Hệ cơ trong cơ thể con người vận hành hệ thống xương, nằm dưới sự kiểm soát tự nguyện và liên quan đến chuyển động, tư thế và thăng bằng.

5 sự thật thú vị về hệ cơ trong cơ thể
5 sự thật thú vị về hệ cơ trong cơ thể

1. Hệ cơ là gì?

Trước khi tìm hiểu 5 sự thật thú vị về hệ cơ trong cơ thể, chúng ta cần hiểu rõ khái niệm hệ cơ là gì.

Hệ cơ là một hệ cơ quan, tham gia chủ yếu vào hoạt động vận động của cơ thể. Có gần 700 cơ được kết nối với xương của hệ thống xương, chiếm khoảng một nửa trọng lượng cơ thể con người.

Mỗi cơ là một cơ quan khác nhau được tạo thành từ các mạch máu, mô cơ xương, dây thần kinh và gân. Các mô cơ được tìm thấy trong tim, mạch máu và hệ tiêu hóa.

Glucose từ carbohydrate trong chế độ ăn uống của chúng ta sẽ cung cấp năng lượng cho cơ bắp. Để hoạt động bình thường, mô cơ cũng cần các khoáng chất, chất điện giải và các chất dinh dưỡng khác như canxi, magie, kali và natri.

Hệ cơ có gần 700 loại cơ kết nối với xương trong cơ thể
Hệ cơ có gần 700 loại cơ kết nối với xương trong cơ thể

Tham khảo:

2. Hệ cơ có mấy loại mô cơ?

2.1 Cơ tim

Cơ tim chỉ có ở tim. Hệ cơ này chịu trách nhiệm cho hoạt động bơm của tim và do đó nó chịu trách nhiệm lưu thông máu khắp cơ thể.

Cơ tim cũng là một loại cơ không tự chủ vì sự co bóp của các cơ này không thể được kiểm soát một cách có ý thức. Tế bào cơ tim không có nhân, có vân và phân nhánh.

Các tế bào cơ tim thẳng và dường như có các sọc đậm và nhạt khi nhìn dưới kính hiển vi. Sự sắp xếp các sợi protein trong tế bào là nguyên nhân tạo ra các sọc sáng và tối này.

Hệ cơ tim chịu trách nhiệm cho hoạt động bơm của tim
Hệ cơ tim chịu trách nhiệm cho hoạt động bơm của tim

2.2 Cơ nội tạng

Cơ nội tạng được tìm thấy trong các cơ quan như ruột, mạch máu và dạ dày. Những mô cơ này gây ra các cơn co thắt trong các cơ quan, giúp vận chuyển các chất trong cơ thể. Hoạt động của các cơ này không thể được kiểm soát một cách có ý thức. Cơ nội tạng được xem là một loại cơ không tự nguyện.

Tế bào cơ nội tạng là những tế bào không có nhân và có hình trục chính. Nó còn được gọi là cơ trơn vì nó có bề ngoài đồng đều và mịn màng khi quan sát dưới kính hiển vi.

Cơ nội tạng được tìm thấy trong các cơ quan như ruột, mạch máu và dạ dày
Cơ nội tạng được tìm thấy trong các cơ quan như ruột, mạch máu và dạ dày

2.3 Cơ xương

Cơ xương là cơ tự nguyện của cơ thể. Hoạt động của các cơ này có thể được kiểm soát bằng suy nghĩ có ý thức. Những cơ này giúp thực hiện các hoạt động thể chất như đi bộ, nâng tạ, viết,… Cơ xương chịu trách nhiệm di chuyển các bộ phận cơ thể được kết nối với xương. Bản chất tế bào cơ xương là nhiều nhân, hình trụ và có vân.

Hầu hết các cơ xương được gắn vào hai xương trên một khớp, do đó cơ có tác dụng di chuyển các phần của những xương đó lại gần nhau hơn.

Hệ cơ xương là hệ cơ tự nguyện được quản lý bằng ý thức
Hệ cơ xương là hệ cơ tự nguyện được quản lý bằng ý thức

3. Hình dạng của hệ cơ

Theo Viện Công nghệ Sinh học Hoa Kỳ, hệ cơ bắp được phân loại thêm theo hình dạng, kích thước và hướng của chúng.

Cơ delta hay cơ vai có hình tam giác. Cơ răng cưa, bắt nguồn từ bề mặt của xương sườn thứ hai đến thứ chín ở bên ngực, và chạy dọc theo toàn bộ chiều dài phía trước của xương bả vai, có hình dạng giống như lưỡi cưa đặc biệt. Cơ lớn hình thoi, gắn xương bả vai vào cột sống, có hình kim cương.

Vùng mông của chúng ta chứa ba cơ được phân biệt theo kích thước: cơ mông lớn, cơ mông nhỡ (trung bình) và cơ mông nhỏ.

Hướng chạy của các sợi cơ có thể được sử dụng để xác định cơ. Ở vùng bụng có một số nhóm cơ phẳng và rộng. Các cơ có các sợi chạy thẳng lên xuống là cơ bụng thẳng, cơ chạy ngang (trái sang phải) là cơ bụng ngang và cơ chạy chéo một góc là cơ xiên.

Như bất kỳ người đam mê tập thể dục nào cũng biết, cơ xiên là một trong những cơ khó phát triển nhất để đạt được cơ bụng “sáu múi”. Cơ bắp cũng có thể được xác định bởi chức năng của chúng.

Nhóm cơ gấp cẳng tay có chức năng uốn cổ tay và các ngón tay. Cơ ngửa là cơ cho phép chúng ta cuộn cổ tay để lòng bàn tay hướng lên.

Các cơ phụ ở chân sẽ khép hoặc kéo các chi lại với nhau. Ở mức độ đơn giản nhất, cơ bắp cho phép chúng ta di chuyển. Cơ trơn và cơ tim di chuyển để tạo điều kiện thuận lợi cho các chức năng của cơ thể như nhịp tim và tiêu hóa.

Sự chuyển động của các cơ này được điều khiển bởi phần tự trị của hệ thần kinh, đó là những dây thần kinh điều khiển các cơ quan.

Hệ cơ bắp được phân loại thêm theo hình dạng, kích thước và hướng của loại cơ
Hệ cơ bắp được phân loại thêm theo hình dạng, kích thước và hướng của loại cơ

4. 5 sự thật thú vị về hệ cơ của con người

4.1 Hơn 600 cơ xương chiếm khoảng một nửa trọng lượng cơ thể chúng ta

Hệ cơ trong cơ thể di chuyển bộ xương của con người rất khác nhau về hình dạng và kích thước và mở rộng đến mọi bộ phận trên cơ thể chúng ta. Chỉ riêng hệ thống cơ bắp đã chứa hơn 600 cơ xương, chiếm khoảng 40% khối lượng của chúng ta. Mạch máu và dây thần kinh chạy đến từng cơ, giúp kiểm soát và điều hòa chức năng của từng cơ.

4.2 Cơ xương gắn vào xương

Trong hệ cơ, cơ xương được kết nối với bộ xương, xương hoặc với các mô liên kết như dây chằng. Cơ bắp luôn được gắn ở hai hoặc nhiều nơi. Khi cơ co, các điểm bám được kéo lại gần nhau hơn, khi nó giãn ra, các điểm gắn sẽ rời xa nhau.

Cơ xương được kết nối với bộ xương, xương hoặc với các mô liên kết như dây chằng
Cơ xương được kết nối với bộ xương, xương hoặc với các mô liên kết như dây chằng

4.3 Cơ bắp kéo xương để di chuyển cơ thể

Cơ bắp co lại và thư giãn để di chuyển xương. Khớp khuỷu tay uốn cong khi các cơ kéo theo bán kính và xương trụ của cánh tay. Cơ co lại khi thông tin truyền từ dây thần kinh đến cơ và kích hoạt các phản ứng hóa học.

Những phản ứng này làm thay đổi cấu trúc bên trong của tế bào sợi cơ, một quá trình làm cơ ngắn lại. Các sợi cơ thư giãn khi tín hiệu hệ thần kinh không còn nữa, do đó đảo ngược quá trình rút ngắn.

4.4 Cơ bắp tạo nên thành của nhiều cơ quan

Không phải tất cả các mô trong hệ cơ đều là cơ xương. Mô cơ trơn nằm trong thành của nhiều cơ quan trong cơ thể con người và giúp các cơ quan đó di chuyển để tạo điều kiện thuận lợi cho các chức năng của cơ thể.

Ống tiêu hóa (thực quản, dạ dày và ruột) bao gồm các mô cơ co bóp và giãn ra để di chuyển chất dinh dưỡng qua quá trình tiêu hóa. Bàng quang cũng bao gồm các mô cơ co bóp và giãn ra để giữ và giải phóng nước tiểu.

Nhịp tim là kết quả của sự co bóp và thư giãn của các mô cơ trong thành tim. Các cơ trơn ở thành động mạch giúp máu di chuyển khắp cơ thể.

Cơ bắp tạo nên thành của nhiều cơ quan
Cơ bắp tạo nên thành của nhiều cơ quan

4.5 Tín hiệu vận động cơ thể di chuyển cơ xương

Các cơ xương di chuyển như thế nào? Nó xảy ra khi hệ cơ và hệ thần kinh phối hợp với nhau: Các tín hiệu soma được gửi từ vỏ não đến các dây thần kinh liên quan đến các cơ xương cụ thể.

Hầu hết các tín hiệu truyền qua các dây thần kinh cột sống kết nối với các dây thần kinh phân bố các cơ xương trên khắp cơ thể. Nếu chúng ta muốn gập khuỷu tay.

Vỏ não sẽ gửi tín hiệu qua dây thần kinh cột sống đến các dây thần kinh chi phối các cơ xung quanh khớp khuỷu tay. Khi tín hiệu đó đến mô cơ, các tế bào của nó sẽ tổ chức lại, gây ra sự co bóp làm cong khớp khuỷu tay.

Hệ cơ và hệ thần kinh phối hợp với nhau tạo ra tín hiệu vận động
Hệ cơ và hệ thần kinh phối hợp với nhau tạo ra tín hiệu vận động

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là bệnh viện chuyên khoa điều trị vô sinh hiếm muộn, nam khoa tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Bên cạnh những dịch vụ thăm khám và xét nghiệm tìm ra nguyên nhân hiếm muộn, bệnh viện còn cung cấp các gói khám đánh giá sức khỏe tổng quát, các xét nghiệm liên quan đến sinh sản

Bên cạnh đó, bệnh viện còn sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế đều là những người có kinh nghiệm, được đào tạo chuyên môn bài bản, điều này sẽ nâng cao tỷ lệ điều trị thành công hơn.

BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN

Nguồn tài liệu tham khảo:

  1. https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/muscles
  2. https://www.medicalnewstoday.com/articles/321617