Những bí mật liên quan đến cổ tử cung

Cổ tử cung là một ống nhỏ nối tử cung với âm đạo. Khi phụ nữ sinh con, cổ tử cung sẽ mở rộng ra để em bé có thể chào đời một cách thuận lợi.

Bài viết này đã được tư vấn chuyên môn BSCKI. Phan Nguyễn Hoàng Vân – Trưởng khoa Khám bệnh tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn, chia sẻ về cơ quan này giúp mọi người có thể hiểu rõ hơn.

1. Cổ tử cung là gì?

Cổ tử cung là phần dưới của tử cung, nó nối liền tử cung với âm đạo và có hình dạng giống như đường hầm. 

Cổ tử cung có vai trò quan trọng trong việc cho phép chất lỏng được đi qua tử cung để tới âm đạo hoặc là cửa ngõ để tinh trùng di chuyển vào tử cung. 

Cổ tử cung còn được gọi là ống sinh của phụ nữ mang thai và sinh thường. Sau khi sinh nở, cổ tử cung sẽ rất nhanh trở lại hình dạng ban đầu. 

Ngoài ra, cổ tử cung còn được ví như một “bức tường” phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, có thể gây ảnh hưởng tới sức khoẻ sinh sản của nữ giới.

Tham khảo thêm:

• Bí mật về cơ quan sinh dục nữ
• Vòi trứng và những bệnh lý thường gặp

2. Cổ tử cung có vai trò gì? 

Theo BSCKI. Phan Nguyễn Hoàng Vân – Trưởng Khoa Khám bệnh tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn, cổ tử cung có những vai trò sau:

2.1 Kinh nguyệt

Lượng máu phụ nữ được đào thải ra ngoài mỗi tháng trong chu kỳ kinh nguyệt phải đi từ tử cung và qua cổ tử cung trước khi thoát ra khỏi âm đạo.

2.2 Mang thai

Khi quan hệ tình dục bình thường, nam giới có thể xuất tinh trùng vào âm đạo của nữ giới. Tinh trùng phải đi qua cổ tử cung để đến tử cung và ống dẫn trứng và tiến hành quá trình thụ tinh cho trứng.

2.3 Sinh sản

Chất nhầy ở cổ tử cung đóng vai trò quan trọng trong việc nữ giới có thể dễ dàng mang thai hay không. 

Vào thời điểm rụng trứng (khi cơ thể giải phóng trứng), cổ tử cung tiết ra chất nhầy mỏng hơn và ít acid hơn bình thường, điều này giúp cho tinh trùng dễ dàng đi qua tử cung. Nhờ đó, mà quá trình thụ thai có thể xảy ra.

2.4 Sinh thường

Cổ tử cung kiểm soát thời điểm em bé thoát ra khỏi tử cung để ra bên ngoài trong khi sinh. Khi mang thai, cổ tử cung sẽ tiết ra một nút nhầy để bịt kín lối vào ở tử cung.

Thời điểm em bé chào đời, nút nhầy sẽ tan ra và cổ tử cung sẽ trở nên mềm và mỏng hơn. Đồng thời nó giãn nở ra để em bé có thể chào đời một cách an toàn.

2.5 Bảo vệ tử cung

Cổ tử cung có nhiệm vụ ngăn chặn các vật đưa vào âm đạo, chẳng hạn như băng vệ sinh hoặc màng ngăn, trượt vào bên trong tử cung.

3. Vị trí cổ tử cung của nữ giới nằm ở đâu?

Cổ tử cung là một phần của bộ phận sinh dục và có vai trò rất quan trọng. Nó nằm bên trong khoang chậu, nối từ đáy tử cung đến phần trên cùng của âm đạo. 

Cổ tử cung có hình dạng rộng ở giữa và thu hẹp ở 2 đầu, đường kính rộng khoảng từ 2 – 4cm.

4. Cổ tử cung gồm những bộ phận nào?

Cổ ngoài: là phần nhô vào trong âm đạo và được bao bọc bởi lớp biểu mô lát tầng không sừng hóa.

Cổ trong: là ống hình trụ nối giữa cổ ngoài với buồng tử cung, được bao bọc bởi lớp biểu mô trụ đơn tiết chất nhầy. Lớp biểu mô này sẽ gấp nếp vào sâu bên trong mô đệm bên dưới để tạo thành các khe tuyến.

Lỗ ngoài cổ tử cung: ranh giới giữa cổ trong và cổ ngoài.

Đường tiếp hợp gai – trụ: nơi nối tiếp giữa lớp biểu mô trụ đơn ở cổ trong với lớp biểu mô lát tầng không sừng hóa ở cổ ngoài cổ tử cung.

5. Kích thước của cổ tử cung 

Cổ tử cung dài khoảng một inch (2.54cm). Tuy nhiên, kích thước này lại không cố định. Đối với chị em đã sinh con thì cổ tử cung sẽ lớn hơn so với bình thường. 

Cổ tử cung ở những người trong độ tuổi sinh sản lớn hơn so với những người đã trải qua thời kỳ mãn kinh. 

Chúng cũng sẽ ngắn hơn đáng kể khi sinh con để cho phép em bé dễ dàng thoát ra khỏi tử cung, đến âm đạo và ra ngoài. 

6. Một số bệnh lý thường gặp liên quan đến cổ tử cung 

Theo BSCKI. Phan Nguyễn Hoàng Vân: “Tình trạng cổ tử cung đáng lo ngại nhất đó là liên quan đến virus u nhú ở người hoặc HPV. HPV là bệnh lây truyền qua đường tình dục, nếu không phát hiện sớm sẽ gây ra biến chứng đáng sợ nhất, đó là ung thư cổ tử cung”. 

