Những điều cần lưu ý về buồng trứng đa nang

Tính đến thời điểm hiện tại, thì tỷ lệ phụ nữ mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang ngày càng tăng cao. Đây được xem là một trong những nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới.

1. Buồng trứng đa nang là gì

Buồng trứng đa nang tên tiếng Anh là Polycystic Ovary Syndrome hay PCOS, là một trong những dạng rối loạn nội tiết tố thường hay gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Bệnh gây ra nhiều tác động lên buồng trứng làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, tăng nồng độ nội tiết tố nam, hình thành nhiều nang nhỏ bên trong buồng trứng. (1)

2. Nguyên nhân đa nang buồng trứng

Các yếu tố gây ra hội chứng đa nang buồng trứng, đó là:

Cơ thể tự kháng Insulin: Insulin là một hormone do tuyến tụy sản xuất, có nhiệm vụ giúp chuyển hóa Carbohydrate và Lipid thành năng lượng phục vụ cho các hoạt động của cơ thể. Bên cạnh đó, Insulin cũng là tác nhân duy nhất có thể làm giảm nồng độ Glucose trong máu.

Theo thống kê có đến 70% phụ nữ mắc bệnh đa nang buồng trứng đều kháng Insulin, điều này đồng nghĩa với việc là các tế bào bên trong cơ thể không thể sử dụng Insulin để chuyển hóa năng lượng. Nên lúc này lượng đường trong máu tăng lên, làm cơ thể tăng sản xuất Insulin nhiều hơn. Do đó lượng Insulin dư thừa sẽ kích hoạt buồng trứng tăng sản xuất nhiều nội tiết nam giới, dẫn đến việc rụng trứng trở nên khó khăn.

Do di truyền: rất nhiều nghiên cứu cho thấy, một số gen có liên quan đến hội chứng đa nang buồng trứng, do đó nếu trong gia đình có mẹ hoặc chị em gái mắc phải hội chứng này thì nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn.

Ảnh hưởng do chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống quá nhiều tinh bột là yếu tố góp phần dẫn đến hội chứng đa nang buồng trứng.

3. Những dấu hiệu thường gặp ở người mắc đa nang buồng trứng

Dấu hiệu đa nang buồng trứng có thể xuất hiện rất sớm ngay trong kỳ kinh nguyệt đầu tiên của người phụ nữ. Tuy nhiên, triệu chứng của bệnh chỉ được phát hiện khi họ gặp khó khăn trong vấn đề có con.

Kinh nguyệt không đều: Dựa theo các báo cáo, nếu kinh nguyệt không đều hoặc thường kéo dài bất thường, là dấu hiệu thường gặp của hội chứng buồng trứng đa nang. Nguyên nhân do gặp vấn đề trong quá trình rụng trứng, làm cho niêm mạc tử cung không bong ra theo mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, lớp niêm mạc tử cung được hình thành và phát triển trong một khoảng thời gian dài, dẫn đến lượng máu trong mỗi kỳ kinh có thể nhiều hơn bình thường.

Hiện tượng rậm lông: Có hơn 70% phụ nữ mắc hội chứng rậm lông ở mặt, lưng, bụng và ngực. Ngoài ra, nhiều người còn gặp tình trạng hói đầu do nang tóc yếu, rụng quá nhiều, thưa dần. Hiện tượng này đều xuất phát từ sự tăng lên của nồng độ hormone nam trong cơ thể.

Béo phì: Có đến 80% phụ nữ bị thừa cân hoặc béo phì mắc phải bệnh lý buồng trứng đa nang.

Da nhờn, nhiều mụn trứng cá: Do nồng độ nội tiết tố nam tăng lên làm cho da tiết nhiều dầu hơn bình thường, dẫn đến việc xuất hiện nhiều mụn trứng cá ở các vùng mặt, lưng, ngực.

Sạm da: Cơ thể sẽ xuất hiện các mảng da sẫm màu ở khu vực có nhiều nếp gấp như vùng cổ, vùng bẹn và dưới vú.

