Suy buồng trứng sớm là gì? Và những điều cần biết

Suy buồng trứng sớm là gì? Một trong những nguyên nhân gây ra vô sinh ở phụ nữ phải kể đến đó là suy buồng trứng sớm ở nữ giới. Bệnh lý này không những ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe bệnh nhân.

1. Suy buồng trứng là gì

Trong cơ thể người phụ nữ, buồng trứng là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong việc thụ tinh và sinh sản. Ngoài ra, buồng trứng còn chịu trách nhiệm trong việc sản sinh ra các hormone sinh sản ở nữ là Estrogen và Progesterone.

Suy buồng trứng sớm là tình trạng mà các chức năng của buồng trứng ngừng hoạt động, bệnh nhân sẽ không thể thực hiện được chức năng sản sinh và nuôi dưỡng trứng nhằm duy trì hoạt động sinh sản của nữ giới. Bên cạnh đó, những chức năng sinh dục khác cũng bị ảnh hưởng do hormone kích thích ham muốn không được sản sinh, rối loạn các nội tiết tố, dẫn đến gây mất cân bằng cơ thể.

Suy buồng trứng được xem là một trong những nguyên nhân hàng đầu làm giảm đời sống tình dục và cản trở chức năng sinh sản ở nữ giới. Hơn thế nữa, bệnh lý này cũng như là nguyên gây hiếm muộn ở các cặp vợ chồng.

2. Nguyên nhân gây ra suy buồng trứng

Việc suy giảm hormone Estrogen lại là nguyên nhân chính dẫn đến suy buồng trứng. Bên cạnh đó, có rất nhiều nhóm nguyên nhân khác dẫn đến suy buồng trứng, đó là:

• Nhiễm sắc thể: suy buồng trứng sớm có thể là do mắc một số rối loạn di truyền và nhiễm sắc thể như hội chứng Fragile X hoặc hội chứng Turner do nhiễm virus.
• Điều trị ung thư: đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây suy buồng trứng, các liệu pháp này đều gây tổn thương đến vật chất di truyền của các tế bào trong cơ thể.
• Bệnh tự miễn: tình trạng này xảy ra khi hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể chống lại mô buồng trứng, việc này gây hại và làm hỏng các nang trứng.
• Nguyên nhân không xác định: suy buồng trứng nguyên phát thường không rõ nguyên nhân hay còn gọi là vô căn. Bệnh nhân có thể được đề nghị thử nghiệm thêm một số xét nghiệm và phương pháp để chẩn đoán tìm ra nguyên nhân. Ngoài ra, các yếu tố thuốc lá, khói thải công nghiệp, hóa chất, thuốc trừ sâu, cũng có thể đẩy nhanh quá trình suy buồng trứng.

• Giảm cân: việc giảm cân quá mức, đi cùng tình trạng căng thẳng kéo dài có thể gây rối loạn chức năng thần kinh thực vật, ảnh hưởng đến sự sản sinh nội tiết trong cơ thể làm dẫn đến suy giảm chức năng của buồng trứng, giảm hormon Estrogen.
• Tinh thần bất ổn: phụ nữ bị căng thẳng mệt mỏi và làm việc với cường độ cao, trong thời gian dài có thể ảnh hưởng và gây rối loạn chức năng thần kinh thực vật. Điều này ảnh hưởng khá nhiều đến sự điều tiết nội tiết tố bên trong cơ thể và làm suy giảm chức năng buồng trứng sớm.
• Ảnh hưởng của hậu phẫu: phẫu thuật tác động lên trên buồng trứng hay vòi trứng cũng gây ảnh hưởng đến số lượng, chất lượng trứng trong buồng trứng.
• Nạo phá thai một cách bừa bãi khiến cho buồng trứng chịu tác động rất lớn, gây ra rối loạn nội tiết tố.

