Tắc vòi trứng nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới
Tư vấn chuyên môn Bài Viết
BSCKII. LÝ THÁI LỘC
Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn
Tắc vòi trứng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh hiếm muộn ở nữ giới. Vậy có cách nào phát hiện và phòng ngừa tình trạng tắc vòi trứng này không?
1. Tắc vòi trứng là gì?
Vòi trứng là một cấu trúc hình ống có nhiệm vụ làm con đường cho tinh trùng và trứng gặp nhau để thụ tinh. Sau đó sẽ di chuyển về buồng tử cung để làm tổ.
Vòi trứng có hai đầu mở, đầu gần kết nối với buồng tử cung, đầu xa rộng hơn, có nhiều tua vòi nối thông với ổ bụng để bắt lấy nang noãn sau chúng được phóng ra.
Tắc vòi trứng hay tắc ống dẫn trứng là tình trạng mà ống dẫn trứng bị chít hẹp, dẫn đến tắc nghẽn. Bệnh lý này có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên.
Nếu cả hai vòi trứng đều bị tắc hoàn toàn, người phụ nữ sẽ không thể mang thai tự nhiên vì trứng và tinh trùng không thể gặp nhau để thụ tinh. Theo nghiên cứu, có khoảng 30% các trường hợp vô sinh ở nữ giới có liên quan đến tắc vòi trứng.
Trong trường hợp hai vòi trứng không tắc hoàn toàn hoặc bị giãn ứ dịch, trứng và tinh trùng vẫn có cơ hội gặp nhau và thụ tinh. Tuy nhiên, phôi sau khi thụ tinh sẽ khó di chuyển đến tử cung để làm tổ, dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như thai ngoài tử cung khi phôi làm tổ ngay tại vòi trứng.
Một số trường hợp chỉ tắc một bên vòi trứng, trứng vẫn có thể di chuyển và thụ tinh qua ống dẫn trứng còn lại.
Tắc vòi trứng là một bệnh lý ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và điều trị kịp thời sẽ giúp cải thiện sức khỏe sinh sản trong tương lai.
2. Nguyên nhân khiến nữ giới bị tắc vòi trứng
Sau đây là một số yếu tố có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng tắc vòi trứng ở chị em phụ nữ, đó là:
- Tiền sử viêm nhiễm vùng chậu (PID): một số bệnh lây truyền qua đường tình dục như chlamydia và lậu có thể gây sẹo và dẫn đến viêm vùng chậu.
- Lạc nội mạc tử cung: là tình trạng các mô nội mạc tử cung tích tụ trong ống dẫn trứng và hệ bài tiết, gây tắc nghẽn. Ngoài ra, mô nội mạc ở các cơ quan khác cũng có thể tạo ra sự kết dính, gián tiếp làm tắc ống dẫn trứng.
- Tiền sử mang thai ngoài tử cung và đã từng có can thiệp bóc tách túi thai: quá trình này có thể để lại sẹo trên ống dẫn trứng.
- U xơ tử cung: các khối u này có thể gây cản trở ống dẫn trứng, đặc biệt là ở vị trí chúng bám vào tử cung.
- Tiền sử phẫu thuật ổ bụng: các cuộc phẫu thuật trước đó, đặc biệt những ca có là liên quan đến ống dẫn trứng, có nguy cơ gây dính vùng chậu và làm tắc ống dẫn trứng.
Tham khảo thêm: Viêm vòi trứng có làm giảm chỉ số Dự trữ buồng trứng? (Nguồn: Báo Sức khỏe & Đời sống – Cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế)
3. Dấu hiệu nhận biết nữ giới bị tắc vòi trứng
Tắc vòi trứng thường không có nhiều triệu chứng rõ rệt, ngoài việc khó thụ thai. Thông thường, tình trạng này chỉ được phát hiện khi cặp vợ chồng cố gắng thụ thai trong hơn một năm mà không thành công. Nếu cả hai vòi trứng đều bị tắc, khả năng vô sinh rất cao.
Một số trường hợp, phụ nữ có thể cảm thấy đau ở vùng chậu hoặc vùng bụng, cơn đau này có thể xảy ra thường xuyên, đặc biệt là trong kỳ kinh nguyệt. Đôi khi, dấu hiệu của tắc vòi trứng là trứng đã thụ tinh bị mắc kẹt trong ống dẫn trứng, gây ra tình trạng mang thai ngoài tử cung.
Các triệu chứng bệnh này có thể bao gồm trễ kinh, đau bụng và xuất huyết âm đạo bất thường. Khi nghi ngờ mang thai ngoài tử cung, phụ nữ nên đến cơ sở y tế ngay lập tức để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Việc phát hiện sớm và điều trị tắc vòi trứng là cần thiết để bảo vệ khả năng sinh sản và sức khỏe của phụ nữ trong tương lai.
4. Những đối tượng có nguy cơ bị tắc vòi trứng cao
Tắc vòi trứng là một biến chứng do nhiễm khuẩn gây ra. Nguyên nhân chính dẫn đến tắc vòi trứng thường xuất phát từ viêm âm đạo, viêm cổ tử cung lan ngược lên gây nhiễm khuẩn phần phụ. Bệnh cũng có thể là hậu quả của lạc nội mạc tử cung, khi các lớp niêm mạc trong tử cung bong ra nhưng không được đào thải hoàn toàn, tích tụ và gây viêm nhiễm hoặc chèn ép ống dẫn trứng.
Các nhóm đối tượng dưới đây có nguy cơ cao mắc bệnh tắc vòi trứng:
- Không vệ sinh vùng kín thường xuyên
- Quan hệ tình dục không an toàn
- Phụ nữ từng nạo hút thai
- Đặt dụng cụ tránh thai không đúng cách
5. Tắc vòi trứng nguy hiểm như thế nào?
Thông thường, tinh trùng và trứng sẽ gặp nhau tại vòi trứng để đã thụ tinh. Sau đó, trứng đã thụ tinh sẽ di chuyển vào buồng tử cung để làm tổ. Bệnh tắc vòi trứng chiếm từ 60 đến 70% nguyên nhân gây vô sinh ở nữ giới. Khi vòi trứng bị tắc, tinh trùng khó có thể gặp được trứng để thụ tinh. Nếu trứng đã thụ tinh, nó không thể di chuyển qua vòi trứng để về tử cung làm tổ, dẫn đến tình trạng trứng phát triển ngay tại vòi trứng và gây ra mang thai ngoài tử cung.
6. Phương pháp chẩn đoán tắc vòi trứng
Những dấu hiệu tắc vòi trứng có thể khó nhận biết do các nhu động nội tại của vòi trứng, làm cho việc xác định trở nên phức tạp. Để chẩn đoán tình trạng tắc nghẽn ống dẫn trứng, có ba xét nghiệm quan trọng sau:
- Chụp buồng tử cung vòi trứng có cản quang: Bác sĩ tiêm một loại thuốc nhuộm vào tử cung, chất này sẽ chảy vào ống dẫn trứng và tạo ra hình ảnh trên phim chụp X-quang. Nếu chất lỏng không chảy qua ống dẫn trứng, điều đó cho thấy có sự tắc nghẽn.
- Siêu âm phần phụ: giống như chụp buồng tử cung vòi trứng có cản quang nhưng sử dụng sóng âm thanh để tạo hình ảnh của ống dẫn trứng.
- Nội soi ổ bụng: bác sĩ sẽ cắt một vết cắt nhỏ trên cơ thể và dùng một máy ảnh nhỏ để chụp ảnh bên trong ống dẫn trứng. Đây là phương pháp chính xác nhất để phát hiện tắc vòi trứng, nhưng do tính xâm lấn, nó thường không được sử dụng như là phương pháp chẩn đoán ban đầu.
Chẩn đoán tắc vòi trứng bác sĩ cũng cần xem xét bệnh sử của bệnh nhân. Chẳng hạn một phụ nữ từng bị vỡ ruột thừa và hiện đang gặp khó khăn trong việc thụ thai có thể có dấu hiệu của tắc vòi trứng.
7. Điều trị tắc vòi trứng ở nữ giới bằng cách nào?
Hiện nay, tỷ lệ nữ giới trong độ tuổi sinh sản bị tắc vòi trứng đang ngày càng gia tăng. Đây là nguyên nhân gây khó khăn trong việc có con và cản trở ước mơ làm mẹ.
Tuy nhiên, y học ngày càng tiến bộ, tắc vòi trứng có thể được điều trị hiệu quả nếu tìm đúng cơ sở y tế uy tín và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.
Nội khoa: đối với các trường hợp tắc nhẹ do viêm nhiễm, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để giảm viêm và thông tắc vòi trứng.
Ngoại khoa: trường hợp nếu điều trị bằng thuốc không hiệu quả, có một số phương pháp can thiệp ngoại khoa như:
- Bơm hơi thông tắc vòi trứng: áp dụng cho những trường hợp tắc nhẹ.
- Phẫu thuật nội soi: bác sĩ sẽ đặt dụng cụ nội soi vào buồng tử cung, sau đó đưa dụng cụ chuyên dụng vào vòi trứng để thông tắc.
- Phẫu thuật cắt và nối ống dẫn trứng: loại bỏ đoạn ống dẫn trứng bị tắc và nối lại phần lành, giúp trứng có thể di chuyển và thụ tinh như bình thường.
- Phẫu thuật cắt ống dẫn trứng: sử dụng khi các phương pháp khác không hiệu quả, trong trường hợp vòi trứng bị tắc nặng và có dịch ứ nhiều.
Sau phẫu thuật, chị em có thể sử dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm để mang thai và sinh con. Việc cắt bỏ vòi trứng có thể tăng tỷ lệ thành công của IVF trong các trường hợp nữ giới bị tắc vòi trứng ở mức độ nghiêm trọng.
8. Có cách nào phòng ngừa tắc vòi trứng ở nữ giới
Phần lớn các trường hợp tắc ống dẫn trứng là do nhiễm trùng vùng chậu, thường xuất phát từ các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Chính vì thế, việc tầm soát các bệnh này thường xuyên và thăm khám ngay khi có triệu chứng đáng lo ngại là rất quan trọng để ngăn ngừa tắc vòi trứng và các biến chứng nguy hiểm liên quan.
Phát hiện sớm các bệnh tình dục sẽ giúp điều trị hiệu quả và ngăn chặn sự hình thành của mô sẹo. Tuy nhiên, do các bệnh này thường tiến triển âm thầm và ít có triệu chứng đặc trưng, phụ nữ không thường xuyên khám phụ khoa có thể khó phát hiện ra bệnh, dẫn đến nhiễm trùng kéo dài và nguy cơ cao hình thành các mô sẹo gây tắc vòi trứng.
Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là Bệnh viện chuyên khoa điều trị vô sinh hiếm muộn, sản phụ khoa và nam khoa tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Sở hữu đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điều trị hiếm muộn. Ngoài ra, bệnh viện còn cung cấp các dịch vụ thăm khám đánh giá sức khỏe tổng thể cho những người đã và đang có ý định mang thai.
Hệ thống máy móc hiện đại, được nhập khẩu từ các nước có nền y học phát triển trên thế giới, được kiểm định thường xuyên, giúp cho kết quả xét nghiệm được chính xác hơn và nâng cao hiệu quả điều trị.
BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN
|
Theo dõi Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn trên 