Hay bị nhức đầu: Sự thay đổi hormone cũng khiến phụ nữ thường xuyên gặp phải tình trạng đau đầu.

Tâm trạng thất thường: Những người Phụ nữ mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang sẽ thường xuyên cảm thấy căng thẳng, lo âu, nếu kéo dài có thể gây trầm cảm.

Đau và khó chịu ở vùng chậu: phụ nữ mắc phải bệnh lý này có thể gặp phải những cơn đau âm ỉ từ mức độ nhẹ đến dữ dội, cảm thấy khó chịu ở vùng bụng, vùng chậu và vùng lưng dưới.

4. Đa nang buồng trứng có nguy hiểm không

Dưới đây là một số các biến chứng thường gặp của hội chứng này, bao gồm:

Gây khó mang thai: Hội chứng PCOS làm rối loạn quá trình rụng trứng, làm giảm cơ hội mang thai ở nữ giới. Đây là một trong những nguyên nhân đã được chứng minh là gây vô sinh ở phụ nữ.

Hội chứng chuyển hóa: Buồng trứng đa nang có thể dẫn đến rối loạn chuyển hóa như tăng huyết áp, đường huyết cao, HDL thấp, LDL cao, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, tiểu đường tuýp 2, đột quỵ.

Hội chứng ngưng thở lúc ngủ: Ngưng thở khi ngủ là tình trạng ngừng thở một thời gian ngắn trong lúc ngủ và nó được lặp đi lặp lại nhiều lần. Tình trạng này thường gặp ở những phụ nữ thừa cân, béo phì. Đối với phụ nữ béo phì mắc PCOS sẽ có nguy cơ mắc hội chứng này khi ngủ cao gấp 5 – 10 lần so với người bình thường.

Ung thư nội mạc tử cung: Sau khoảng 14 ngày rụng trứng, lớp niêm mạc tử cung sẽ bong ra. Nhưng nếu trứng không rụng đều hàng tháng, thì lớp niêm mạc này sẽ không bong ra và sẽ dày lên, khiến nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung tăng lên.

Ảnh hưởng đến tâm lý: Vì do thay đổi nội tiết tố dẫn đến các triệu chứng như hói đầu, rậm lông, sạm da, thừa cân, những điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến cảm xúc, tinh thần của người phụ nữ. Khiến họ thường xuyên lo lắng, buồn phiền, nếu tình trạng này kéo dài dễ dẫn làm họ bị trầm cảm.

5. Chẩn đoán đa nang buồng trứng

Nhằm chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang được chính xác, bác sĩ sẽ hỏi những thông tin liên quan đến các triệu chứng, tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh lý của bệnh nhân và gia đình của họ. Những câu hỏi thường liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, cân nặng trong khoảng thời gian nhất định.

Ngoài ra, bác sĩ khám các dấu hiệu ở da khác như mụn trứng cá, sự phát triển của lông, tình trạng kháng Insulin và một số triệu chứng khác. Dựa vào kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các kiểm tra cận lâm sàng như:

Xét nghiệm công thức máu: kiểm tra nồng độ hormone trong máu, từ đó bác sĩ sẽ loại trừ được các trường hợp gây rối loạn kinh nguyệt hoặc tăng Androgen. Ngoài ra, xét nghiệm máu còn cho kết quả độ dung nạp Glucose, Cholesterol và Triglyceride lúc đói.

Siêu âm: Thông qua hình ảnh siêu âm bác sĩ có thể kiểm tra được tình hình hiện tại của buồng trứng và độ dày của lớp niêm mạc tử cung.

Trường hợp người phụ nữ đã được chẩn đoán mắc hội chứng đa nang buồng trứng có thể được chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm bổ sung để tìm các biến chứng, bao gồm:

• Kiểm tra huyết áp, Glucose, mức Cholesterol và Triglycerid định kỳ.
• Kiểm tra mức độ trầm cảm và lo âu.
• Hội chứng ngưng thở khi ngủ.

6. Điều trị hội chứng buồng trứng đa nang

Hội chứng PCOS – buồng trứng đa nang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý, cuộc sống của người bệnh. Ngay khi được chẩn đoán mắc hội chứng này, người bệnh cần điều trị càng sớm càng tốt. Tùy vào tình trạng bệnh, sức khỏe tổng thể mà người bệnh được hướng dẫn phác đồ điều trị phù hợp nhất. Quá trình điều trị thường bắt đầu từ việc điều chỉnh thói quen hàng ngày, lối sống, bao gồm giảm cân, dinh dưỡng và tập thể dục.

Chú ý đến cân nặng: việc giảm 5 – 10% trọng lượng cơ thể, có thể giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và các triệu chứng PCOS cũng được cải thiện. Ngoài ra, giảm cân cũng giúp cải thiện lượng Cholesterol, giảm tiết Insulin và giảm các nguy cơ mắc bệnh lý tim mạch, tiểu đường.

Chế độ dinh dưỡng: chế độ ăn ít Carbohydrate rất có hiệu quả cho giảm cân và giảm lượng Insulin bên trong cơ thể của người bị PCOS. Chế độ ăn kiêng hợp lý, giúp chỉ số đường huyết (GI) thấp và giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt tốt hơn so với chế độ ăn uống thông thường.

Tập thể dục: tập thể dục trong vòng 30 phút/ ngày và ít nhất 3 ngày/ tuần, sẽ giúp cho những người phụ nữ mắc hội chứng đa nang buồng trứng giảm cân đáng kể. Bên cạnh đó, việc tập thể dục thường xuyên cũng giúp cải thiện quá trình rụng trứng và giữ Insulin ở phụ nữ luôn được ổn định.

Sử dụng thuốc: tùy vào mức độ và tình trạng bị bệnh, thì các bác sĩ sẽ kê những nhóm thuốc sau trong quá trình điều trị:

• Thuốc tránh thai: dùng thuốc tránh thai kết hợp với hormone Estrogen và Progestin hàng ngày giúp cân bằng lượng hormone trong cơ thể, điều chỉnh quá trình rụng trứng, giúp làm giảm các triệu chứng của buồng trứng đa nang và ngăn ngừa ung thư nội mạc tử cung.
• Metformin: điều trị PCOS bằng cách cải thiện mức Insulin. Dựa vào các bài nghiên cứu thấy rằng, dùng Metformin kết hợp với tập thể dục, thay đổi chế độ ăn uống, sẽ giúp người bệnh giảm cân, giảm lượng đường trong máu và làm giảm rối loạn kinh nguyệt tốt hơn khi không dùng thuốc.
• Clomiphene: thuốc có tác dụng trong việc hỗ trợ sinh sản, dùng để kích thích phóng noãn cho phụ nữ mắc hội chứng PCOS, giúp họ có thể mang thai.
• Kem Eflornithine (Vaniqa): là một thuốc kê đơn, có tác dụng làm chậm sự phát triển của lông. Ngoài ra, người bệnh có thể tham khảo một số phương pháp tẩy lông bằng laser hoặc điện phân, giúp loại bỏ các vùng lông không mong muốn trên mặt và cơ thể.

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn, sở hữu đội ngũ y bác sĩ có thâm niên trên 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản. Bên cạnh đó, bệnh viện chúng tôi còn được trang bị có thiết bị, máy móc hiện đại, được nhập khẩu từ các nước có nên y học phát triển nhất thế giới. Hơn thế nữa, chúng tôi có một đội ngũ chuyên viên tư vấn được đào tạo bài bảng, chuyên nghiệp. Chúng tôi cam kết cung cấp các dịch vụ chất lượng, uy tín và đảm bảo bảo mật thông tin cho khách hàng một cách tuyệt đối.