Ý nghĩa xét nghiệm tinh dịch đồ trong điều trị hiếm muộn

Tư vấn chuyên môn Bài Viết

BSCKII. HỒ CAO CƯỜNG

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn

ĐẶT LỊCH HẸN XEM HỒ SƠ

Xét nghiệm tinh dịch đồ là phương pháp giúp các chuyên gia đánh giá chất lượng, số lượng tinh trùng của nam giới. Dựa vào kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ mà các chuyên gia có thể đánh giá được sức khỏe sinh sản của nam giới có tốt hay không.

1. Xét nghiệm tinh dịch đồ là gì?

Tinh dịch là một dung dịch đặc, có màu trắng, được tiết ra từ dương vật khi nam giới đạt cực khoái trong quá trình quan hệ tình dục. Trong đó có chứa tinh trùng, những tế bào này được sản xuất trong cơ quan sinh sản nam giới và chúng mang vật liệu di truyền cần thiết để duy trì giống nòi.

Xét nghiệm tinh dịch đồ là phương pháp phân tích mẫu tinh dịch dưới kính hiển vi để đánh giá số lượng, hoạt động và hình dạng của tinh trùng ở nam giới. 

Dựa vào kết quả đánh giá từ xét nghiệm tinh dịch đồ mà có thể chẩn đoán được vấn đề về vô sinh do số lượng tinh trùng ít, tinh trùng bất thường/dị dạng hoặc di chuyển không đúng cách. Xét nghiệm tinh dịch đồ giúp phát hiện những vấn đề này và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp. 

Bên cạnh đó, kỹ thuật này cũng được áp dụng để kiểm tra hiệu quả của việc thắt ống dẫn tinh (phương pháp tránh thai). Được thực hiện sau 8-16 tuần khi đã được tiến hành sau từ khi thực hiện thủ thuật thắt ống dẫn tinh, để đảm bảo không có tinh trùng xuất hiện trong tinh dịch.

2. Ai nên làm xét nghiệm tinh dịch đồ

Xét nghiệm tinh dịch đồ là một xét nghiệm rất quan trọng đối với nam giới khi chuẩn bị lập gia đình hay những người gặp vấn đề về hiếm muộn kéo dài hơn một năm hoặc đã thực hiện thủ thuật thắt ống dẫn tinh. Một số trường hợp cần phải thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ, đó là:

• Nam giới cần kiểm tra tinh dịch trước khi kết hôn để chuẩn bị cho việc sinh con trong tương lai một cách tốt nhất.
• Đánh giá khả năng sinh sản và phát hiện vấn đề vô sinh ở nam giới.
• Các trường hợp vô sinh hiếm muộn, việc kiểm tra tinh dịch trước khi thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản là cần thiết.
• Khi có nghi ngờ về các bệnh liên quan đến tinh hoàn, niệu đạo, hay tuyến tiền liệt, cũng cần thực hiện kiểm tra tinh dịch đồ.

3. Xét nghiệm tinh dịch đồ gồm những gì?

Trước khi thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ, cánh mày râu được yêu cầu không được xuất tinh trong khoảng thời gian từ 3 – 5 ngày. 

Sau đó, mẫu sẽ được thu thập tại phòng thí nghiệm thông qua việc tự kích thích hoặc có thể dùng bao cao su chuyên dụng khi quan hệ tình dục, tùy thuộc vào quy định của cơ sở y tế. Cần lưu ý rằng mẫu tinh dịch cần được phân tích trong vòng 2 giờ sau khi nhận mẫu.

Xét nghiệm tinh dịch đồ có thể quan sát những yếu tố sau đây, cụ thể là:

• Thể tích tinh dịch (ml).
• Đặc tính như độ đặc, màu sắc, và độ axit của tinh dịch.
• Nồng độ tinh trùng (số lượng tinh binh/ml).
• Hình dạng, cấu trúc và sức khỏe của tinh trùng.
• Tỷ lệ tinh trùng di chuyển về phía trước, thể hiện độ vận động của tinh trùng.
• Tổng số tinh trùng có khả năng di chuyển.

