9 loại axit amin thiết yếu cho sức khỏe
Axit amin là dưỡng chất rất cần thiết cho cơ thể chúng ta. Thiếu hụt axit amin có thể gây ra một số triệu chứng không tốt cho sức khỏe.
1. Axit amin là gì?
Axit amin là các hợp chất bao gồm hydro, oxy, nitơ và carbon. Chúng là công cụ hình thành nên protein. Mỗi loại axit amin được phân biệt bằng một cấu trúc gọi là chuỗi bên. Các chuỗi bên này cung cấp các chức năng cụ thể cho axit amin trong cơ thể, khiến chúng trở nên vô cùng linh hoạt.
Axit amin được chia thành ba nhóm khác nhau:
- Các axit amin thiết yếu được tiêu thụ trong thực phẩm chúng ta ăn và cơ thể không thể tự sản xuất được.
- Các axit amin không thiết yếu có thể được cơ thể con người sản xuất và cũng được tìm thấy trong thực phẩm.
- Axit amin có điều kiện ban đầu là nhóm chất không thiết yếu, nhưng chúng có thể được chuyển đổi thành thiết yếu khi có nhu cầu.
2. 9 loại axit amin thiết yếu cho cơ thể
2.1 Lysine
Lysine đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng cơ bắp, duy trì sức mạnh của xương, hỗ trợ phục hồi sau chấn thương hoặc phẫu thuật và điều chỉnh hormone, kháng thể và enzyme. Nó cũng có thể có tác dụng chống vi-rút.
2.2 Histidine
Histidine tạo điều kiện cho sự tăng trưởng, tạo ra các tế bào máu và sửa chữa mô. Nó cũng giúp duy trì lớp vỏ bảo vệ đặc biệt trên các tế bào thần kinh, được gọi là vỏ myelin.
Cơ thể có nhiệm vụ chuyển hóa histidine thành histamine, chất rất quan trọng đối với khả năng miễn dịch, sức khỏe sinh sản và tiêu hóa. Theo kết quả của một nghiên cứu tuyển chọn những phụ nữ mắc bệnh béo phì và hội chứng chuyển hóa cho thấy rằng bổ sung histidine có thể làm giảm chỉ số BMI và tình trạng kháng insulin.
Thiếu hụt histidine có thể gây thiếu máu và lượng máu thấp phổ biến hơn ở những người bị viêm khớp và bệnh thận.
2.3 Threonine
Threonine cần thiết cho làn da và răng khỏe mạnh vì nó là thành phần của men răng, collagen và đàn hồi. Ngoài ra threonine còn giúp hỗ trợ chuyển hóa chất béo và có thể có lợi cho những người mắc chứng khó tiêu, lo lắng và trầm cảm nhẹ.
2.4 Methionin
Methionine và axit amin không cần thiết cysteine đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe và tính linh hoạt của da và tóc. Methionine cũng giúp móng tay chắc khỏe. Nó hỗ trợ sự hấp thụ thích hợp của selen và kẽm và loại bỏ các kim loại nặng, chẳng hạn như chì và thủy ngân.
2.5 Valine
Valine cần thiết cho sự tập trung tinh thần, phối hợp cơ bắp và giúp cân bằng cảm xúc. Chúng ta có thể sử dụng chất bổ sung valine trong việc tăng trưởng cơ bắp, sửa chữa mô và cung cấp năng lượng. Thiếu hụt valine có thể gây mất ngủ và ảnh hưởng không tốt đến chức năng tâm thần.
2.6 Isoleucine
Isoleucine giúp chữa lành vết thương, miễn dịch, điều hòa lượng đường trong máu và sản xuất hormone. Nó chủ yếu hiện diện trong mô cơ và điều chỉnh mức năng lượng.
Người lớn tuổi có xu hướng dễ bị thiếu isoleucine hơn người trẻ tuổi. Sự thiếu hụt này có thể gây chứng teo cơ và run rẩy.
2.7 Leucine
Leucine giúp điều chỉnh lượng đường trong máu và hỗ trợ sự phát triển và sửa chữa cơ và xương. Nó cũng cần thiết cho việc chữa lành vết thương và sản xuất hormone tăng trưởng.
