Xơ nang tuyến vú được xem là một bệnh lành tính, bệnh không lý này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà tác động nhiều đến tinh thần của nữ giới. Tại sao phụ nữ lại mắc bệnh xơ nang tuyến vú này?

Xơ nang tuyến vú ảnh hưởng đến sức khỏe của phụ nữ như thế nào?
Xơ nang tuyến vú ảnh hưởng đến sức khỏe của phụ nữ như thế nào?

1. Xơ nang tuyến vú là gì?

Xơ nang tuyến vú đây được xem là một dạng tổn thương ở tuyến vú dạng lành tính thường gặp ở nữ giới. Bệnh lý này xảy ra do hormone bị rối loạn. 

Dưới tác động của hormone estrogenprogesterone trong kỳ kinh nguyệt, các mô ở vú sẽ giãn nở, căng lên và tích nước. Điều này sẽ khiến ở một số vùng trở nên cứng hơn, sờ vào có cảm giác như bướu. Sau kỳ kinh, các mô ở vú sẽ trở lại bình thường.

Trải qua nhiều chu kỳ kinh nguyệt, những kích thích này sẽ lặp đi lặp lại, làm các mô tuyến này trở nên chắc hơn và hình thành các nang nhỏ chứa dịch.

Với những người đang trong giai đoạn tiền mãn kinh hoặc tâm lý thường hay căng thẳng, việc mất cân bằng ở hai hormone sinh sản nữ giới sẽ làm cho tuyến vú xuất hiện những u cục hoặc những mảng gồ lên phía dưới da.

Xơ nang tuyến vú là một bệnh lành tính của nữ giới
Xơ nang tuyến vú là một bệnh lành tính của nữ giới

2. Phân loại xơ nang tuyến vú

Hiện tại, xơ nang tuyến vú có ba dạng, đó là:

2.1 U nang

U nang tuyến vú thường có cấu trúc rõ ràng và đặc biệt là không gây đau. Những cục u này có thể di động và kích thước sẽ thay đổi. 

Tình trạng này thường là lành tính, không nguy hiểm và không có nguy cơ trở thành thành ung thư vú. 

Tuy nhiên, một số trường hợp cần được theo dõi hoặc tiến hành loại bỏ nếu bệnh gây ra một số bất tiện hoặc thẩm mỹ.

2.2 Viêm xơ

Tình trạng này khá phổ biến ở nữ giới, đặc biệt là những người trong độ tuổi sinh đẻ. Bệnh lý này gồm các biến đổi tuyến vú và các mô, liên quan đến sự tăng trưởng và suy giảm tế bào tuyến. 

Viêm xơ tuyến vú có thể gây ra một số triệu chứng như đau ngực, căng tức ngực, xuất hiện các khối u nhỏ, vú tiết dịch. Bệnh lý này là một dạng bệnh lành tính và thường không đe dọa đến sức khỏe tổng thể của người bệnh. 

Một số trường hợp, các triệu chứng này sẽ gây khó chịu hoặc nghi ngờ là khối u ác tính. Người bệnh nên được chỉ định thực hiện các xét nghiệm bổ sung để loại trừ nguy cơ ung thư vú.

Một số dạng xơ nang tuyến vú mà nữ giới cần biết
Một số dạng xơ nang tuyến vú mà nữ giới cần biết

2.3 Tăng sản ống tuyến vú

Tình trạng này làm tăng sự hình thành các khối u nhỏ hoặc người bệnh sẽ cảm thấy cứng và đau ở tuyến vú. 

Tuy bệnh lý này thường là lành tính, nhưng có một số trường hợp, tăng sản ống tuyến vú nguy cơ trở thành ung thư vú.

3. Nguyên nhân và yếu tố dẫn đến xơ nang tuyến vú

3.1 Nguyên nhân

Xơ nang tuyến vú xảy ra là do các tổ chức ở tuyến này bị tác động trong thời gian bắt nguồn từ việc rối loạn cân bằng giữa hormone estrogen và progesterone. 

Trường hợp này, nồng độ nội tiết estrogen tăng cao hơn progesterone, do tăng nồng độ nội tiết estrogen nội sinh hoặc tăng sự nhạy cảm của tuyến vú với hormone này.

3.2 Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Nữ giới trong độ tuổi từ 30 đến 50 tuổi.

Người sử dụng thường xuyên các thuốc có chứa estrogen.

Chế độ ăn uống không lành mạnh, không kiêng cữ.

Phụ nữ trong độ tuổi từ 30 - 50 tuổi thường rất dễ bị xơ nang tuyến vú
Phụ nữ trong độ tuổi từ 30 – 50 tuổi thường rất dễ bị xơ nang tuyến vú

4. Triệu chứng xơ nang tuyến vú

4.1 Đau vú

Đây là triệu chứng thường gặp nhất khi người bệnh mắc bệnh xơ nang tuyến vú, tình trạng này xảy ra trong thời kỳ kinh nguyệt, nhất là giai đoạn tiền mãn kinh.  

Người bệnh có thể bị đau ở một bên hoặc cả hai bên vú, vị trí đau thường là 1/4 vùng trên ngoài hoặc vùng nửa vùng dưới và cơn đau có thể lan ra cánh tay cùng bên.

Mức độ và thời gian đau sẽ thay đổi theo từng cơ địa. Một số người chỉ đau nhẹ vào 7 ngày trước ngày có kinh và ít đau hơn khi có kinh nguyệt.

4.2 Căng tức ngực

Một số người bệnh bị đau liên tục và có cảm giác hai vú bị căng tức. Sờ vào sẽ thấy các mảng hoặc các cục ở vú.

Tình trạng này có thể nhận biết hoặc phát hiện thông qua phương pháp siêu âm hay chụp nhũ ảnh, người bệnh sẽ có cảm giác đau hay khó chịu khi bị ấn vào. Một số trường hợp vú sẽ có nang to, tròn, chắc, di động, chứa nhiều dịch.

Các triệu chứng như đau, căng tức ngực là dấu hiệu của xơ nang tuyến vú
Các triệu chứng như đau, căng tức ngực là dấu hiệu của xơ nang tuyến vú

4.3 Triệu chứng khác

Ngoài những triệu chứng vừa kể trên, người bệnh có thể kèm theo một số triệu chứng khác như rối loạn kinh nguyệt, đau bụng hoặc đau lưng khi hành kinh.

5. Chẩn đoán xơ nang tuyến vú

Việc chẩn đoán xơ nang tuyến vú cần phải dựa vào các dấu hiệu lâm sàng và phải có sự kết hợp với các xét nghiệm khác, cụ thể là:

Phương pháp đơn giản nhất đó là siêu âm, cách này sẽ giúp các bác sĩ phát hiện ra vị trí, số lượng, kích thước các khối u nang và còn giúp phân biệt được các tổn thương dạng nang hay tổn thương đặc.

Chụp X – quang vú: hình ảnh trên phim X- quang có thể thấy:

  • Xơ nang vú tăng mật độ.
  • Hình ảnh cản quang mờ ứng với các vùng bị phù nề.
  • Nếu vùng cản quang tròn ứng với xơ nang.
  • Calci hoá to, nhỏ, nằm rải rác, không tập trung thành nhóm.
X-quang ngực có thể thấy được mật độ xơ nang tuyến vú
X-quang ngực có thể thấy được mật độ xơ nang tuyến vú

Chọc hút làm tế bào: cách này cho phép các bác sĩ đánh giá màu sắc của dịch:

  • Nếu dịch có lẫn máu thường là ung thư dạng nang.
  • Nếu dịch trong, vẩn đục, vàng hoặc xanh, thì thường là nang lành tính. Sau chọc hút nang, người bệnh cần khám lại vú, mục đích là để đảm bảo các khối u đã hoàn toàn loại bỏ. Trường hợp còn sót khối u, thì người bệnh cần tiến hành sinh thiết.

6. Xơ nang tuyến vú như thế nào thì nên gặp bác sĩ?

Những trường hợp bị xơ nang tuyến vú sau đây sẽ cần đến Bệnh Viện để được thăm khám và tư vấn cụ thể, đó là:

  • Người bệnh phát hiện thấy một khối u mới xuất hiện hoặc ở vú có một cùng dày lên nổi bật.
  • Bị đau liên tục hoặc những cơn đau ngày càng trầm trọng hơn.
  • Những mảng hoặc khối u vú vẫn giữ nguyên kích thước sau chu kỳ kinh nguyệt hoặc có xu hướng to lên bất kể thời điểm nào.
Người bệnh phát hiện thấy một u xơ hoặc ở vú có một cùng dày lên nổi bật nên đi bác sĩ ngay
Người bệnh phát hiện thấy một u xơ hoặc ở vú có một cùng dày lên nổi bật nên đi bác sĩ ngay

7. Phương pháp điều trị xơ nang tuyến vú

Xơ nang tuyến vú là bệnh lành tính, có thể điều trị. Sau chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp cho người bệnh, điều này tùy thuộc vào những tổn thương trên từng người mắc bệnh.

7.1 Điều trị nội khoa

Phương pháp chủ yếu trong điều trị xơ nang tuyến vú đó là dùng thuốc, việc uống thuốc sẽ giúp giảm triệu chứng đau và giảm sự nhạy cảm ở vú người bệnh.

Dưới đây là một số thuốc thường được dùng trong điều trị xơ nang tuyến vú, đó là:

  • Thuốc giảm đau: Nếu các cơn đau vượt qua sức chịu đựng, người bệnh có thể dùng thuốc giảm đau như paracetamol, thuốc chống viêm không steroid. Nhưng không nên dùng kéo dài và thời gian nên cách nhau 4 giờ.
  • Thuốc nội tiết: Những thuốc thường được dùng trong trường hợp này, là progesterone dạng bôi hay uống, thuốc đối kháng với estrogen, như tamoxifen.
Người bị xơ nang tuyến vú thường dùng các thuốc có thành phần progesterone
Người bị xơ nang tuyến vú thường dùng các thuốc có thành phần progesterone

Bên cạnh đó, người bệnh còn có thể áp dụng một số hỗ trợ khác như sau:

  • Chườm ấm: người bệnh dùng túi chườm nóng hay các dụng cụ khác để chườm vào vị trí đau, việc này sẽ giúp giảm bớt cảm giác khó chịu, đau, căng tức ngực.
  • Chế độ sinh hoạt: cần giữ được tinh thần thoải mái, vui vẻ, cân bằng thời gian giữa làm việc và nghỉ ngơi, tập luyện cân đối, khoa học.
  • Chế độ ăn uống: người bệnh nên ăn nhiều thức ăn giàu vitamin B, có thể lấy từ thực vật như như ngũ cốc nguyên cám, các chế phẩm của sữa, trái cây, rau quả. Điều này giúp giảm sự tích nước, giảm các triệu chứng đau tức ngực.

7.2 Điều trị ngoại khoa

Cách này được chỉ định khi các nang chứa dịch có kích thước to, gây căng đau, bội nhiễm, áp xe, dịch có lẫn máu khi chọc dò hoặc xét nghiệm tế bào khi nghi ngờ ác tính.

Trường hợp, nếu xơ nang tuyến vú không bị nghi ngờ là ác tính nhưng lại bị căng đau nhiều, có thể thực hiện dẫn lưu đơn thuần dịch nang.

Nếu nghi ngờ ác tính cao: khi chọc dò thấy có máu, có u nhú trong nang cần phải tiến hành phẫu thuật cắt bỏ nang.

Trường hợp, nghi ngờ ung thư vú sau khi điều trị, người bệnh cần nên tiến hành sinh thiết tế bào hoặc còn tồn tại mảng cứng hay mảng cứng xuất hiện sau 2 chu kỳ kinh sau khi dẫn lưu.

Nếu xơ nang tuyến vú chuyển thành ung thư thì người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật
Nếu xơ nang tuyến vú chuyển thành ung thư thì người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật

8. Phòng ngừa xơ nang tuyến vú ở nữ giới

Dưới đây là một cách giúp nữ giới phòng ngừa xơ nang tuyến vú, bao gồm:

  • Kiểm tra sức khỏe định kỳ: quá trình này người bệnh có thể yêu cầu kiểm tra cẩn thận tuyến vú, nhằm giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường như xơ nang tuyến vú.
  • Điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học: bổ sung rau quả, ngũ cốc, các loại thực phẩm giàu chất xơ trong bữa ăn hàng ngày giúp giảm nguy cơ mắc xơ nang tuyến vú.
  • Tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày, tối thiểu 5 ngày/tuần, làm giảm nguy cơ mắc xơ nang tuyến vú.
  • Việc giảm cân và duy trì cân nặng ở mức hợp lý cũng giúp làm giảm nguy cơ mắc xơ nang tuyến vú.
  • Uống nhiều rượu bia, hút sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh xơ nang và ung thư.
  • Không tự ý sử dụng có thuốc có chứa hormone nội tiết khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Vì việc này có thể gây tăng nguy cơ mắc xơ nang tuyến vú.
  • Nên mặc những chiếc áo ngực vừa vặn.
  • Chườm ấm hoặc túi đá sẽ giúp giảm đau.
  • Cân nhắc việc sử dụng thuốc giảm đau trong trường hợp này.
Tập thể dục thường xuyên giúp ngăn ngừa tình trạng xơ nang tuyến vú
Tập thể dục thường xuyên giúp ngăn ngừa tình trạng xơ nang tuyến vú

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là bệnh viện TIÊN PHONG trong lĩnh vực điều trị vô sinh hiếm muộn, nam khoa tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Bên cạnh, cung cấp những dịch vụ thăm khám và xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân hiếm muộn ở các cặp vợ chồng, bệnh viện còn có gói khám giúp đánh giá sức khỏe cho những người đang có dự định mang thai.

Hơn thế nữa, bệnh viện sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phòng Lab được đánh giá đứng đầu Việt Nam và đi cùng là đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế đều là những người có kinh nghiệm, là nâng cao tỷ lệ điều trị vô sinh cho các cặp đôi thành công hơn.

BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN

Nguồn tài liệu tham khảo:

  1. https://s.net.vn/gACi
  2. https://www.healthline.com/health/fibrocystic-breast-disease
  3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fibrocystic-breasts/symptoms-causes/syc-20350438
  4. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fibrocystic-breasts/diagnosis-treatment/drc-20350442