Trữ đông phôi – Lợi ích & Quy trình thực hiện

Tư vấn chuyên môn Bài Viết

BSCKI. NGUYỄN TUẤN ANH

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn

ĐẶT LỊCH HẸN XEM HỒ SƠ

Trữ đông phôi được các chuyên gia hỗ trợ sinh sản đánh giá là một bước tiến vượt bậc trong điều trị vô sinh, hiếm muộn. Phôi thai được lưu trữ trong môi trường tối ưu giúp tăng tỷ lệ mang thai thành công trong tương lai cho những người tìm con bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm.

Có thể bạn quan tâm:

• Trữ đông trứng – bảo vệ khả năng sinh sản cho nữ giới
• Tất tần tật về trữ đông tinh trùng

1. Tìm hiểu trữ đông phôi là gì?

Trữ đông phôi là quá trình làm lạnh và bảo quản phôi để sử dụng trong các chu kỳ chuyển phôi trong tương lai. Phương pháp này thường được áp dụng trong thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) khá an toàn và hiện tại chưa có bằng chứng nào cho thấy chất lượng phôi sẽ giảm sau khi trữ đông.

Sau khi phôi thai được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm, chúng có thể được chuyển vào tử cung người mẹ (chuyển phôi tươi) hoặc được trữ đông để chờ đợi chu kỳ tiếp theo. Trữ đông phôi có thể bảo quản nhiều phôi trong thời gian dài.

Trữ đông phôi cho phép nữ giới có cơ hội chuyển phôi nhiều lần, từ đó tăng tỷ lệ thành công tích lũy sau các lần chuyển phôi.

Trong một số trường hợp, trữ đông phôi là giải pháp hữu ích giúp nữ giới có thời gian hồi phục sức khoẻ sau kích thích buồng trứng, giảm nguy cơ buồng trứng bị quá kích.

Đối với các cặp đôi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) có nhu cầu xét nghiệm chẩn đoán di truyền tiền làm tổ (PGT), việc trữ đông phôi thật sự rất cần thiết do quá trình xét nghiệm này. (1)

2. Trữ đông phôi có những lợi ích gì?

Theo một số nghiên cứu, việc trữ đông phôi mang lại nhiều lợi ích vượt trội như sau:

• Tăng tỷ lệ mang thai tích lũy: trữ đông phôi giúp người bệnh có thể chuyển phôi nhiều lần từ các phôi còn dư, làm tăng tỷ lệ mang thai tích lũy sau mỗi lần chuyển.
• An toàn cho người bệnh mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): đối với người bệnh mắc phải tình trạng này, việc trữ đông phôi và chuyển phôi trữ sẽ rất có lợi. Khi kích thích buồng trứng, nồng độ nội tiết tăng cao dễ gây quá kích buồng trứng, vì vậy việc trữ đông phôi và chuyển vào chu kỳ sau sẽ an toàn hơn.
• Giải quyết vấn đề về liên quan đến nội mạc tử cung: có đến 40% người điều trị hiếm muộn gặp vấn đề về nội mạc tử cung. Đây là nơi thai nhi bám vào và phát triển, vì thế bác sĩ sẽ xử lý các vấn đề của nội mạc tử cung để đảm bảo người bệnh có một chu kỳ IVF hoàn hảo.
• Đảm bảo được sức khoẻ của tử cung: kích thích buồng trứng trong quá trình hỗ trợ sinh sản, sẽ có nhiều trứng phát triển cùng lúc, dẫn đến nồng độ hormone tăng lên và ảnh hưởng tiêu cực đến nội mạc tử cung. Do đó, trữ đông phôi và chuyển vào chu kỳ sau giúp nội mạc tử cung có thời gian để điều chỉnh, tăng tỷ lệ thành công.

3. Bảo quản phôi bằng phương pháp trữ đông được bao lâu?

Đây vẫn còn là câu hỏi được nhiều người thắc mắc. Theo báo chí đưa tin, một cặp vợ chồng tại Mỹ đã chào đón cặp song sinh từ những chiếc phôi được đông lạnh cách đây 30 năm. 

Điều này chứng tỏ rằng trữ đông phôi có thể được bảo quản trong thời gian dài. Sự tiến bộ trong khoa học và công nghệ đã nâng cao tỷ lệ thành công khi rã đông phôi.

Việc trữ noãn và phôi giúp loại bỏ vấn đề tuổi tác đối với các người bệnh lớn tuổi. Đối với nữ giới có vấn đề về sức khỏe, trữ noãn là giải pháp tối ưu để bảo tồn khả năng sinh sản.

Nếu lần điều trị đầu tiên thành công, các cặp vợ chồng có thể chọn phương pháp trữ đông phôi và họ có thể quay lại tiếp tục điều trị trong những năm sau. (2)

4. Trữ đông phôi nên thực hiện ở những nhóm đối tượng nào?

Trữ đông phôi là một phương pháp phổ biến hiện nay, được áp dụng cho nhiều, đặc biệt là khi phụ nữ còn dư phôi sau khi chuyển phôi tươi. Phương pháp này được chọn lựa trong những trường hợp sức khỏe của nữ giới chưa sẵn sàng để chuyển phôi, bao gồm:

• Tăng nội tiết tố trong quá trình kích thích buồng trứng: kích thích buồng trứng có thể khiến hormone trong cơ thể nữ giới tăng cao. Trữ đông phôi là phương pháp phù hợp để đảm bảo cơ thể của người phụ nữ có thời gian hồi phục trước khi chuyển phôi.
• Bất thường về tử cung: viêm nội mạc tử cung, ứ dịch lòng tử cung có thể làm giảm khả năng tỷ lệ thành công khi chuyển phôi tươi. Vì thế trữ đông phôi có thể giúp người bệnh chờ đợi đến thời điểm tử cung sẵn sàng để chuyển phôi.
• Quá kích buồng trứng: khi có nguy cơ quá kích buồng trứng, việc chờ đợi cho cơ thể hồi phục có thể là giải pháp an toàn và hiệu quả trước khi chuyển phôi.
• Người phải xin noãn: trường hợp nhận phôi từ người hiến, trữ đông phôi đảm bảo thời điểm chuyển phôi phù hợp với cả người cho và người nhận. (3)

5. Trữ đông phôi và trữ đông trứng có gì khác biệt

Công nghệ làm đông lạnh chậm được sử dụng để trữ đông trứng hoặc phôi, kỹ thuật này làm lạnh tế bào rất chậm trong vài giờ cho đến khi đạt nhiệt độ bảo quản tối ưu.

So với trứng, phôi thường có khả năng sống sót tốt hơn trong quá trình trữ và rã đông. Nguyên nhân là do trứng có kích thước lớn và hàm lượng nước cao, dễ dẫn đến hình thành tinh thể băng khiến các tế bào bên trong bị tổn thương.

Ngược lại, phôi đã được phân chia thành nhiều tế bào trước khi đông lạnh, nên ít bị ảnh hưởng hơn trong quá trình trữ đông.

Tuy nhiên, khi phương pháp thủy tinh hóa (làm lạnh nhanh) ra đời, sự khác biệt này đã được giảm thiểu. Tỷ lệ sống sót của trứng và phôi khi đông lạnh đã tương đối tương đồng. (4)

6. Quy trình trữ đông phôi được thực hiện như thế nào?

Phôi sau khi được nuôi cấy sẽ được trữ đông nếu người bệnh yêu cầu. Chướng ngại lớn nhất trong trữ đông phôi là hiện tượng nước trong tế bào bị đóng băng, dẫn đến hình thành các tinh thể gây tổn thương các tế bào. 

Để ngăn chặn việc này, các chuyên gia sẽ thay thế nước trong tế bào bằng một chất bảo vệ. Hiện nay, có hai phương pháp trữ đông phôi chính, đó là:

6.1 Đông lạnh chậm

Phôi thai sẽ được đem đi tiếp xúc với môi trường bảo vệ có nồng độ tăng dần, sau đó nhiệt độ hạ từ từ theo chu trình hạ nhiệt đã được cài sẵn trong khoảng 2 giờ trước khi được bảo quản trong nitơ lỏng. 

Phương pháp này giúp ngăn chặn các tế bào bên trong phôi tránh khỏi quá trình lão hóa và giảm nguy cơ hư hỏng phôi.

6.2 Thủy tinh hóa

Phôi được làm đông nhanh đến mức các phân tử nước không có thời gian hình thành tinh thể băng, sau đó chúng sẽ được đưa ngay vào bình nitơ lỏng ở nhiệt độ -196°C, tạo thành một chất như thủy tinh. 

Phương pháp này được đánh giá cao hơn so với đông lạnh chậm vì thế tỷ lệ sống sót của phôi sau rã sẽ cao hơn.

Việc sử dụng bất kỳ phương pháp nào thì phôi sẽ bị tạm ngưng hoạt động trong một khoảng thời gian. Nghĩa là tất cả các hoạt động sinh học trong phôi đều dừng lại, bao gồm cả sự phát triển và chết của tế bào. Khi cần sử dụng, phôi được rã đông từ từ và ngâm trong chất lỏng để loại bỏ chất bảo vệ và khôi phục nước trong tế bào.

7. Trữ đông phôi tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là Bệnh viện chuyên khoa trong điều trị vô sinh hiếm muộn và nam khoa tại Tp Hồ Chí Minh và có dịch vụ trữ đông phôi, tạo điều kiện cho có cặp đôi có thể lựa chọn thời điểm thích hợp để chuyển phôi. 

Phương pháp trữ đông phôi đang được sử dụng tại Bệnh viện là phương pháp thủy tinh hóa tân tiến nhất hiện nay. So với phương pháp truyền thống, phương pháp này có nhiều ưu điểm nổi trội là thời gian trữ lạnh nhanh, không có tinh thể đá hình thành bên trong tế bào, bảo vệ an toàn và chất lượng phôi vẫn ổn định sau khi rã đông.

Ngoài hệ thống máy móc và thiết bị hiện đại, Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn còn có đội ngũ chuyên viên phôi học và bác sĩ chuyên khoa có hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản.

Với sứ mệnh “Hạnh phúc ngập tràn – Đón con trọn vẹn” Bệnh viện mong rằng sẽ mang đến hạnh phúc vẹn tròn, hiện thực hóa giấc mơ tìm con cho các gia đình hiếm muộn.