Thiền là một phương pháp thực hành cổ xưa đã có từ hàng ngàn năm trước. Mặc dù đã có tuổi đời nhưng phương pháp này vẫn phổ biến trên toàn thế giới vì nó mang lại lợi ích cho sức khỏe não bộ và sức khỏe tổng thể.

Những lợi ích bất ngờ từ phương pháp thiền mang lại
Những lợi ích bất ngờ từ phương pháp thiền mang lại

1. Thiền là gì? 

Thiền là một phương pháp thực hành bao gồm việc tập trung hoặc giải tỏa tâm trí bằng cách sử dụng kết hợp các kỹ thuật tinh thần và thể chất.

Việc này đã có hàng nghìn năm tuổi và có nhiều hình thức khác nhau đến từ khắp nơi trên thế giới. Nhưng khoa học hiện đại chỉ mới bắt đầu nghiên cứu chi tiết phương pháp này trong vài thập kỷ qua.

Thiền là một phương pháp giúp cơ thể giải tỏa tâm trạng
Thiền là một phương pháp giúp cơ thể giải tỏa tâm trạng

2. 10 lợi ích tuyệt vời mà thiền đem lại 

2.1 Giảm căng thẳng

Theo một nghiên cứu trên Tạp chí Tâm lý học Lâm sàng, thiền đã được chứng minh là giúp cải thiện sức khỏe tâm thần, đặc biệt là trong lĩnh vực căng thẳng.

Khi đối mặt với một thời điểm khó khăn hoặc căng thẳng, cơ thể chúng ta tạo ra cortisol, loại hormone steroid chịu trách nhiệm điều chỉnh căng thẳng và phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy tự nhiên, cùng với nhiều chức năng khác.

Căng thẳng mãn tính có thể khiến nồng độ cortisol tăng cao và kéo dài, điều này có thể dẫn đến những tác động tiêu cực khác đối với sức khỏe, bao gồm hệ thống tim mạch, miễn dịch và sức khỏe đường ruột.

Phương pháp này tập trung vào việc xoa dịu tâm trí và điều chỉnh cảm xúc. Từ đó giúp giảm căng thẳng và các tác dụng phụ do căng thẳng gây ra.

Thiền là phương pháp giúp con người giải tỏa căng thẳng
Thiền là phương pháp giúp con người giải tỏa căng thẳng

2.2 Giảm lo âu

Theo một nghiên cứu tại Bệnh viện Tâm thần Đa khoa tại Hoa Kỳ, những người mắc chứng lo âu thường xuyên thực hành thiền trong suốt ba năm đã nhận thấy những tác động tích cực, lâu dài đến sức khỏe tâm thần của họ.

2.3 Có tác động tích cực tới bệnh trầm cảm

Thiền cũng có thể giúp giảm các triệu chứng trầm cảm thông qua chánh niệm và điều tiết cảm xúc. Một nghiên cứu quan sát các cá nhân tham gia khóa tu tập yoga và thiền kéo dài ba tháng cho thấy những người tham gia đã cho thấy sự cải thiện đáng kể về tình trạng trầm cảm sau khóa tu, cũng như tăng cường khả năng phục hồi và sức khỏe sau căng thẳng.

Thiền có tác động tích cực trong việc điều trị bệnh trầm cảm
Thiền có tác động tích cực trong việc điều trị bệnh trầm cảm

2.4 Giảm huyết áp

Tăng huyết áp còn được gọi là huyết áp cao được ước tính sẽ ảnh hưởng đến một tỷ người trên toàn thế giới. Thiền đã được ghi nhận là có khả năng mang lại kết quả đầy hứa hẹn trong việc giảm huyết áp, đặc biệt khi kết hợp với các thói quen lối sống lành mạnh như chế độ ăn uống và tập thể dục cân bằng. 

2.5 Tăng cường sức khỏe hệ thống miễn dịch

Thiền cũng được coi là phương pháp điều trị hành vi hiệu quả đối với nhiều tình trạng khác nhau liên quan đến hệ thống miễn dịch suy yếu. Phương pháp này đã được chứng minh là làm giảm phản ứng căng thẳng của cơ thể, dẫn đến ít viêm hơn và giảm nguy cơ mắc các bệnh như đau mãn tính, mệt mỏi và tim mạch.

2.6 Cải thiện trí nhớ

Mặc dù thiền được biết đến nhiều nhất với tác dụng là giúp giảm bớt căng thẳng và lo lắng nhưng nó cũng có thể giúp cải thiện cấu trúc não.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy trong một nghiên cứu rằng khi thực hành, não bộ có thể tạo ra nhiều chất xám hơn. Chất xám rất quan trọng cho khả năng nhận thức của não khỏe mạnh vì nó bảo vệ vùng hải mã, phần não của chúng ta kết nối với trí nhớ.

Chất xám là một phần rất quan trọng đối với các chức năng cơ bản của con người, bao gồm khả năng kiểm soát các chuyển động và cảm xúc cơ bản của con người. Nghiên cứu tương tự cho thấy chỉ cần khoảng 30 phút mỗi ngày trong 8 tuần có thể làm tăng lượng chất xám mà cơ thể chúng ta sản xuất.

Thiền là một phương pháp giúp con người cải thiện trí nhớ
Thiền là một phương pháp giúp con người cải thiện trí nhớ

2.7 Cải thiện tâm trạng

Thiền được coi là phương pháp giúp cải thiện tâm trạng rất tốt. Thực hành thường xuyên sẽ giúp cơ thể điều chỉnh lại cảm xúc tốt hơn. 

2.8 Tăng cường sự tự nhận thức

Nghiên cứu cho thấy rằng thực hành thiền có thể giúp phát triển khả năng tự nhận thức, cũng như nâng cao khả năng kiểm soát xung lực và mối quan hệ của một người với bản thân và những người khác.

2.9 Cải thiện giấc ngủ

Nghiên cứu cho thấy phương pháp này có thể cải thiện khả năng ngủ và chất lượng giấc ngủ của một người. Tác dụng của nó đã được chứng minh là giúp điều trị chứng mất ngủ cũng như các vấn đề liên quan đến giấc ngủ ban ngày, chẳng hạn như mệt mỏi.

2.10 Giúp tập trung

Một lợi ích khác của thiền là khả năng tập trung sẽ được nâng cao. Nếu khả năng tập trung của bạn ngắn, các nghiên cứu cho thấy rằng chỉ cần vài phút tập trung cũng có thể cải thiện đáng kể khả năng tập trung của bạn.

Thiền giúp nâng cao khả năng tập trung của bộ não
Thiền giúp nâng cao khả năng tập trung của bộ não

3. Tại sao thiền có tác dụng?

Nhờ những tiến bộ trong công nghệ, các nhà nghiên cứu và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể thấy thiền ảnh hưởng đến não của con người như thế nào. 

Trong não của chúng ta có hàng tỷ tế bào thần kinh, là những tế bào sử dụng tín hiệu điện và hóa học để gửi tín hiệu cho nhau.

Một nơron kết nối với hàng nghìn nơron khác, đó là cách các nơron hình thành mạng lưới trên các phần khác nhau của não. Những mạng lưới đó hình thành nên những khu vực khác nhau trong não bộ, nơi có những công việc và chuyên môn khác nhau.

Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người thiền định thường xuyên có những khác biệt nhất định trong cấu trúc não của họ.

Những thay đổi đó thường liên quan đến mô não dày đặc hơn hoặc một số vùng não nhất định lớn hơn dự kiến, đó là dấu hiệu cho thấy các tế bào thần kinh ở đó có nhiều kết nối với nhau hơn và các kết nối mạnh mẽ hơn.

Các vùng não bị ảnh hưởng thường là những vùng quản lý hoặc kiểm soát các giác quan như thị giác, thính giác,… cùng với đó là khả năng suy nghĩ và tập trung cũng như khả năng xử lý cảm xúc.

Điều đó có nghĩa là bộ não của những người thiền định thường xuyên khỏe mạnh hơn và ít có khả năng suy giảm chức năng do tuổi tác. Họ cũng có khả năng mạnh mẽ hơn để đối phó và xử lý những cảm xúc tiêu cực như sợ hãi, tức giận và đau buồn.

Thường xuyên ngồi thiền sẽ giúp bộ não được khỏe mạnh hơn
Thường xuyên ngồi thiền sẽ giúp bộ não được khỏe mạnh hơn

4. Các bước để bắt đầu thiền 

Thiền khá đơn giản khi thực hiện. Để có hiệu quả tốt nhất, bạn hãy chuẩn bị tâm trí và cơ thể để bắt đầu tiến hành vào bất cứ khi nào mà bạn thấy thoải mái. Chọn lựa một nơi thật yên tĩnh để bắt đầu. 

Bây giờ, bắt đầu thở chậm bằng mũi và thở ra bằng miệng. Hãy thử tập trung vào hơi thở trong suốt thời gian đó. 

Sau khi hoàn tất, hãy lặp lại vào sáng hôm sau, buổi tối hoặc bất cứ khi nào bạn cảm thấy cần thiết. 

Có nhiều hình thức khác nhau, đó là: 

  • Tập trung vào cơ thể. 
  • Tập trung vào suy nghĩ. 
  • Lấy cảm xúc làm trung tâm.
  • Thần chú: kiểu thiền này bao gồm việc lặp lại (nói to hoặc trong đầu) và tập trung vào một cụm từ hoặc âm thanh cụ thể.
  • Thiền với chuyển động: kiểu này có thể bao gồm việc tập trung vào hơi thở, nín thở hoặc thực hiện các chuyển động cơ thể cụ thể.
  • Chánh niệm. 
  • Dựa trên thị giác: loại thiền này liên quan đến việc tập trung vào thứ gì đó bạn có thể nhìn thấy (bằng mắt hoặc bằng cách tập trung vào hình ảnh trong đầu).
Hãy thiền vào lúc cơ thể cảm thấy thoải mái nhất
Hãy thiền vào lúc cơ thể cảm thấy thoải mái nhất

Thiền là một phần của hành trình liên tục hướng tới hạnh phúc tổng thể, chứ không phải là mục tiêu hay kỹ năng để hoàn thiện bản thân. Với lợi ích to lớn mà phương pháp chữa lành này mang lại, bạn có thể thực hiện ngay hôm nay. Bạn sẽ cảm thấy cuộc sống được cải thiện rõ ràng chỉ bằng vài phút ngồi ngồi tập trung tâm trí mỗi ngày.

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là bệnh viện TIÊN PHONG trong lĩnh vực điều trị vô sinh hiếm muộn, nam khoa tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Bên cạnh những dịch vụ thăm khám và xét nghiệm tìm ra nguyên nhân hiếm muộn, bệnh viện còn cung cấp các gói khám đánh giá sức khỏe tổng quát, các xét nghiệm liên quan đến sinh sản.

Hơn thế nữa, bệnh viện còn sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế đều là những người có kinh nghiệm, được đào tạo chuyên môn bài bản, điều này sẽ nâng cao tỷ lệ điều trị thành công hơn.

BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN

Nguồn tài liệu tham khảo:

  1. https://www.nccih.nih.gov/health/meditation-and-mindfulness-what-you-need-to-know
  2. https://www.verywellmind.com/meditation-4157199