4. Yếu tố ảnh hưởng đến kết quả tinh dịch đồ

Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ, do đó người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.

4.1 Ảnh hưởng trực tiếp đến số lượng và chất lượng của tinh trùng 

Cảm giác căng thẳng, thiếu hụt dinh dưỡng, nồng độ hormone testosterone, hút thuốc lá thường xuyên, sử dụng quá mức chất kích thích và không bảo quản tinh dịch đúng cách có thể làm chết hoặc làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng. 

Ngoài ra, trong quá trình thu thập mẫu tinh dịch, việc xuất tinh không hoàn toàn cũng có thể dẫn đến lượng tinh trùng thu được ít hơn và gây ra kết quả không chính xác. Nên tránh hoạt động tình dục trong khoảng 3 – 5 ngày trước khi thu thập mẫu.

4.2 Ảnh hưởng đến kết quả của tinh dịch

Nên thực hiện xét nghiệm tinh dịch trong khoảng thời gian 15 – 30 phút. 

Sự hiện diện của tế bào hồng cầu và bạch cầu trong tinh dịch cũng ảnh hưởng đến việc phân tích và đánh giá chất lượng của tinh trùng. 

Ngoài ra, việc bảo quản mẫu bệnh phẩm ở nhiệt độ 37 độ C cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả của xét nghiệm. 

Sử dụng hóa chất không đảm bảo chất lượng có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ của tinh trùng. Bên cạnh đó, phòng xét nghiệm không được vô khuẩn và trang thiết bị không được bảo dưỡng cũng được xem là một trong những yếu tố gây ảnh hưởng đến kết quả của xét nghiệm tinh dịch đồ.

5. Cần chuẩn bị những gì trước khi xét nghiệm tinh dịch đồ?

Để làm cho việc xét nghiệm tinh dịch đồ trở nên thuận lợi hơn, phái mạnh nên kiêng hoạt động tình dục và thủ dâm từ 3 – 5 ngày trước khi lấy mẫu. Điều này giúp đảm bảo rằng lượng tinh trùng được thu được sẽ ở mức cao nhất.

Ngoài ra, việc tiến hành xét nghiệm tinh dịch đồ thường được lên lịch sau khi tiến hành thắt ống dẫn tinh từ 8 – 12 tuần. Trường hợp này, hoạt động thủ dâm sẽ được khuyến khích để loại bỏ những tinh trùng còn sót lại khỏi hệ thống sinh dục.

Hơn thế nữa, nam giới cần hạn chế tiêu thụ một số thực phẩm và chất kích thích vì chúng có thể gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng tinh trùng như bia, rượu, thuốc lá, cũng như một số loại thuốc điều trị.

6. Quy trình xét nghiệm tinh dịch đồ như thế nào?

Để thu mẫu tinh dịch, người bệnh sẽ được dẫn vào một phòng riêng tại Bệnh viện. Sau đó, người bệnh sẽ thực hiện thủ dâm và xuất tinh vào một cốc chuyên dụng vô trùng. Sau đó, mẫu tinh dịch này sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ chính xác nhất, nam giới cần tuân thủ một số nguyên tắc sau, đó là:

• Tránh xuất tinh trong 3 – 5 ngày trước khi thu mẫu.
• Không uống rượu, bia, hoặc sử dụng thuốc lá trong khoảng thời gian từ 2 – 5 ngày trước khi làm xét nghiệm.
• Không sử dụng gel bôi trơn khi thu mẫu.
• Không thu mẫu khi đang mắc các bệnh hoặc trong trạng thái tâm lý căng thẳng.
• Thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc người bệnh đang sử dụng, bác sĩ sẽ có những hướng dẫn về việc nên hay không nên sử dụng các loại thuốc này trước khi thu nhận mẫu.
• Sau khi đã lấy mẫu tinh dịch, kết quả thường có sau vài giờ. Nếu mục đích của việc xét nghiệm là để đánh giá thành công của thủ thuật thắt ống dẫn tinh, kết quả chỉ cho biết có tinh trùng hay không.

Nhưng nếu để đánh giá vấn đề hiếm muộn, kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ sẽ cung cấp thông tin chi tiết hơn về:

• Số lượng tinh trùng
• Khả năng di chuyển của tinh trùng
• Hình dạng và kích thước của tinh binh
• Thể tích của tinh dịch
• Độ pH của tinh dịch
• Màu sắc của tinh dịch

Dựa vào những thông tin này sẽ giúp các chuyên gia hỗ trợ sinh sản đưa ra các đánh giá và phương pháp điều trị phù hợp cho vấn đề của người bệnh.

7. Ý nghĩa kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ

7.1 Về đánh giá khả năng sinh sản

Việc thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ thường được chỉ định khi các cặp vợ chồng gặp vấn đề về vô sinh hiếm muộn. Việc này giúp các bác sĩ đưa ra đánh giá về tình trạng vô sinh, bằng cách phân tích và xác định số lượng hoặc rối loạn chức năng của tinh trùng.

7.2 Kết quả phương pháp thắt ống dẫn tinh

Những đối tượng đã thực hiện phương pháp thắt ống dẫn tinh cần phải thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ để đảm bảo rằng không có tinh trùng nào tồn tại trong tinh dịch. 

Phương pháp này làm cho hai ống dẫn tinh từ tinh hoàn đến dương vật được đóng lại, ngăn chặn sự di chuyển của tinh trùng và ngăn sinh sản trong tương lai. 

Các chuyên gia khuyến khích phân tích tinh trùng ít nhất một lần mỗi tháng, duy trì trong ba tháng đầu để đảm bảo hiệu quả của việc thắt ống dẫn tinh.

8. Hướng dẫn đọc kết quả tinh dịch đồ

Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ bình thường:

• Hình dạng: ít nhất 4% tinh trùng có hình dạng bình thường.
• Sức sống: đảm bảo ít nhất 54% tế bào tinh trùng sống sót.
• Sự chuyển động: ít nhất 30% tinh trùng chuyển động bình thường về phía trước.
• Độ pH: độ pH trong khoảng từ 7,2 – 7,8.
• Thể tích tinh dịch: nhiều hơn 1.4 ml/lần xuất tinh.
• Số lượng tinh trùng: nhiều hơn 39 triệu tinh trùng/ml.
• Màu sắc: bình thường có màu trắng sữa, đôi khi màu vàng.
• Số lượng bạch cầu: dưới 1.000.000/ml tinh dịch.

Kết quả yếu của tinh dịch:

• Hình dạng tinh trùng: Tỷ lệ tinh trùng có hình dạng bình thường thấp hơn 4%.
• Sự chuyển động của tinh trùng: Tỷ lệ tinh trùng chuyển động bình thường về phía trước chưa đến 30%.
• Thể tích: thấp hơn bình thường.
• Số lượng: thấp hơn bình thường, một số trường hợp thậm chí không tìm thấy tinh trùng trong mẫu.
• Màu sắc: đôi khi tinh dịch có màu đỏ (do có lẫn máu).
• Các tế bào khác: số lượng tế bào bạch cầu cao hơn bình thường (leukocytospermia hoặc pyospermia).

9. Nên làm xét nghiệm tinh dịch đồ ở đâu tại Tp. Hồ Chí Minh

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là Bệnh viện chuyên khoa điều trị vô sinh hiếm muộn, sản phụ khoa và nam khoa tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Sở hữu đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị hiếm muộn. Ngoài ra, bệnh viện còn cung cấp các dịch vụ thăm khám đánh giá sức khỏe tổng thể cho những người đã và đang có ý định mang thai.

Hệ thống máy móc hiện đại, được nhập khẩu từ các nước có nền y học phát triển trên thế giới, được kiểm định thường xuyên, giúp cho kết quả xét nghiệm được chính xác hơn và nâng cao hiệu quả điều trị.