Dưới đây là một số bệnh lý thường gặp liên quan đến cổ tử cung là:

6.1 Chứng loạn sản cổ tử cung

Một tình trạng liên quan đến sự phát triển tế bào bất thường, thường là do nhiễm trùng HPV. 

Chứng loạn sản cổ tử cung đôi khi được gọi là tân sản nội biểu mô cổ tử cung (CIN) và bệnh này có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung ở phụ nữ.

6.2 Viêm cổ tử cung

Viêm cổ tử cung do STI hoặc kích ứng da. Các nguyên nhân truyền nhiễm bao gồm:

Chlamydia, lậu, herpes và trichomonas. 

Phản ứng với các biện pháp tránh thai cũng có thể khiến cổ tử cung của chị em bị viêm.

6.3 Polyp cổ tử cung, u xơ và u nang

Được hình thành do sự phát triển vô hại của thịt hoặc cổ tử cung chứa đầy chất lỏng. Trong đó u nang Nabothian là loại u nang cổ tử cung phổ biến nhất.

6.4 Viêm lộ tuyến cổ tử cung

Khi các tế bào tuyến ở phần bên trong cổ tử cung có thể quan sát được từ bên ngoài.

6.5 Suy cổ tử cung

Đây là một biến chứng thai kỳ xảy ra khi cổ tử cung mở quá sớm. Nó có thể dẫn đến sẩy thai và sinh non. 

6.6 Nhau thai tiền đạo

Tình trạng nhau thai (cơ quan cung cấp chất dinh dưỡng cho thai nhi) che phủ hoàn toàn hoặc một phần lỗ của cổ tử cung. Những trường hợp mang thai này thường được bác sĩ chỉ định sinh mổ.

6.7 Mang thai cổ tử cung

Đây là biến chứng thai kỳ hiếm gặp khi trứng làm tổ ở ống nội tiết thay vì niêm mạc tử cung.

7. Dấu hiệu nhận biết cổ tử cung đang gặp vấn đề

Nếu chị em nhận thấy bản thân có một trong số các dấu hiệu được nêu ra dưới đây, cần đến ngay các bệnh viện sản phụ khoa uy tín để được kiểm tra xem cổ tử cung có xuất hiện sự phát triển tế bào bất thường nào không. 

• Chảy máu âm đạo bất thường bao gồm cả việc kinh nguyệt ra máu quá nhiều so với bình thường.
• Dịch âm đạo xuất hiện màu khác lạ và mùi hôi.
• Cơ thể luôn thấy mệt mỏi, khó chịu.
• Tiểu buốt và tiểu rắt.

Bởi các triệu chứng đôi khi mơ hồ và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác nên đôi khi chị em phụ nữ chủ quan không đi thăm khám. Tuy nhiên, nếu thấy bản thân xuất hiện bất thường, chị em cần tiến hành kiểm tra để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị sớm.

8. Các xét nghiệm kiểm tra sức khoẻ cổ tử cung phổ biến

Khám vùng chậu thường xuyên và xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung là những xét nghiệm phổ biến nhất để kiểm tra tình trạng cổ tử cung. 

Các xét nghiệm bao gồm:

• Khám vùng chậu: bác sĩ sẽ kiểm tra một cách trực quan và thủ công (bằng ngón tay) để kiểm tra những bất thường.
• Xét nghiệm tế bào cổ tử cung: bác sĩ sẽ lấy các tế bào từ cổ tử cung và gửi chúng đến phòng thí nghiệm để kiểm tra các dấu hiệu của tế bào tiền ung thư và ung thư.
• Soi cổ tử cung: bác sĩ sẽ sử dụng kính hiển vi có đèn chiếu sáng đặc biệt để xem xét kỹ mô lót của cổ tử cung và lấy mẫu mô của bất kỳ khu vực nào có liên quan để kiểm tra.
• Siêu âm vùng chậu: đây là xét nghiệm phổ biến để bác sĩ chuyên khoa có thể xem xét kỹ hơn về cổ tử cung.
• Sinh thiết: nhà cung cấp dịch vụ của bạn có thể loại bỏ mô cổ tử cung và kiểm tra các dấu hiệu ung thư. Thủ tục cắt bỏ bằng phẫu thuật điện vòng (LEEP), khoét chóp (sinh thiết hình nón) và nạo nội mạc cổ tử cung (ECC) đều là các phương pháp sinh thiết phổ biến.

9. Cách chăm sóc cổ tử cung luôn khỏe mạnh

• Tiêm vắc xin ngừa virus HPV theo khuyến cáo để giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.
• Định kỳ tầm soát ung thư cổ tử cung. Theo chuyên gia sản khoa, chị em nên thực hiện phết tế bào cổ tử cung lần đầu tiên khi 21 tuổi và cứ thế lặp lại 3 năm 1 lần.
• Duy trì đời sống tình dục an toàn để tránh mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
• Không hút thuốc. Nghiên cứu cho thấy rằng HPV có nhiều khả năng tiến triển thành ung thư nếu phụ nữ hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm thuốc lá.

Tóm lại, cổ tử cung đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với phụ nữ. Cho nên chị em hãy quan tâm hơn đến sức khoẻ cổ tử cung. 

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, giúp nhanh chóng tìm ra nguyên nhân gây bệnh cho từng bệnh nhân. 

Sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, chẩn đoán và điều trị chuẩn quốc tế, đảm bảo các xét nghiệm chính xác nhất, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp với từng bệnh nhân.