Giải đáp thắc mắc: Vô kinh có thai được không?

08/01/2024

Vô kinh có thai được không luôn là thắc mắc của các chị em, vô kinh có thể là hiện tượng sinh lý trước khi có kinh, sau khi mãn kinh hoặc trong thời kỳ mang thai hoặc có thể là hậu phẫu nếu bệnh nhân đã cắt bỏ tử cung. Liệu vô kinh có thể có thai được không?

1. Vô kinh là gì?

Trước khi trả lời câu hỏi “vô kinh có thai được không?”, đầu tiên hãy tìm hiểu vô kinh là gì? Vô kinh là tình trạng thiếu kinh – hiểu đơn giản là không có kinh. Vô kinh được chia thành 2 loại đó là vô kinh nguyên phát và vô kinh thứ phát.

Nếu chị em phụ nữ đến tuổi dậy thì nhưng không có kinh được gọi là vô kinh nguyên phát. Trong trường hợp này, nguyên nhân thường có thể là do sự khác biệt về tốc độ phát triển.

Sự xuất hiện chậm của các đặc điểm sinh dục thứ cấp cũng như việc bắt đầu có kinh nguyệt thường có thể di truyền trong các gia đình và nếu kinh nguyệt bắt đầu ở tuổi 16 thì không có lý do gì phải lo lắng.

Vô kinh thứ phát là khi phụ nữ trước đây đã có kinh nguyệt bình thường nhưng đã dừng kinh từ sáu tháng trở lên. Trường hợp này phổ biến và thường gặp hơn vô kinh nguyên phát.

*Vô kinh là tình trạng không có kinh nguyệt ở nữ giới*

2. Vô kinh có triệu chứng gì không?

Ngoài triệu chứng rõ ràng nhất là mất kinh, các triệu chứng khác của vô kinh có thể xuất hiện tùy thuộc vào nguyên nhân là do nội tiết tố, liên quan đến lối sống hay do thuốc.

Các triệu chứng khác có thể xảy ra bao gồm tiết dịch màu trắng đục từ núm vú, rụng tóc hoặc có nhiều lông trên mặt, đau vùng xương chậu, nhức đầu hoặc thay đổi thị lực.

3. Nguyên nhân gây vô kinh

Một số nguyên nhân gây ra tình trạng vô kinh, đó là dị tật đường tiết niệu sinh dục như màng trinh không thủng, vách ngăn ngang âm đạo hoặc không có tử cung hoặc âm đạo (ví dụ, chứng bất sản Müllerian). Nếu có tử cung nhưng máu kinh không thoát ra ngoài thì có thể bị đau bụng dưới theo chu kỳ.

Nữ hóa tinh hoàn: còn gọi là hội chứng kháng androgen, xảy ra với kiểu nhân XY. Người bệnh có thể có cơ quan sinh dục không rõ ràng. Hình dáng bên ngoài giống như một cô gái vị thành niên bình thường nhưng không có cơ quan sinh dục nữ bên trong. Tuyến sinh dục là tinh hoàn sản xuất testosterone. Không có buồng trứng, ống dẫn trứng, tử cung hoặc phần trên âm đạo. Biểu hiện lâm sàng thay đổi tùy theo mức độ nhạy cảm với androgen.
Tăng prolactin emia: điều này có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm suy giáp và thuốc, đặc biệt là phenothiazin. Nếu là do khối u tuyến yên thì nồng độ prolactin (PRL) thường rất cao.
Có khả năng mang thai: nếu chị em bị chậm kinh hoặc không có kinh từ 7 – 10 ngày, quan hệ tình dục bình thường và không sử dụng các biện pháp phòng tránh. Chị em nên cân nhắc thử thai.

Triệu chứng điển hình của vô kinh đó là đau vùngw chậu — *Triệu chứng điển hình của vô kinh đó là đau vùng chậu*

Suy vùng dưới đồi: điều này có thể là do bệnh mãn tính, tập thể dục quá mức, căng thẳng hoặc thiếu cân đáng kể. Chán ăn tâm thần thường phát triển sau kỳ kinh nguyệt và biểu hiện sự thoái lui. Béo phì cũng có nhiều khả năng gây vô kinh thứ phát.
Hội chứng Kallmann: đặc trưng bởi sự suy giảm bài tiết hormone giải phóng gonadotropin (GnRH), khối u vùng dưới đồi hoặc tuyến yên cùng với các nguyên nhân khác gây suy tuyến yên và não úng thủy.
Các hội chứng khác bao gồm hội chứng sella rỗng, hội chứng Prader-Willi và hội chứng Laurence-Moon.
Tăng sản thượng thận bẩm sinh (CAH) có thể gây ra dậy thì sớm hoặc ít nhất là dậy thì giả sớm do sự phát triển các đặc tính sinh dục không theo sau kinh nguyệt.
Nguyên nhân cơ quan sinh dục không rõ ràng: bao gồm khối u tiết androgen và thiếu hụt 5 alpha-reductase.
Suy buồng trứng sớm: có thể xảy ra do các vấn đề tự miễn dịch, độc tố môi trường và hóa chất hoặc xạ trị. Nó ảnh hưởng đến khoảng 1% phụ nữ dưới 40 tuổi và 0,1% phụ nữ dưới 30 tuổi. Suy buồng trứng sẽ làm tăng gonadotropins và do đó có thể xảy ra các cơn bốc hỏa.
Thuốc tránh thai dạng đặt và cấy ghép: điều này thường gây vô kinh và thuốc tránh thai chỉ chứa progestin có thể gây ra tình trạng này. Dụng cụ tránh thai trong tử cung thường làm tăng lượng kinh nguyệt. Trong khi đó dụng cụ tránh thai trong tử cung lại làm giảm lượng kinh nguyệt và có thể làm ngừng kinh.
Hẹp cổ tử cung và dính trong tử cung (được gọi là hội chứng Asherman).
Rối loạn chức năng vùng dưới đồi: giống như vô kinh nguyên phát, rối loạn chức năng vùng dưới đồi có thể khiến kinh nguyệt chấm dứt. Nguyên nhân bao gồm: căng thẳng, tập thể dục quá mức, rối loạn ăn uống, trầm cảm, bệnh hệ thống mãn tính và các khối u.

Suy chức năng vùng dưới đồi là một trong những nguyên nhân gây ra vô sinh — *Suy chức năng vùng dưới đồi là một trong những nguyên nhân gây ra vô kinh*

Sụt cân: điều này có thể gây vô kinh, đặc biệt nếu sụt cân nhanh. Trong trường hợp này, chỉ số khối cơ thể (BMI) hiếm khi trên 19 và ít nhất 10% trọng lượng cơ thể bình thường đã bị giảm. Cần xem xét chứng chán ăn tâm thần và các chứng rối loạn ăn uống khác bao gồm cả chứng cuồng ăn.
Bệnh tuyến yên và tăng prolactin máu: u tiết prolactin làm tăng nồng độ prolactin và sau đó là vô kinh. Thuốc (ví dụ, phenothiazin, methyldopa, cimetidine, thuốc phiện và metoclopramide) có thể làm tăng nồng độ prolactin. Chất kích thích cũng có thể gây ra hiện tượng này. Vô kinh kéo dài rất phổ biến ở những người lạm dụng heroin.
Bệnh tuyến giáp: suy giáp hoặc cường giáp đều có thể ảnh hưởng đến kinh nguyệt.
Do điều trị: ngoài các loại thuốc đã thảo luận ở trên (những thuốc làm tăng prolactin và thuốc nội tiết tố), các nguyên nhân gây ra do điều trị khác bao gồm phẫu thuật (cắt bỏ tử cung, cắt bỏ nội mạc tử cung, phẫu thuật buồng trứng), chiếu xạ và hóa trị.

*Sụt cân cũng được xem là nguyên nhân gây vô kinh ở nữ giới*

4. Điều trị vô kinh bằng cách nào?

BSCKI. Phan Nguyễn Hoàng Vân – Trưởng khoa khám bệnh tại Bệnh Viện HTSS & Nam Học Sài Gòn cho biết, việc điều trị vô kinh sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân của nó. Ví dụ:

Vô kinh nguyên phát do các vấn đề di truyền như suy buồng trứng có thể cần dùng thuốc để cân bằng lượng hormone và tăng cường lông mu, phát triển vú và các đặc điểm sinh dục thứ cấp khác.
Ngoài ra, nếu vô kinh do có vấn đề về cấu trúc bẩm sinh có thể cần phải phẫu thuật. Phẫu thuật rất hữu ích trong các trường hợp khiếm khuyết về cấu trúc như vách ngăn âm đạo, màng trinh không thủng, hẹp cổ tử cung.
Trong một số trường hợp khiếm khuyết về cấu trúc, như không có tử cung, việc điều trị nhằm mục đích duy trì mức estrogen bình thường để cho phép cơ thể hoạt động bình thường chứ không phải để nối lại chức năng kinh nguyệt.
Các lựa chọn sinh sản của phụ nữ không có tử cung hoặc suy buồng trứng cần có sự tham khảo ý kiến chuyên môn từ bác sĩ để đưa ra quyết định sáng suốt về kế hoạch gia đình trong tương lai.

*Vô kinh có thể được điều trị bằng thuốc*

Đối với vô kinh thứ phát, có thể sử dụng các phương pháp điều trị sau:

Có chế độ ăn uống và tập luyện thể chất phù hợp.
Xây dựng chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng cực độ.
Thuốc cân bằng nội tiết tố: bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc để cân bằng nội tiết tố cho chu kỳ bình thường.
Thuốc điều trị triệu chứng PCOS: bệnh nhân mắc PCOS có thể không rụng trứng do đó gây mất kinh. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để kích thích rụng trứng.
Liệu pháp thay thế estrogen: liệu pháp này thay thế hormone estrogen mà cơ thể phải sản xuất một cách tự nhiên. Điều này giúp giải quyết các triệu chứng suy buồng trứng nguyên phát (POI) hoặc suy buồng trứng nguyên phát liên quan đến nhiễm sắc thể X.
Phẫu thuật: phương pháp phẫu thuật điều trị mất kinh thứ phát hiếm khi được sử dụng. Các khối u hoặc u nang trong buồng trứng, tử cung hoặc tuyến yên cũng có thể gây vô kinh. Trong những trường hợp như vậy, đôi khi có thể phải phẫu thuật để loại bỏ khối u. Ngoài ra, nếu sẹo tử cung làm ngưng kinh nguyệt thì phẫu thuật cắt bỏ mô sẹo có thể giúp kinh nguyệt trở lại bình thường.

*Phẫu thuật sẽ được chỉ định cho các trường hợp vô kinh do u xơ tử cung, u nang buồng trứng*

5. Vô kinh có thai được không?

Như đã đề cập ở trên “vô sinh có thai được không“, thì câu trả lời là có, nhưng cơ hội là rất thấp. Trong trường hợp vô kinh nguyên phát, việc kinh nguyệt thất thường sẽ ảnh hưởng tới sự rụng trứng.

Nếu trứng rụng không được điều độ, việc thụ thai cũng khó khăn. Vì vậy, những chị em bị vô kinh muốn có con, nếu thấy bản thân bị mất kinh từ 3 tháng trở lên, cần tới các cơ sở y tế uy tín để tiến hành thăm khám và kiểm tra ngay. Việc điều trị càng sớm, tỷ lệ có thai càng cao.

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là bệnh viện TIÊN PHONG trong lĩnh vực điều trị vô sinh hiếm muộn, nam khoa tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Ngoài cung cấp những dịch vụ thăm khám và xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân hiếm muộn ở các cặp vợ chồng, bệnh viện còn có gói khám giúp đánh giá sức khỏe tổng quát, các xét nghiệm nội tiết liên quan đến sinh sản.

Bên cạnh đó, bệnh viện sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế đều là những người có kinh nghiệm, được đào tạo chuyên môn bài bản, điều này sẽ nâng cao tỷ lệ điều trị vô sinh cho các cặp đôi thành công hơn.

BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN