Chị Phạm Thị Thu Trang, 37 tuổi, ở Quận 7, Tp. HCM, chia sẻ hành trình 5 năm tìm kiếm con đầy gian nan cùng chồng, từ thay đổi lối sống đến áp dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Sau nhiều thất bại, chị đã tìm đến bệnh viện hỗ trợ sinh sản & nam học sài gòn như một hy vọng cuối cùng để trở thành mẹ và bày tỏ lòng biết ơn đến bệnh viện vì sự hỗ trợ dành cho những phụ nữ cùng hoàn cảnh. 

Chị Trang đặc biệt quan tâm đến xét nghiệm beta sau IVF, mong muốn được giải thích rõ hơn về thời điểm thực hiện, quy trình và ý nghĩa của xét nghiệm này trong việc xác định thành công của quá trình thụ tinh trong ống nghiệm. Chị hy vọng có thêm thông tin để chuẩn bị tinh thần và hành động đúng cách trong giai đoạn quan trọng này.

Trong quá trình thụ thai trong ống nghiệm (IVF), xét nghiệm beta hCG là một bước quan trọng để xác định phôi thai đã được làm tổ hay chưa. Đây không chỉ là một xét nghiệm y khoa, mà còn là một mốc đánh dấu hy vọng sau bao nỗ lực và chờ đợi của người phụ nữ. Tuy vậy, nhiều người vẫn chưa biết được nên làm vào lúc nào, thực hiện ra sao và ý nghĩa của xét nghiệm này là gì. Bài viết này sẽ giúp giải đáp vấn đề đó.

1. Xét nghiệm beta hCG là gì?

Beta HCG là tên một loại xét nghiệm cần thực hiện sau thực hiện IVF là một xét nghiệm dùng để định lượng nồng độ hormone HCG trong cơ thể. Đây là hormone do nhau thai tiết ra ngay sau khi trứng được thụ tinh và làm tổ thành công trong niêm mạc tử cung. 

Không giống như que thử thai thông thường chỉ cho kết quả “có/không”, xét nghiệm beta cho biết chính xác nồng độ hCG trong máu, từ đó giúp bác sĩ xác định:

  • Phôi có làm tổ thành công hay chưa (tức là đã có thai hay không)
  • Mức độ phát triển của thai nhi ban đầu
  • Khả năng thai phát triển bình thường, thai ngoài tử cung hoặc sẩy thai sớm.

2. Tại sao xét nghiệm beta hCG lại quan trọng

Trong quá trình IVF, sau khi phôi được chuyển vào tử cung, bệnh nhân phải chờ từ 9 – 14 ngày để có thể thực hiện xét nghiệm beta. 

Khoảng thời gian này được gọi là giai đoạn chờ phôi làm tổ, là khoảng thời gian vô cùng căng thẳng và đầy hy vọng với người phụ nữ.

Xét nghiệm beta hCG chính là cột mốc đầu tiên để xác định kết quả của cả quá trình IVF:

  • Nếu nồng độ hCG đủ cao, điều đó chứng tỏ phôi đã làm tổ thành công và quá trình mang thai bắt đầu.
  • Nếu hCG thấp hoặc không phát hiện, điều đó có nghĩa phôi chưa làm tổ hoặc quá trình mang thai không thành công.

Đây là xét nghiệm đáng tin cậy ở giai đoạn đầu, bởi hormone hCG chỉ được sản sinh khi có sự làm tổ của phôi thai – điều mà không phương pháp nào khác có thể xác định sớm hơn.

3. Nên xét nghiệm beta hCG vào thời điểm nào?

Thông thường, xét nghiệm beta được thực hiện sau 9 – 14 ngày kể từ ngày chuyển phôi. Tuy nhiên, thời điểm chính xác còn tùy thuộc vào:

  • Loại phôi được chuyển: Phôi ngày 3 hay ngày 5 (phôi nang);
  • Phác đồ điều trị cụ thể của từng bệnh nhân;
  • Chỉ định riêng của bác sĩ điều trị.

Ví dụ:

  • Phôi ngày 3: xét nghiệm beta thường được làm vào ngày thứ 12 – 14 sau chuyển phôi.
  • Phôi ngày 5 (phôi nang): có thể xét nghiệm sớm hơn, từ ngày thứ 9 – 11 sau chuyển phôi.

Lưu ý quan trọng: Không nên thử thai bằng que sớm hơn chỉ định của bác sĩ vì có thể cho kết quả sai lệch do còn tồn dư hCG từ thuốc kích thích rụng trứng hoặc thuốc hỗ trợ.

