Nhau tiền đạo được xem là một trong những biến chứng thai kỳ nguy hiểm cho thai nhi. Làm mẹ là thiên chức thiêng liêng của mọi phụ nữ. Nhưng chị em phải trải qua quá trình mang thai đầy khó khăn thử thách và họ phải đối mặt với những biến chứng thai kỳ nói chung và nhau tiền đạo nói riêng.

Nhau tiền đạo biến chứng thai kỳ nguy hiểm cho mẹ và bé
Nhau tiền đạo biến chứng thai kỳ nguy hiểm cho mẹ và bé

1. Nhau tiền đạo là gì?

Khi mang thai, nhau thai là cơ quan hình thành bên trong tử cung của mẹ. Chúng có nhiệm vụ là cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho sự phát triển của thai nhi. 

Ngoài ra, nhau thai còn chức năng bảo vệ em bé khỏi những tác động từ bên ngoài. Do đó, khi bánh nhau từ mẹ xảy ra bất cứ tình trạng nào đều ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

Nhau thai bám dính vào thành tử cung của mẹ và dây rốn của thai nhi, được gắn ở phía trên, phía trước, bên hông hoặc phía sau tử cung. 

Một số trường hợp nhau thai bám vào tử cung dưới, thậm chí là ngay trên cổ tử cung. Đây được xem là nguyên nhân dẫn đến biến chứng nhau tiền đạo và gây nguy hiểm cho thai kỳ.

Nhau tiền đạo hay rau tiền đạo, là tình trạng bánh nhau bám ở phần dưới tử cung và cổ tử cung, làm che một phần hoặc che kín cả cổ tử cung, ngăn cản đường đi của thai nhi khi người mẹ chuyển dạ. 

Dựa vào vị trí bám, mà chia nhau tiền đạo thành 4 loại:

  • Bám thấp: phần bờ bám vào đoạn dưới tử cung, chưa đến lỗ trong cổ tử cung.
  • Bám mép: phần bờ bám đến bờ lỗ trong cổ tử cung.
  • Bám bên: bánh rau phần lớn bám vào đoạn dưới nhưng chưa tới cổ tử cung.
  • Bán trung tâm: nhau thai che kín một phần lỗ trong cổ tử cung.
  • Trung tâm: bánh rau che kín hoàn toàn lỗ trong cổ tử cung.
Nhau tiền đạo là tình trạng nhau thai che một phần hoặc che kín cả cổ tử cung
Nhau tiền đạo là tình trạng nhau thai che một phần hoặc che kín cả cổ tử cung

Có thể bạn quan tâm:

2. Nguyên nhân dẫn đến nhau tiền đạo

Nơi mà phôi thai làm tổ thì nhau thai sẽ phát triển ngay tại chỗ đó. Nếu phôi làm tổ ở đoạn dưới tử cung thì nhau thai cũng sẽ hình thành gần đó, đây là nguyên nhân gây nên tình trạng nhau tiền đạo. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ nhau tiền đạo, đó là:

  • Người có tiền sử bị viêm nhiễm tử cung.
  • Người sinh 2 lần trở lên.
  • Người đã từng nhiều lần nạo phá thai hoặc sảy thai.
  • Người mang đa thai có nhau thai lớn là làm tăng nguy cơ mắc phải biến chứng.
  • Người đã từng có tiền sử nhau tiền đạo.
  • Người mẹ có thói quen không tốt như hút thuốc, uống rượu,…
  • Người mẹ bị dị dạng tử cung.
  • Người mang thai trên 35 tuổi.
  • Người có sẹo mổ trên tử cung như vết sẹo mổ lấy thai, bóc tách u xơ tử cung,…
Mẹ bầu bị viêm phụ khoa hoặc mang đa thai thì có nguy cơ cao mắc nhau tiền đạo
Mẹ bầu bị viêm phụ khoa hoặc mang đa thai thì có nguy cơ cao mắc nhau tiền đạo

3. Dấu hiệu thường gặp của biến chứng nhau tiền đạo

Triệu chứng của biến chứng thai kỳ nhau tiền đạo khác nhau, dựa vào các biểu hiện lâm sàng và tình trạng của bệnh. Dưới đây là một số dấu hiệu nhau thai tiền đạo mà những mẹ bầu cần biết, cụ thể là:

  • Xuất huyết âm đạo bất thường, màu máu đỏ tươi hoặc có lẫn cục huyết đông, tuy nhiên bệnh lý này không hề gây cảm giác đau đớn và thường gặp ở 3 tháng cuối thai kỳ.
  • Tình trạng xuất huyết ở âm đạo đi từ mức độ nhẹ đến nặng, máu chảy ra ít hoặc nhiều và có thể tự hết mà không cần điều trị. Tuy nhiên, triệu chứng có thể tái phát với lượng máu xuất huyết tăng dần.
  • Trường hợp khác, người phụ nữ mang thai có thể đi kèm theo là cơn co thắt.
Nhau tiền đạo dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho mẹ bầu
Nhau tiền đạo dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho mẹ bầu

4. Biến chứng nguy hiểm của tình trạng nhau tiền đạo

Bệnh lý nhau tiền đạo được xem là nguyên nhân gây ra tình trạng băng huyết trong thai kỳ và khi sinh. Tình trạng này gây ra nhiều nguy hiểm, đe dọa tính mạng cả mẹ và bé, đó là:

4.1 Đối với người mẹ

Nhau tiền đạo gây xuất huyết và tình trạng này có thể tái phát nhiều lần trong thai kỳ khiến người mẹ bị thiếu máu, dễ sinh non. 

Trường hợp nhau thai bám gần cổ tử cung và bánh nhau bị bóc tách sau sinh sẽ khiến cổ tử cung hở, tạo điều kiện cho vi khuẩn dễ xâm nhập gây bệnh. 

Trường hợp nghiêm trọng nhất là người phụ nữ có thể phải cắt bỏ tử cung nếu nhau thai bám chặt vào cơ tử cung và không tách được ra khỏi lớp niêm mạc tử cung.

Nhau tiền đạo được xem là nguyên nhân dẫn đến em bé bị sinh non
Nhau tiền đạo được xem là nguyên nhân dẫn đến em bé bị sinh non

4.2 Đối với trẻ

Nhau tiền đạo khiến người mẹ bị thiếu máu, đây là nguyên nhân gây ra tình trạng thai nhi bị suy dinh dưỡng, suy thai. 

Trường hợp người mẹ xuất huyết quá nhiều, bác sĩ sẽ chỉ định mổ gấp để cứu cả mẹ và con. Nếu thai nhi chưa đủ tháng khiến trẻ nguy cơ bị suy hô hấp. 

Ngoài ra, nếu phần nhau thai nằm ở phần dưới của tử cung làm cho thai nhi khó xoay đầu xuống khi người mẹ chuyển dạ.

Nhau tiền đạo khiến cho em bé bị suy dinh dưỡng và suy thai
Nhau tiền đạo khiến cho em bé bị suy dinh dưỡng và suy thai

5. Chẩn đoán nhau tiền đạo

Đa số các trường hợp nhau tiền đạo có thể được phát hiện từ tuần 20 của thai kỳ nhờ vào phương pháp siêu âm thai. Từ đó có thể xác định được vị trí bám của nhau thai ở vùng nào của tử cung chẳng hạn mặt trước, mặt sau, đáy, thân,…

Hơn thế nữa, phương pháp siêu âm còn có ý nghĩa trong chẩn đoán nhau tiền đạo biến chứng nhau cài răng lược. 

Bên cạnh đó, phương pháp này còn cho hình ảnh để thấy khoảng cách giữa bánh nhau và thành bàng quang thu hẹp lại, các mạch máu xuyên qua thành cơ tử cung đến thành bàng quang trên siêu âm Doppler.

Siêu âm là một trong những phương pháp chẩn đoán nhau tiền đạo hữu hiệu
Siêu âm là một trong những phương pháp chẩn đoán nhau tiền đạo hữu hiệu

6. Điều trị nhau tiền đạo như thế nào?

Điều trị nhau tiền đạo thì bước cầm máu cứu thai phụ là việc được ưu tiên trong từng trường hợp. Dựa vào tuần thai, lượng máu xuất huyết mà các bác sĩ sẽ chỉ định có nên kéo dài thai kỳ hoặc bắt buộc phải mổ lấy thai. 

6.1 Trường hợp chưa chuyển dạ

Người mẹ nên cần được nghỉ ngơi, hạn chế di chuyển vận động, chú ý đến chế độ ăn uống để bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.

Người mẹ sẽ được cho sử dụng thuốc giảm co thắt như Spasmaverine 40mg, salbutamol, progesterone,…

Sử dụng thuốc có thành phần corticoid giúp phổi thai nhi phát triển sớm.

Nếu thai nhi đủ tháng, bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai chủ động nếu trường hợp người mẹ bị nhau tiền đạo trung tâm, với các trường hợp khác có thể cân nhắc tiếp tục theo dõi đến lúc chuyển dạ.

Nếu tình trạng xuất huyết trở nên nghiêm trọng, có nguy cơ đe dọa tính mạng thai phụ thì sẽ thực hiện mổ lấy thai thì thai kỳ đang ở bất kỳ tuổi thai nào.

Thuốc giảm co thắt sẽ được chỉ định khi người mẹ bị nhau tiền đạo khi chưa chuyển dạ
Thuốc giảm co thắt sẽ được chỉ định khi người mẹ bị nhau tiền đạo khi chưa chuyển dạ

6.2 Khi chuyển dạ

Bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai trong trường hợp nhau tiền đạo trung tâm hoặc bán trung tâm.

Nếu người mẹ bị nhau thai bám mép thì mổ lấy thai sẽ được thực hiện để cấp cứu thai phụ.

Nhưng nếu ra máu ít, ngôi thế và cổ tử cung ổn: các chuyên gia sẽ bấm ối và xé màng ối về phía không có bánh nhau để cầm máu. Nhưng nếu người mẹ vẫn ra máu sau khi xé ối thì mổ lấy thai được chỉ định, còn không thì theo dõi đường âm đạo.

Nếu nhau thai bám thấp, mổ lấy thai thực hiện nếu máu ra nhiều, nhưng nếu máu ra ít hoặc không có máu nên theo dõi trong quá trình chuyển dạ.

Bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai trong trường hợp nhau tiền đạo trung tâm hoặc bán trung tâm
Bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai trong trường hợp nhau tiền đạo trung tâm hoặc bán trung tâm

6.3 Biến chứng nhau cài răng lược

Được xem là tình trạng nặng nhất của bệnh lý nhau tiền đạo, các mạch máu lúc này tăng sinh ở phần dưới tử cung, đâm xuyên vào bàng quang và trường hợp này thường gặp ở những người có vết mổ đẻ cũ. 

Chính vì thế, việc phẫu thuật lúc này rất khó khăn, người mẹ sẽ mất rất nhiều máu và có thể bị tổn thương đến bàng quang.

Nếu người mẹ gặp phải tình trạng này cần phải mổ lấy thai chủ động khi thai nhi đủ tháng. Bác sĩ sản sẽ mổ dọc thân tử cung phía trên nơi mà bánh nhau bám hoặc ở đáy tử cung để lấy thai. Các chuyên gia thường không bóc nhau thai và cắt tử cung để làm giảm tối đa sự mất máu cho người mẹ.

7. Nhau tiền đạo phòng ngừa bằng cách nào?

BSCKII. Hồ Cao Cường chia sẻ, để phụ nữ có một thai kỳ khỏe mạnh, an toàn trong quá trình sinh nở và tránh được những biến chứng nguy hiểm cho cả hai mẹ con, phụ nữ mang thai cần chú ý những điều sau đây:

  • Với những người mẹ lớn tuổi nên hạn chế mang thai, khi đã có đủ con khuyến cáo không nên mang thai tiếp tục.
  • Thực hiện đúng chỉ định để tránh sẹo tử cung sau khi mổ lấy thai.
  • Người mẹ không được hút thuốc, sử dụng chất gây nghiện và cũng như tránh hít phải khói thuốc lá.
  • Chú ý đến việc nghỉ ngơi, tránh làm việc nặng.
  • Lựa chọn các cơ sở y tế, bệnh viện uy tín để được thăm khám và chẩn đoán chính xác khi có những dấu hiệu của các biến chứng thai kỳ – nhau tiền đạo.
  • Khi được chẩn đoán mắc bệnh, thai phụ ở những tháng cuối thai kỳ nên nhập viện và theo dõi.
Người mẹ nên khám thai định kỳ thường xuyên để tránh những biến chứng nguy hiểm cho mẹ bầu
Người mẹ nên khám thai định kỳ thường xuyên để tránh những biến chứng nguy hiểm cho mẹ bầu

Tóm lại, nhau tiền đạo được xem là một trong những biến chứng thai kỳ gây nguy hiểm cho mẹ và thai nhi. Thai phụ nếu được chẩn đoán là phải mắc nhau tiền đạo thì cần được nhập viện theo dõi, nhất là vào những tháng cuối thai kỳ để có đánh giá sức khỏe một cách chính xác và có quyết định chấm dứt thai kỳ thích hợp. 

Phương pháp phẫu thuật lấy thai cần được thực hiện tại các bệnh viện và các cơ sở y tế uy tín, được trang bị đầy đủ máy móc thiết bị hiện đại, cũng như được đội ngũ bác sĩ chuyên môn, giàu kinh nghiệm thực hiện, để đảm bảo an toàn cho cả hai mẹ con.

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là bệnh viện uy tín với chất lượng chuyên môn cao trong lĩnh vực điều trị vô sinh hiếm muộnnam khoa tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Sở hữu đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị hiếm muộn. Ngoài ra, bệnh viện còn cung cấp các dịch vụ thăm khám đánh giá sức khỏe tổng thể cho những người đã và đang có ý định mang thai.

Hệ thống máy móc hiện đại, được nhập khẩu từ các nước có nền y học phát triển trên thế giới, được kiểm định thường xuyên, giúp cho kết quả xét nghiệm được chính xác hơn và nâng cao hiệu quả điều trị.

BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN

Nguồn tài liệu tham khảo:

  1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/placenta-previa/symptoms-causes/syc-20352768
  2. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24211-placenta-previa
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539818