Thiếu Leucine có thể là nguyên nhân dẫn đến phát ban da, rụng tóc và mệt mỏi.
2.8 Phenylalanine
Phenylalanine là chất giúp cơ thể sử dụng các axit amin khác cũng như protein và enzyme. Cơ thể chúng ta chuyển đổi phenylalanine thành tyrosine, cần thiết cho các chức năng não cụ thể.
Thiếu hụt phenylalanine tuy hiếm gặp nhưng có thể dẫn đến chậm tăng cân ở trẻ sơ sinh. Và có thể gây ra bệnh chàm, mệt mỏi và các vấn đề về trí nhớ ở người lớn.
Phenylalanine thường có trong chất làm ngọt nhân tạo aspartame mà các nhà sản xuất sử dụng để làm nước ngọt dành cho người ăn kiêng. Theo nghiên cứu, một liều lượng lớn aspartame có thể làm tăng nồng độ phenylalanine trong não và có thể gây lo lắng, bồn chồn và ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Những người mắc chứng rối loạn di truyền hiếm gặp gọi là phenylketonuria (PKU) không thể chuyển hóa phenylalanine. Do đó, họ nên tránh tiêu thụ thực phẩm có chứa hàm lượng axit amin này cao.
2.9 Tryptophan
Tryptophan rất cần thiết cho sự tăng trưởng thích hợp ở trẻ sơ sinh và là tiền chất của serotonin và melatonin. Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh có nhiệm vụ điều chỉnh sự thèm ăn, giấc ngủ, tâm trạng và cơn đau. Bên cạnh đó Melatonin cũng điều hòa giấc ngủ.
Tryptophan là thuốc an thần lành mạnh và là thành phần trong một số thuốc hỗ trợ giấc ngủ. Theo nghiên cứu trên tạp chí Y khoa chỉ ra rằng bổ sung tryptophan có thể cải thiện năng lượng tinh thần và xử lý cảm xúc ở phụ nữ khỏe mạnh.
Sự thiếu hụt tryptophan có thể gây ra tình trạng gọi là bệnh nấm, có thể dẫn đến chứng mất trí nhớ, nổi mẩn da và các vấn đề về tiêu hóa.
3. Lợi ích sức khỏe của axit amin
3.1 Cung cấp năng lượng cho cơ thể
Hai axit amin Isoleucine và valine là nguồn năng lượng tốt để cung cấp năng lượng cho cơ thể.
3.2 Tăng cường hệ cơ xương
Isoleucine và valine hỗ trợ chức năng cơ bắp khỏe mạnh, trong khi leucine có tác dụng phục hồi cơ bắp. Lysine thúc đẩy sự hấp thụ canxi cần thiết cho sự phát triển của xương.
Những axit amin này rất tốt cho cơ bắp khỏe mạnh, săn chắc và xương chắc khỏe. Isoleucine và valine là những thành phần phổ biến trong thực phẩm bổ sung tập luyện vì chúng nhắm vào cơ bắp và tăng cường năng lượng.
3.3 Điều hòa tiêu hóa
Cơ thể chúng ta sản xuất histamine để giúp hệ tiêu hóa hoạt động bình thường. Chúng ta cần histamine đến histidine để giúp tạo ra histamine.
3.4 Điều hòa chu kỳ ngủ/thức lành mạnh
Thói quen ngủ thất thường do các vấn đề như mất ngủ, ngưng thở khi ngủ và căng thẳng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Histidine và tryptophan giúp duy trì nhịp sinh học bình thường để có một giấc ngủ ngon.
3.5 Hỗ trợ hệ miễn dịch
Histidine, lysine và threonine giúp tăng cường khả năng miễn dịch để cơ thể có thể chống lại virus tốt hơn.
3.6 Sản xuất chất dẫn truyền thần kinh
Những hóa chất này là cách hệ thần kinh giao tiếp với cơ thể, điều chỉnh mọi thứ từ sự thèm ăn đến tâm trạng. Phenylalanine không chỉ tạo ra một số chất dẫn truyền thần kinh mà còn tạo ra các loại axit amin khác.
3.7 Kích thích sự phát triển của da, móng và tóc khỏe mạnh
Collagen và Elastin giữ cho làn da trông mềm mại và đàn hồi hơn. Hai loại protein này cũng khuyến khích sự phát triển của tóc và móng. Lysine hỗ trợ sản xuất collagen, trong khi threonine giúp tạo ra collagen và đàn hồi.
3.8 Sản xuất hormone
Các axit amin như lysine rất hữu ích để duy trì mức hormone khỏe mạnh. Ví dụ về các hormone axit amin bao gồm epinephrine và norepinephrine, giúp giám sát phản ứng căng thẳng của cơ thể và thyroxine, đóng vai trò trong quá trình trao đổi chất.
3.9 Duy trì cân nặng khỏe mạnh
Methionine chi phối tốc độ trao đổi chất của chúng ta và cũng có thể giúp giải độc, trong khi threonine là chìa khóa để chuyển hóa chất béo.
3.10 Cân bằng tâm trạng
Tryptophan khởi động quá trình sản xuất serotonin, một loại hormone cần thiết để mang lại cảm giác hạnh phúc và điều chỉnh tốt.
Hầu hết các loại thực phẩm từ nguồn protein động vật sẽ cung cấp tất cả các axit amin thiết yếu mà cơ thể cần, và nhiều loại thực phẩm protein từ thực vật cũng có thể là nguồn cung cấp axit amin tuyệt vời.
4. 6 thực phẩm giàu axit amin
Năm loại thực phẩm này là một số nguồn cung cấp axit amin tốt nhất hiện có:
4.1 Diêm mạch
Quinoa là một trong những loại ngũ cốc giàu dinh dưỡng nhất hiện nay. Ngoài việc là một nguồn chất xơ tốt, nó còn chứa tất cả 9 axit amin thiết yếu mà cơ thể cần từ thực phẩm. Nó cũng có lượng lysine cao hơn lúa mì hoặc gạo, khiến diêm mạch trở thành nguồn cung cấp các axit amin này tốt hơn các loại ngũ cốc khác.
4.2 Trứng
Trứng là nguồn cung cấp protein tuyệt vời, chứa tất cả các axit amin thiết yếu. Các nghiên cứu cho thấy rằng các axit amin do trứng cung cấp được sử dụng tốt hơn so với các nguồn khác như casein hoặc đậu nành.
4.3 Phô mai tươi
Một khẩu phần phô mai tươi 100 gram cung cấp khoảng 25% giá trị protein hàng ngày và chứa một lượng đáng kể một số axit amin, bao gồm threonine và tryptophan.
4.4 Nấm
Nấm chứa tổng cộng 17 axit amin, bao gồm tất cả các axit amin thiết yếu. Một nghiên cứu cho thấy bổ sung nấm vào chế độ ăn ngũ cốc sẽ giúp khắc phục tình trạng thiếu lysine.
4.5 Cá
Hầu hết các loại cá đều chứa các axit amin thiết yếu và các vi chất dinh dưỡng quan trọng khác. Cá hồi có nhiều axit amin và Omega 3 (axit béo quan trọng hỗ trợ tim và các sức khỏe khác).
4.6 Họ nhà đậu
Các loại đậu là nguồn cung cấp protein chất lượng cao tuyệt vời. Chúng rất giàu axit amin lysine. Đậu Hà Lan và các loại đậu chứa 17 – 20% protein chất lượng cao trong khi đậu lupin và đậu nành chứa 38 – 45%.
Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là bệnh viện chuyên khoa điều trị vô sinh hiếm muộn, nam khoa tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Bên cạnh những dịch vụ thăm khám và xét nghiệm tìm ra nguyên nhân hiếm muộn, bệnh viện còn cung cấp các gói khám đánh giá sức khỏe tổng quát, các xét nghiệm liên quan đến sinh sản.
Hơn thế nữa, bệnh viện còn sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế đều là những người có kinh nghiệm, được đào tạo chuyên môn bài bản, điều này sẽ nâng cao tỷ lệ điều trị thành công hơn.
BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN
|
Nguồn tài liệu tham khảo:
Theo dõi Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn trên 