3. Một số dấu hiệu suy buồng trứng

Một trong những nguyên nhân dẫn tới vô sinh, hiếm muộn ở nữ giới đó là suy buồng trứng. Cho nên việc lắng nghe cơ thể, nhận biết sớm những dấu hiệu cảnh báo suy giảm buồng trứng để có thể kịp thời can thiệp. Suy buồng trứng có những dấu hiệu tương tự thời kỳ mãn kinh như, đó là:

• Rối loạn kinh nguyệt trong thời gian dài, kinh nguyệt không đều, màu sắc của kinh nguyệt có sự thay đổi.
• Thường xuyên bị mất ngủ, chóng mặt, buồn nôn. 
• Giảm ham muốn tình dục và né tránh chuyện vợ chồng.
• Da dẻ có dấu hiệu bị lão hóa, bị nhăn nheo, ngực nhão, xệ, tóc mỏng, dễ gãy rụng.
• Ảnh hưởng đến thần kinh, suy giảm trí nhớ.
• Âm đạo bị khô, không tiết đủ chất nhờn để bôi trơn, bị đau rát khi quan hệ tình dục.

Ngoài ra, suy buồng trứng còn ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản sinh ra các hormone sinh dục như Estrogen. Vì thế, người mắc bệnh này có thể bị một số vấn đề khác như lo âu, bị khô mắt, mắc bệnh tuyến giáp, loãng xương, tim mạch.

Tham khảo thêm: Xét nghiệm AMH: Đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng

4. Suy buồng trứng có nguy hiểm không

Bệnh lý suy buồng trứng có xuất hiện ở tất cả các nhóm tuổi của phụ nữ. Một số biến chứng của bệnh suy buồng trứng gây ra, chẳng hạn:

• Thiếu hụt Estrogen: gây nóng bừng mặt do vận mạch, bị khô âm đạo, ra mồ hôi đêm, thường hay mệt mỏi, tâm lý thay đổi hay cáu gắt. Hầu hết các triệu chứng này đều có thể điều trị bằng Estrogen.
• Loãng xương: thường gặp ở nhóm phụ nữ trẻ tuổi, những bệnh nhân này mắc các rối loạn chức năng buồng trứng trước khi họ đạt được đỉnh khối xương ở người trưởng thành. Những phụ nữ có suy buồng trứng sớm có tỷ lệ gãy xương do loãng xương khá cao.
• Suy giảm chức năng mô bên trong: những người mắc bệnh lý này thì tỷ lệ mắc bệnh tim mạch và tử vong sẽ tăng cao.
• Suy giảm ham muốn tình dục: né tránh chuyện vợ chồng.
• Ảnh hưởng đến trí nhớ: Theo một số nghiên cứu cho thấy rằng, nhóm phụ nữ dưới 43 tuổi, đã cắt cả 2 buồng trứng, không được điều trị thay thế bằng Estrogen gia tăng nguy cơ mất trí nhớ và suy giảm nhận thức.

5. Suy buồng trứng có thai được không

Thực tế có khoảng 5 – 10% trong tổng số phụ nữ được chẩn đoán suy buồng trứng sớm mà vẫn có thể thụ thai tự nhiên. Có khoảng 50% phụ nữ bị suy buồng trứng sớm vẫn có thể hoạt động buồng trứng sau nhiều năm sau khi được chẩn đoán bệnh.

Hiện tại có rất nhiều phương pháp điều trị được thực hiện, nhằm phục hồi chức năng của buồng trứng như dùng Corticosteroid, Oestradiol, Clomiphene. Đối với những người muốn có thai thì cần áp dụng phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm. Bên cạnh đó, những người mắc bệnh thể nặng có thể làm thụ tinh ống nghiệm bằng cách xin trứng của người khác hiến tặng cho thụ tinh với tinh trùng của chồng rồi đặt vào tử cung thì tỷ lệ thụ thai sẽ cao hơn.

6. Chẩn đoán suy buồng trứng

Bác sĩ sẽ dựa vào các tiêu chí sau đây để chẩn đoán suy buồng trứng:

• Độ tuổi phụ nữ dưới 40 tuổi.
• Nồng độ FSH trên 30 – 40 IU/L, tùy thuộc vào từng phòng xét nghiệm khác nhau mà giới hạn yêu cầu cũng khác nhau.
• Những người phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt bất thường, gặp khó khăn trong mang thai, FSH ở ngày thứ 3 chu kỳ trên 10 – 15 IU/L và nồng độ Estradiol huyết thanh tại cùng thời điểm ≥ 80 pg/L.

Bác sĩ chỉ định trong chẩn đoán suy buồng trứng sớm thông qua một số xét nghiệm, bao gồm:

• Xét nghiệm nồng độ FSH: hormone này được giải phóng từ thùy trước tuyến yên. FSH có tác dụng kích thích tế bào noãn ở phụ nữ phát triển, đây là một phần của chu kỳ kinh nguyệt. Nồng độ FSH cao xuất hiện ở phụ nữ đang trong giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh hoặc phụ nữ trên 40 tuổi. Trường hợp phụ nữ dưới 40 tuổi mà có nồng độ FSH cao trên 30 – 40 IU/L thì có thể được chẩn đoán suy buồng trứng sớm.
• Xét nghiệm Estradiol: đây là một dạng của Estrogen, được sản xuất bởi buồng trứng, vú và tuyến thượng thận. FSH kích thích sự phát triển của những nang noãn chưa trưởng thành, khi noãn phát triển và đạt kích thước nhất định thì sẽ tiết ra Estradiol và vùng dưới đồi, tuyến yên chịu tác động giải phóng ra hormone GnRH và LH để thúc đẩy sự rụng trứng.
• Trong trường hợp phụ nữ bị suy buồng trứng sớm thì sẽ giảm hoặc không đáp ứng với sự kích thích của FSH, cho nên các nang noãn sẽ không phát triển và sẽ không tiết ra Estradiol. Vì thế, nồng độ hormone Estradiol trong máu sẽ thấp hơn bình thường.
• Thực hiện xét nghiệm kiểm tra nhiễm sắc thể: bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định làm xét nghiệm nhiễm sắc thể để tìm ra nguyên nhân dẫn đến suy buồng trứng.

7. Cách phòng ngừa suy buồng trứng

Bệnh lý suy buồng trứng sớm không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ, mà còn là nguy cơ gây ra vô sinh, về lâu dài còn ảnh hưởng đến sức khỏe đến tinh thần của người nữ giới. Hiện nay, chưa có cách nào để phòng ngừa bệnh suy buồng trứng, cho nên phụ nữ hãy nên chủ động theo dõi sức khỏe sinh sản và tiến hành thăm khám ngay lập tức nếu có những dấu hiệu bất thường như kinh ít, kinh thưa, mất kinh mấy tháng liên tiếp. Dưới đây là một số cách có thể giúp nữ giới cải thiện vấn đề sức khỏe, chẳng hạn:

• Hạn chế căng thẳng, mệt mỏi và nên giữ tinh thần lạc quan vui vẻ.
• Chế độ ăn uống hợp lý, hạn chế các thức ăn chứa nhiều muối, chất bảo quản, nhiều dầu mỡ. Bên cạnh đó, hãy tăng cường hệ miễn dịch bằng các loại thực phẩm nhiều chất xơ và vitamin, nhằm đảm bảo sức khỏe để chống lại các yếu tố gây bệnh.
• Bổ sung đủ Calci, Vitamin D hoặc các chất bổ sung để giúp ngừa loãng xương.
• Thăm khám phụ khoa kịp thời sẽ giúp phụ nữ bị suy buồng trứng chủ động tìm ra nguyên nhân và có phương án điều trị phù hợp trong tương lai.

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn, quy tụ đội ngũ y bác sĩ, các chuyên gia giỏi và có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực vô sinh hiếm muộn. Đi cùng là bệnh viện chúng tôi được trang bị nhiều thiết bị hiện đại, được nhập khẩu từ các nước có nền y học phát triển trên thế giới. Chúng tôi tin rằng sẽ với độ uy tín và chất lượng này sẽ thực hiện thành công giấc mơ làm cha mẹ của tất cả mọi người.