4. Chỉ số beta hCG bao nhiêu sẽ là đạt?

Về giá trị của chỉ số beta hCG, nếu xét nghiệm được thực hiện vào ngày thứ 9 đến 11 sau chuyển phôi mà chỉ số trên 25 mIU/mL thì có thể xem là dấu hiệu đã bắt đầu có thai. Nếu làm xét nghiệm trong khoảng ngày 12 đến 14 và chỉ số từ 50 đến 100 trở lên, điều này cho thấy thai kỳ đang tiến triển tốt. Khi chỉ số vượt trên 1000 mIU/mL, thường là vào khoảng tuần thứ 5 đến 6 của thai kỳ, lúc này có thể siêu âm để thấy túi thai trong tử cung.

Tuy nhiên, không chỉ số beta cao là đủ để khẳng định thai kỳ an toàn. Quan trọng hơn là tốc độ tăng của chỉ số này qua từng ngày. Trong một thai kỳ bình thường, beta hCG thường tăng gấp đôi mỗi 48 đến 72 giờ. Nếu chỉ số này tăng chậm, đứng yên hoặc giảm, bác sĩ có thể nghi ngờ những vấn đề như thai ngoài tử cung, thai trứng hoặc sẩy thai sớm.

Ví dụ:

  • Ngày 12 sau chuyển phôi: beta = 100 mIU/mL
  • Ngày 14: beta = 220 mIU/mL → có dấu hiệu tăng tốt

5. Xử lý thế nào khi beta hCG thất thường

Trong thực tế, có một số trường hợp chỉ số beta hCG không đạt như mong đợi:

  • Nếu beta dưới 25 mIU/mL sau khoảng 10 – 14 ngày chuyển phôi, điều này có thể cho thấy phôi không làm tổ thành công. Dù vậy, bác sĩ thường vẫn sẽ hẹn bệnh nhân xét nghiệm lại sau vài ngày để xác định chính xác hơn vì vẫn còn khả năng beta tăng muộn.
  • Nếu beta tăng rất chậm qua từng ngày, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo về một thai kỳ bất thường, điển hình là thai ngoài tử cung – nơi phôi không làm tổ trong tử cung mà làm tổ ở vòi trứng hoặc vị trí không thích hợp khác. Việc phát hiện sớm là rất quan trọng vì thai ngoài tử cung có thể gây nguy hiểm tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời.
  • Nếu chỉ số beta cao bất thường, vượt xa ngưỡng trung bình, bác sĩ sẽ nghĩ đến hai khả năng: có thể là mang đa thai (như song thai hoặc thai ba), hoặc trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể là dấu hiệu của thai trứng – một tình trạng thai kỳ bất thường do sự phát triển quá mức của mô nhau thai.

6. Cần làm gì sau khi kết quả beta hCG dương tính?

Nếu xét nghiệm beta cho kết quả dương tính (đủ chỉ số), người mẹ sẽ bước vào giai đoạn đầu của thai kỳ IVF. Các bước tiếp theo thường bao gồm:

  • Tiếp tục dùng thuốc hỗ trợ theo chỉ định bác sĩ (Progesterone, Estrogen…).
  • Lặp lại xét nghiệm beta sau 2 – 3 ngày để đánh giá tốc độ tăng hCG.
  • Siêu âm thai khoảng tuần 5 – 6 để xác nhận có túi thai trong tử cung, xác định số lượng thai và vị trí thai.

Lưu ý: Phụ nữ sau IVF cần đặc biệt tuân thủ đúng lịch khám, không tự ý dừng thuốc hoặc tăng liều nếu không có chỉ định.

Chờ đợi kết quả beta có lẽ là một trong những giai đoạn căng thẳng và áp lực . Đây là lúc người phụ nữ dễ rơi vào trạng thái lo âu, nhạy cảm và căng thẳng cao độ. Một vài lời khuyên có thể giúp chị em vượt qua thời gian này:

  • Tránh kiểm tra sớm bằng que thử thai: Điều này dễ gây hiểu lầm và ảnh hưởng tâm lý.
  • Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý, tránh vận động mạnh.
  • Tránh đọc quá nhiều thông tin trên mạng: Mỗi trường hợp IVF là khác nhau, so sánh chỉ khiến bản thân lo lắng thêm.
  • Chia sẻ với chồng, người thân, hoặc bác sĩ tâm lý nếu cảm thấy quá áp lực.

Với những người đang dũng cảm bước qua mọi thử thách để đi đến ước mơ làm mẹ, việc hiểu rõ xét nghiệm beta sau IVF không chỉ giúp chuẩn bị tâm lý tốt hơn mà còn là bước chủ động quan trọng trong việc theo dõi và bảo vệ thai kỳ ngay từ đầu.

BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN