Chị Trần Thị Lệ Hà, 40 tuổi, ở Bến Tre, đã trải qua nhiều năm điều trị vô sinh nhưng chưa thành công và hiện đang đặt hy vọng vào phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Sau nhiều lần thất vọng và áp lực tâm lý, chị quyết định thử IVF như một tia hy vọng cuối cùng để thực hiện ước mơ làm mẹ, đồng thời rất quan tâm đến việc chăm sóc sức khỏe và sinh hoạt đúng cách để tăng tỷ lệ thành công.

Chị mong muốn được Bệnh viện Hỗ trợ sinh sản & Nam học Sài Gòn tư vấn chi tiết về những điều cần kiêng cữ sau khi thực hiện IVF, bao gồm chế độ ăn uống, sinh hoạt, vận động và các yếu tố cần tránh để hỗ trợ phôi thai làm tổ và phát triển tốt, với mong muốn có thêm niềm tin và cơ hội thành công trong hành trình làm mẹ.

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là một hành trình không hề dễ dàng, là với những người phụ nữ đã trải qua nhiều năm điều trị vô sinh. Khi đặt hết hy vọng vào IVF, ai cũng mong muốn nắm bắt mọi yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả – đặc biệt là chế độ sinh hoạt, ăn uống và những điều cần kiêng cữ. Vì vậy, việc hiểu rõ những gì nên tránh và những điều cần làm để giúp phôi thai bám chắc, phát triển khỏe mạnh là điều rất quan trọng.

1. Vì sao sau chuyển phôi IVF cần kiêng cử?

Sau khi thực hiện chuyển phôi, tử cung đang trong giai đoạn vô cùng nhạy cảm. Phôi cần thời gian để bám vào lớp nội mạc tử cung, sau đó mới bắt đầu quá trình hình thành thai nhi. Trong thời gian này, bất kỳ tác động tiêu cực nào đến cơ thể, từ vận động mạnh, ăn uống không phù hợp, đến căng thẳng tâm lý cũng có thể ảnh hưởng đến sự thành công của quá trình làm tổ.

Do đó, kiêng cữ đúng cách không phải là việc mê tín hay kiêng theo cảm tính, mà là một phần quan trọng của phác đồ điều trị, giúp tăng khả năng giữ thai và hỗ trợ sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi.

2. Cần kiêng gì sau chuyển phôi IVF

2.1 Kiêng vận động mạnh và làm việc nặng

Trong 14 ngày đầu sau chuyển phôi – còn gọi là thời gian vàng, người phụ nữ nên tránh:

  • Tập thể dục cường độ cao, chạy bộ, leo cầu thang nhiều lần liên tục
  • Khuân vác vật nặng
  • Dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ, hoặc đứng quá lâu
  • Quan hệ tình dục (tối thiểu 2 tuần sau chuyển phôi)

Tuy nhiên, kiêng không có nghĩa là nằm yên bất động. Việc nằm một chỗ suốt ngày lại khiến tuần hoàn máu kém, làm tăng nguy cơ huyết khối. Thay vào đó, người mẹ nên đi lại nhẹ nhàng trong nhà để máu lưu thông tốt, giảm stress, đồng thời giữ cho tinh thần thư thái.

2.2 Kiêng các thực phẩm ảnh hưởng đến nội tiết và tử cung

Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ phôi bám vào tử cung. Sau chuyển phôi, chị em nên tránh:

  • Thực phẩm quá lạnh hoặc quá nóng, đồ ăn sống hoặc chưa chín kỹ (gỏi, sushi, trứng sống…)
  • Các loại thực phẩm dễ gây co bóp tử cung như: đu đủ xanh, rau răm, ngải cứu, dứa (thơm), mướp đắng…
  • Chất kích thích: cà phê, trà đậm, nước ngọt có gas, rượu, bia
  • Các loại cá có nguy cơ chứa thủy ngân cao như cá kiếm, cá mập

Những thực phẩm mà chị em cần lưu ý sau chuyển phôi IVF

  • Thực phẩm giàu protein: trứng gà, thịt nạc, cá, đậu phụ
  • Rau củ luộc chín, trái cây tươi (chuối, bơ, táo, cam)
  • Ngũ cốc nguyên cám, hạt dinh dưỡng (óc chó, hạnh nhân)
  • Sữa tươi hoặc sữa bầu nếu không dị ứng

2.3 Tránh căng thẳng, lo âu

Tâm lý ảnh hưởng rất lớn đến nồng độ hormone và khả năng đậu thai. Những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, thất vọng, sợ hãi, nếu kéo dài có thể gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến quá trình phôi làm tổ.

Do đó, sau chuyển phôi, người mẹ nên:

  • Tránh đọc quá nhiều thông tin tiêu cực hoặc so sánh với người khác
  • Không tự ý kiểm tra que thử thai quá sớm gây tâm lý bất ổn
  • Trò chuyện với người thân, bác sĩ nếu có điều gì lo lắng
  • Dành thời gian làm những việc nhẹ nhàng giúp thư giãn như nghe nhạc, vẽ, thiền, đọc sách

Việc ổn định tinh thần là yếu tố then chốt để nội tiết hoạt động hài hòa, giúp phôi phát triển tốt.

2.4 Không tắm nước quá nóng, ngâm mình lâu

Tắm nước quá nóng (trên 38°C) hoặc ngâm mình lâu trong bồn có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu vùng bụng dưới, gây ảnh hưởng xấu đến sự làm tổ của phôi. Thay vào đó, nên:

  • Tắm bằng nước ấm vừa phải
  • Không ngâm mình quá 10 phút
  • Tránh tắm khuya sau 22h để cơ thể không bị lạnh đột ngột

2.5 Không dùng thuốc và thảo dược không có chỉ định

Tuyệt đối không được tự ý uống bất kỳ loại thuốc nào – kể cả thuốc bổ hoặc thảo dược dân gian – nếu chưa được bác sĩ cho phép. Một số loại thuốc tưởng như vô hại nhưng có thể gây co tử cung hoặc làm thay đổi nội tiết.

Nếu có triệu chứng bất thường (đau bụng, ra máu, khó chịu…), cần báo bác sĩ ngay để được theo dõi và xử lý kịp thời.

3. Chế độ sinh hoạt lý tưởng sau chuyển phôi

Bên cạnh những điều cần kiêng, chị em cũng nên thiết lập một chế độ sinh hoạt khoa học và ổn định để tăng khả năng đậu thai:

  • Ngủ đủ giấc: Đi ngủ trước 10h đêm, ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày. Giấc ngủ sâu giúp nội tiết hoạt động ổn định.
  • Uống đủ nước: 1,5 – 2 lít nước/ngày giúp máu lưu thông, cung cấp oxy cho tử cung.
  • Ăn chia thành nhiều bữa nhỏ: Tránh để đói hoặc ăn quá no cùng lúc. Bữa sáng là quan trọng .
  • Đi lại nhẹ nhàng: Không cần nằm bất động, nhưng cũng không nên hoạt động mạnh. Mỗi ngày nên đi bộ chậm rãi trong nhà 10–15 phút sau ăn.

4. Dấu hiệu thành công sau chuyển phôi IVF

Sau chuyển phôi, một số người có thể gặp tình trạng:

  • Ra máu hồng nhạt (máu báo thai): dấu hiệu bình thường nếu lượng ít, không đau bụng nhiều
  • Đau tức nhẹ bụng dưới như khi sắp có kinh: cũng có thể là dấu hiệu làm tổ của phôi
  • Đầy bụng, mệt mỏi, buồn ngủ…

Tuy nhiên, nếu xuất hiện ra máu đỏ tươi, đau bụng quặn từng cơn, sốt, buồn nôn kéo dài…, cần báo ngay bác sĩ vì có thể là dấu hiệu sảy thai hoặc thai ngoài tử cung.

Thông thường, sau 10 – 14 ngày chuyển phôi, chị em sẽ được hẹn xét nghiệm beta hCG để biết kết quả có thai hay không. Tránh thử que quá sớm vì có thể gây lo lắng không cần thiết do kết quả sai lệch.

Hành trình IVF là chặng đường đòi hỏi sự kiên nhẫn và chăm sóc tỉ mỉ. Kiêng cữ sau chuyển phôi không chỉ là giữ gìn sức khỏe, mà còn là bước đầu tiên thể hiện tình yêu của người mẹ dành cho con. Chỉ cần giữ vững niềm tin, lắng nghe cơ thể và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, cơ hội làm mẹ sẽ ngày càng gần hơn. Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn sẽ luôn đồng hành cùng ba mẹ trên hành trình hiện thực hoá khát vọng ầu ơ.

BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN