Tìm con bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm IVF hiện đang được xem là kỹ thuật hot nhất hiện nay. Để hành trình này được thuận lợi thì người vợ buộc phải trải qua một bước cực kỳ quan trọng đó là kích trứng. Hãy cùng nhau tìm hiểu về kích thích buồng trứng qua bài viết dưới đây nhé.

1. Thông tin về IVF

IVF – In Vitro Fertilization hay còn được biết với tên gọi khác là thụ tinh trong ống nghiệm. Phương pháp này được thực hiện bằng cách để trinh trùng của nam giới kết hợp với trứng của người nữ ở bên ngoài, cụ thể là môi trường nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Quá trình hình thành phôi diễn ra bên ngoài, khoảng 2 – 5 ngày, sau đó bé phôi đấy sẽ được đưa ngược trở về tử cung của người mẹ để bước vào giai đoạn tiếp theo, đó là hình thành thai nhi.

Tỷ lệ thành công của phương pháp này khoảng 45%. Phần trăm thành công này còn phụ thuộc rất nhiều yếu tố, nhưng yếu tố liên quan đến sức khỏe và độ tuổi của người mẹ được xem là yếu tố quan trong nhất. Theo một nghiên cứu cho thấy rằng, một người phụ nữ dưới 35 tuổi khi thực hiện IVF thì tỷ lệ thành công sẽ cao hơn với người nữ có độ tuổi trên 35. Quá trình IVF trải qua các giai đoạn sau thăm khám, kích trứng, chọc hút trứng, thụ tinh, tạo phôi, chuyển phôi và thử thai.

IVF là gì
IVF là gì

2. Tổng quan về kích trứng

Quá trình kích trứng IVF được xem là bước vô cùng vô cùng quan trọng, mục đích là kích thích trứng của người mẹ đạt chất lượng để phục vụ cho quá trình thụ tinh. Kích trứng hay còn gọi là kích thích buồng trứng, là phương pháp sử dụng nội tiết tố, bệnh nhân có thể sử dụng dạng uống hoặc dạng tiêm. Mục đích kích thích noãn trứng phát triển. Sau khi nang noãn đạt được kích thước chuẩn, bệnh nhân sẽ được tiêm mũi trigger hay còn được biết là thuốc gây rụng trứng. Hầu hết các bệnh nhân thực hiện IVF đều phải trải qua giai đoạn kích trứng.

Với thuốc dạng tiêm, thuốc kích trứng sẽ được tiêm để thúc đẩy sự phát triển của trứng cho tới khi nó chín. Khi trứng đã đạt đủ tiêu chuẩn thì áp dụng mũi tiêm rụng trứng để khiến trứng rụng theo đúng chủ ý của bác sĩ. Tiêm kích trứng trong phương pháp điều trị vô sinh hiếm muộn sẽ dành cho những cặp đôi đã kết hôn từ 1 – 2 năm muốn tăng khả năng có thai tự nhiên hoặc các trường hợp bị vô sinh do rối loạn sự phóng noãn, đa nang, u xơ buồng trứng hoặc đang phải tiến hành quá trình thụ tinh trong ống nghiệm.

3. Quy trình kích trứng diễn ra như thế nào

Quá trình kích thích buồng trứng trong IVF có 3 bước:

Ban đầu, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân sử dụng thuốc dạng tiêm hoặc dạng uống để kích thích nang noãn phát triển.

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thêm một số loại thuốc khác nhằm ngăn ngừa quá trình phóng noãn sớm.

Ngay tại thời điểm nang noãn đạt đủ kích thước, bệnh nhân sẽ được bác sĩ cho sử dụng thuốc gây phóng noãn. Sau mũi tiêm cuối cùng đấy, bệnh nhân sẽ tiến hành lấy noãn sau 36 – 40 giờ.

Ban đầu, bác sĩ sẽ cho bệnh nhận sử dụng thuốc dạng tiêm hoặc dạng uống để kích thích nang noãn phát triển
Ban đầu, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân sử dụng thuốc dạng tiêm hoặc dạng uống để kích thích nang noãn phát triển

Thuốc kích trứng là các loại thuốc dạng hormone sinh dục ngoại sinh, gồm hai loại sau:

  • FSH tên đầy đủ là Follicle-Stimulating Hormone, công dụng là kích thích nang noãn phát triển.
  • LH hay Luteinizing hormone đây là hormone tạo hoàng thể.

