Những điều thú vị về Hormone Estrogen

Để duy trì vẻ đẹp và sức khỏe sinh sản của người phụ nữ thì hormone Estrogen đóng vai trò quan trọng nhất. Vậy Estrogen là gì, chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé.

1. Estrogen là gì

Hormone Estrogen là nội tiết tố nữ, chúng được sản xuất chủ yếu từ buồng trứng, một lượng nhỏ ở tuyến thượng thận và tế bào mỡ. Khi mang thai, nhau thai cũng tạo ra estrogen. Estrogen di chuyển trong máu và hoạt động khắp nơi trên cơ thể, hormone này định hình giới tính phái nữ như mọc lông mu, nở ngực và xuất hiện kinh nguyệt. 

Ngoài tầm quan trọng liên quan đến vấn đề sinh sản và tình dục, estrogen còn giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu, bảo vệ sức khỏe xương và ảnh hưởng đến não bộ, tim, da, tóc, đường tiết niệu và các mô trên cơ thể. Nồng độ estrogen trong cơ thể con người và trong chu kỳ kinh nguyệt có thể thay đổi.

2. Phân loại hormone Estrogen

Hormone Estrogen được chia làm 3 loại, đó là:

• Estrone – E1: đây là dạng estrogen yếu và là loại duy nhất được tìm thấy sau thời kỳ mãn kinh ở phụ nữ. Estrone tồn tại một lượng nhỏ, có hầu hết trong các mô của cơ thể, chủ yếu là chất béo và cơ bắp. Estrone có thể chuyển đổi estradiol và estradiol thành estrone.
• Estradiol – E2: được xem  là loại estrogen mạnh nhất, Estradiol là một steroid được sản xuất bởi buồng trứng. Hormone này được cho là một trong những nguyên nhân gây ra các vấn đề phụ khoa, như lạc nội mạc tử cung, u xơ và ung thư xảy ra ở phụ nữ, đặc biệt là ung thư nội mạc tử cung.
• Estriol – E3: là loại estrogen yếu nhất và là chất thải sau khi cơ thể sử dụng estradiol. Estriol được tạo ra duy nhất trong quá trình mang thai và Estriol không thể được chuyển đổi thành estradiol hoặc estrone.

Estrogen cũng tồn tại ở nam giới nhưng nồng độ estrogen thấp hơn so với nữ giới.

3. Nồng độ Estrogen thay đổi như thế nào

Mỗi giai đoạn cơ thể trưởng thành khác nhau thì nồng độ Estrogen cũng thay đổi, chúng tác động rất nhiều đến sức khỏe sinh sản, sắc đẹp và tâm lý của phụ nữ. Nữ giới ở độ tuổi hành kinh lượng Estrogen dồi dào và khi đến giai đoạn mãn kinh sẽ giảm dần. Đặc biệt, trong chu kỳ kinh nguyệt thì nồng độ estrogen cũng thay đổi, nhằm tạo thuận lợi cho việc mang thai. 

3.1 Tuổi dậy thì 

Estrogen được buồng trứng tiết ra trong độ tuổi dậy thì từ 12 – 16 tuổi, giai đoạn này cơ thể có sự thay đổi đặc điểm giới tính, giọng nói, làn da, vì lượng estrogen rất giàu có ở giai đoạn này. Nồng độ Estrogen kích thích bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt và làm hình thể thay đổi và đây là giai đoạn thay đổi về mặt tâm lý và cơ thể. Có một số trường hợp thiếu Estrogen trong giai đoạn này, dẫn đến trẻ chậm phát triển, rối loạn kinh nguyệt và khả năng sinh sản sau này bị ảnh hưởng.

3.2 Hành kinh 

Sau khi ngực bắt đầu bắt triển, khoảng 2 – 3 năm sau thì kỳ kinh nguyệt đầu tiên bắt đầu xuất hiện. Vào thời kỳ hành kinh nồng độ Estrogen trong cơ thể tăng lên và giảm xuống vào những thời điểm khác nhau. Lượng estrogen thay đổi theo ba giai đoạn sau: 

• Giai đoạn nang trứng: nồng độ Estrogen ở thời điểm này bắt đầu tăng, lớp niêm mạc tử cung bắt đầu dày lên tạo điều thuận lợi cho quá trình thụ thai và hình thành bào thai. 
• Giai đoạn rụng trứng: nồng độ estrogen trong thời gian ở mức đỉnh điểm nên rất dễ mang thai. Estrogen làm lỏng lớp chất nhầy ở tử cung giúp tinh trùng dễ dàng bơi qua và thụ tinh với trứng. 
• Giai đoạn hoàng thể: quá trình thụ tinh xảy ra, lớp nội mạc tử cung sẽ dày lên nhờ nồng độ Estrogen tăng cao để đảm bảo cho sự phát triển của thai nhi. Trường hợp nếu người phụ nữ không mang thai, nồng độ estrogen giảm xuống làm cho lớp niêm mạc tử cung bị bong ra và rời khỏi cơ thể thông qua âm đạo, hình thành kinh nguyệt.

4. Vai trò của hormone Estrogen

Estrogen ảnh hưởng rất nhiều đến các bộ phận của cơ thể, đó là:

• Âm đạo: kích thích sự phát triển, làm dày thành âm đạo và tăng độ acid của âm đạo giúp hạn chế tình trạng nhiễm khuẩn và còn giúp bôi trơn âm đạo.
• Buồng trứng: Estrogen kích thích sự phát triển của các nang trứng.
• Ống dẫn trứng: Estrogen có nhiệm vụ tăng sinh độ dày của ống, thành cơ trong ống dẫn trứng và phục vụ cho sự co thắt các cơ, giúp tăng sự gặp mặt của trứng và tinh trùng.
• Tử cung: làm tăng kích thước của lớp nội mạc tử cũng như tăng cường lưu lượng máu, hàm lượng protein. Estrogen kích thích các cơ trong tử cung phát triển và tăng co bóp. 
• Cổ tử cung: hormone này giúp làm điều chỉnh dòng chảy và độ dày của dịch tiết lớp niêm mạc tử cung, giúp tăng cường sự di chuyển của tinh trùng đến trứng, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình thụ tinh.
• Tuyến vú: Estrogen chịu trách nhiệm cho sự phát triển của vú trong thời gian dậy thì, sắc tố của núm vú và giúp ngừng tiết sữa khi phụ nữ ngưng cho con bú.

Estrogen tạo sự khác biệt về những đặc điểm của giới tính. Với phụ nữ: làm cho xương nhỏ hơn và ngắn hơn, xương chậu rộng hơn và vai hẹp hơn.

Hormone này còn ảnh hưởng đến các nang lông trên cơ thể, khiến lông trở nên mềm mỏng hơn, tóc của phụ nữ lâu dài hơn. Bên cạnh đó, Estrogen làm cho thanh quản nhỏ và dây thanh âm ngắn hơn làm cho nữ giọng nói cao hơn nam giới.

Estrogen có khả năng tác động lên những bộ phận khác như bao gồm:

• Não bộ: Estrogen giúp duy trì nhiệt độ cơ thể, điều chỉnh phần não liên quan đến sự phát triển về mặt tình dục.
• Da: cải thiện độ dày và chất lượng của da, cũng như hàm lượng collagen giúp ngăn ngừa lão hóa.
• Xương: giúp bảo tồn sức mạnh của xương và ngăn ngừa thoái hóa, loãng xương.
• Gan và tim mạch: giúp điều chỉnh sản xuất cholesterol trong gan, bảo vệ tim và hệ thống mạch máu.

5. Rối loạn hoặc suy giảm Estrogen có nguy hiểm không

Nồng độ hormone Estrogen giao động theo thời thời gian, nếu chúng thấp liên tục có nghĩa là bạn đang bước vào thời kỳ tiền mãn kinh. Trong trường hợp, lượng Estrogen thấp làm chậm quá trình phát triển giới tính, khiến nữ giới khó mang thai. Còn khi nồng độ Estrogen cao bất thường cũng gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Hai tình trạng chính mà Estrogen gây ra, đó là: 

5.1 Dấu hiệu khi Estrogen thấp

Nữ giới giảm ham muốn tình dục.

Khiến âm đạo không được bôi trơn gây đau khi quan hệ.

Làm mỏng các mô ở âm đạo, tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Có nguy cơ bị loãng xương cao và gãy xương.

Khiến tóc xơ, móng tay mỏng và da bắt đầu xuất hiện các vết thâm, nám. 

Dễ bị rối loạn chu kỳ rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt.

Tâm trạng thay đổi, cáu gắt, lo âu, bồn chồn.

5.2 Nồng độ Estrogen quá cao 

Nồng độ hormone này cao hơn bình thường sẽ làm tăng nguy cơ các bệnh u xơ tử cung, ung thư vú.

Gây ra các vấn đề như chu kỳ kinh nguyệt bất thường, ra huyết giữa kỳ kinh và khiến cho các triệu chứng trong kỳ kinh nguyệt trở nên nghiêm trọng hơn.

Dễ tăng cân, đặc biệt là quanh vùng hông và eo.

Một số triệu chứng khác như: đầy hơi, bàn tay và bàn chân lạnh, mất ngủ, mệt mỏi.

6. Xét nghiệm kiểm tra nồng độ Estrogen

Xét nghiệm Estrogen giúp chẩn đoán các tình trạng dậy thì sớm, các vấn đề kinh nguyệt. Khi mang thai, xét nghiệm được sử dụng chẩn đoán một số dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Hơn thế nữa, xét nghiệm giúp giám sát nồng độ Estrogen trong điều trị vô sinh. Có 2 phương pháp chính trong xét nghiệm này: 

6.1 Phương pháp lấy máu

Người bệnh không cần nhịn ăn khi thực hiện xét nghiệm này. Trừ trường hợp, người đó dùng đó thuốc tránh thai hoặc thuốc trị liệu bằng hoocmon, thì cần nói trước với bác sĩ, để tránh thay đổi kết quả xét nghiệm. 

Các nhân viên y tế lấy máu từ tĩnh mạch bằng một cây kim nhỏ, một lượng nhỏ máu được thu thập vào ống nghiệm hoặc lọ đựng mẫu, sau đó đưa về phòng thí nghiệm, khoảng 2h sau thì có kết quả xét nghiệm. 

6.2 Phương pháp lấy nước tiểu

Người bệnh sẽ được cấp một hộp đựng đặc biệt để lấy nước tiểu, được hướng dẫn cách bảo quản mẫu. Người bệnh cần lấy tất cả nước tiểu của mình trong khoảng thời gian 24h. 

Khi bắt đầu lấy mẫu, nước tiểu đầu tiên vẫn đi trong nhà vệ sinh bình thường, trong 24h tiếp theo, người bệnh thu thập các mẫu nước tiểu vào lọ đựng và bảo quản ngăn mát tủ lạnh. Hết thời gian, các lọ đựng nước tiểu được đem đến bệnh viện hoặc phòng thí nghiệm theo sự hướng dẫn của bác sĩ. 

7. Ứng dụng Estrogen vào y tế

Một số ứng dụng phổ biến nhất của hormone đó là:

7.1 Thuốc tránh thai

Đây được xem là sản phẩm ứng dụng phổ biến nhất của Estrogen, thành phần chứa  Estrogen và Progestin, làm ngăn ngừa quá trình rụng trứng và hỗ trợ niêm mạc không bị chảy máu nhiều trong kỳ kinh nguyệt. Một số trường hợp, bác sĩ sẽ kê toa thuốc tránh thai cho nữ giới, mục đích là: 

Điều hòa kinh nguyệt.

Giảm chảy nhiều máu trong chu kỳ kinh nguyệt.

Ngăn chặn sự phát triển và giảm nguy cơ của u nang buồng trứng.

Giảm nhẹ các triệu chứng của tuổi tiền mãn kinh.

Bảo vệ buồng trứng, giảm thiểu tình trạng mang thai ngoài tử cung.

Giảm mụn trứng cá ở tuổi dậy thì.

7.2 Liệu pháp thay thế hormone 

Vào giai đoạn mãn kinh, lượng Estrogen không còn nhiều như trước.Vì thế, liệu pháp này được sử dụng để tăng nồng độ Estrogen và giảm một số triệu chứng của thời kỳ tiền mãn kinh. Có 2 liệu pháp chính, đó là: 

Liệu pháp Estrogen: Các bác sĩ sẽ kê đơn một lượng Estrogen thấp dưới dạng thuốc viên hoặc miếng dán mỗi ngày. Bên cạnh đó, Estrogen cũng được kê dưới dạng kem, vòng đặt âm đạo, gel hoặc dạng thuốc xịt.

Liệu pháp nội tiết tố Estrogen Progestin: Hình thức này thường kết hợp liều lượng giữa Estrogen và Progestin một dạng tổng hợp progesterone.

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là bệnh viện tiên phong trong lĩnh vực điều trị vô sinh hiếm muộn tại Sài Gòn. Với đội ngũ các bác sĩ, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao, có nhiều năm kinh nghiệm trong việc điều trị vô sinh. Bên cạnh đó, chúng tôi còn có đội ngũ nhân viên y tế được đào tạo bài bản, sẵn sàng giải đáp tất cả các thắc mắc của người bệnh.