Thuốc được sử dụng dưới dạng tiêm bắp (IM) hoặc tiêm dưới da (IV). Một số thuốc ở dạng uống cũng có thể sử dụng, nhằm kích thích các hormone nội sinh có trong cơ thể như Clomiphene Citrate hoặc Letrozole.

Trong một chu kỳ kinh nguyệt bình thường, trên buồng trứng chỉ có 1 hoặc 2 nang noãn phát triển đến giai đoạn phóng noãn. Những nang noãn còn lại sẽ bị thoái hóa do sự thiếu hụt nồng độ hormone nội sinh. Qua quá trình này giúp buồng trứng có thể chọn lựa ra một hay hai nang noãn phát triển ở trạng thái tốt nhất để tiến hành phóng noãn, với những nang noãn còn lại sẽ suy thoái.

Khi sử dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc kích thích buồng trứng, nhằm giúp cho những nang noãn có nguy cơ bị suy thoái  này tiếp tục phát triển và cuối cùng chúng ta sẽ thu về được nhiều noãn hơn.

4. Phân loại thuốc kích trứng

Khả năng đáp ứng với thuốc ở mỗi cơ thể khác nhau, nên bác sĩ sẽ dựa trên độ tuổi, cân nặng, chỉ số cơ thể (BMI), xem xét các bệnh lý, như buồng trứng đa nang, lạc nội mạc tử cung (LNMTC), đã từng kích thích buồng trứng ở những chu kì trước đó, để đánh giá có thể đưa ra liều lượng thuốc phù hợp nhất cho bệnh nhân.

Khả năng đáp ứng với thuốc ở mỗi cơ thể khác nhau nên Bác sĩ sẽ kê liều lượng thuốc phù hợp nhất cho từng bệnh nhân
Khả năng đáp ứng với thuốc ở mỗi cơ thể khác nhau nên Bác sĩ sẽ kê liều lượng thuốc phù hợp nhất cho từng bệnh nhân

4.1 Thuốc làm chậm quá trình phóng noãn sớm

Sử dụng thuốc kích thích buồng trứng sẽ giúp cho số lượng các nang noãn phát triển nhiều hơn, tuy nhiên điều này có thể gây nên hiện tượng phóng noãn sớm dẫn đến điều trị thất bại. Vì vậy, bác sĩ có thể sẽ sử dụng các loại thuốc ngăn ngừa hiện tượng này giúp cho các nang noãn trưởng thành đúng thời điểm và thu hoach được nhiều nang noãn đạt chất lượng tốt.

4.2 Thuốc kích thích phóng noãn

Vào giữa chu kỳ kinh nguyệt, khi có một nang noãn trưởng thành, hormone LH trong cơ thể lúc này sẽ tăng cao, nhằm kích hoạt quá trình phóng noãn hay còn gọi là quá trình rụng trứng. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc làm kích thích buồng trứng cũng như các thuốc ngăn chặn tình trạng phóng noãn, quá trình này sẽ không diễn ra hoặc có thể diễn ra không đúng thời điểm. Vì vậy, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc gây phóng noãn để giúp noãn trưởng thành đúng thời điểm, chủ động trong quá trình chọc hút noãn và thu được nhiều noãn với chất lượng tốt.

5. Kích trứng khoảng bao lâu thì có kết quả

Kỹ thuật tiêm kích buồng trứng sẽ được bắt đầu vào ngày 2 – 3 của chu kỳ kinh nguyệt, quá trình này kéo dài khoảng 10 – 12. Vào ngày thứ 13 của chu kỳ kinh, bệnh nhân được lên lịch hẹn để tiến hành chọc trứng. Vào các ngày thứ 6 – thứ 8 – thứ 10 trong khoảng thời gian dùng thuốc, bác sĩ tiếp tục theo dõi sự phát triển của các nang trứng bằng cách lên lịch hẹn với bệnh nhân tiến hành thăm khám.

Khi có được số lượng nang noãn đạt yêu cầu, bác sĩ sẽ tiến hành tiêm 1 mũi trigger để kích thích trứng trưởng thành. Sau 24 – 36h tính từ lúc hoàn thành mũi tiêm HCG, bác sĩ sẽ tiến hành bước chọc hút trứng để lấy các trứng đạt chất lượng tốt nhất từ cơ thể người mẹ. Trứng đem ra sẽ được lọc rửa và tiến đến bước thụ tinh với tinh trùng của người chồng trong môi trường ống nghiệm.

6. Những lưu ý khi kích trứng

6.1 Chế độ ăn uống

Trong giai đoạn này, người phụ nữ cần phải ăn uống đa dạng, khoa học. Mọi người hãy chú ý một vài điều dưới đây:

  • Uống đủ nước, ít nhất là 1,5 đến 2l nước/ngày.
  • Khẩu phần ăn phải đa dạng các loại rau, trái cây.
  • Ăn nhiều cá, dung nạp dầu thực vật, các loại hạt. Nên hạn chế ăn các chất béo có từ động vật, đồ ăn nhanh, các thức ăn dạng chiên nhiều dầu mỡ.
  • Không hút thuốc, uống rượu bia. Hạn chế uống trà, cà phê, nước ngọt có ga, bởi vì chúng sẽ gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng trứng.
  • Không ăn những thức ăn chế biến sẵn,các loại thực phẩm đóng hộp, chứa nhiều chất phụ gia và chất bảo quản.
Trong giai đoạn kích trứng, người phụ nữ cần phải ăn uống đa dạng, khoa học
Trong giai đoạn kích trứng, người phụ nữ cần phải ăn uống đa dạng, khoa học

6.2 Chế độ vận động

Trong quá trình kích trứng thì bệnh nhân có thể sinh hoạt và đi lại bình thường. Chú ý nên đi đứng nhẹ nhàng, tránh làm các việc nặng để làm giảm nguy cơ xoắn buồng trứng và vỡ nang trứng.

Không cần quá kiêng dè quan hệ vợ chồng trong thời gian kích trứng, nhưng cần hạn chế và không nên quan hệ với tần suất cao, điều này sẽ gây ảnh hưởng tới sức khỏe và nguy cơ vỡ nang buồng trứng ở người vợ.

  • Hãy giữ cho mình tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, lo lắng.
  • Tập thể dục nhẹ nhàng để nâng cao sức khỏe, như yoga, đi bộ.
  • Tái khám định kỳ.

Bệnh nhân hãy đến tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ. Nếu có những dấu hiệu bất thường thì hãy nhập viện ngay để tiến hành kiểm tra. Việc thăm khám thường xuyên để theo dõi tình trạng đáp ứng thuốc của bệnh nhân, đồng thời có thể thay đổi phác đồ điều trị khi cần thiết.

7. Kích thích buồng trứng có nguy hiểm như lời đồn

Thuốc kích trứng chứa hormone kích thích nang noãn phát triển nên cùng một lúc có thể gây ra sự phát triển của nhiều nang noãn. Đối với những bệnh nhân nhạy cảm, chỉ với liều lượng thuốc nhỏ có thể kích thích nhiều nang trứng phát triển. Tình trạng này có thể dẫn đến nguy cơ quá kích buồng trứng. Dưới đây là một số biểu hiện ở người nữ khi thực hiện quá trình kích trứng, các dấu hiệu bất thường bao gồm:

Đau bụng lâm râm hoặc đau quặn ở phần bụng dưới.

  • Căng tức bụng quá mức.
  • Buồn nôn hoặc nôn nhiều.
  • Tiêu chảy.
  • Tụt huyết áp, mạch nhanh.
  • Tăng cân nhẹ hoặc tăng cân một cách nhanh chóng.

Kích trứng làm IVF là một trong những kỹ thuật quan trọng trong quá trình thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm, giúp tăng tỷ lệ thành công trong quá trình tìm con của các cặp đôi không may mắc các bệnh lý gây vô sinh hiếm muộn. Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn với đội ngũ y bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm trong việc điều trị vô sinh hiếm muộn. Cùng với trang thiết bị và máy móc hiện đại giúp cho quá trình tìm con được suôn sẻ hơn.

BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN