Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và biện pháp phòng ngừa sinh non. Hướng dẫn mẹ bầu chăm sóc thai kỳ an toàn tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn.
1. Sinh non là gì? Những thông tin mẹ bầu cần biết
Sinh non là tình trạng em bé được sinh ra trước khi thai kỳ đạt 37 tuần tuổi. Đây là một trong những biến chứng sản khoa nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển và tính mạng của trẻ sơ sinh. Tùy thuộc vào thời điểm sinh, trẻ có thể được xếp vào nhóm
- sinh cực non (trước 28 tuần)
- sinh rất non (28 – 32 tuần)
- sinh non trung bình (32 – 34 tuần)
- sinh non muộn (34 – 37 tuần).
Trẻ sinh non thường có cân nặng thấp, hệ miễn dịch yếu, chức năng phổi và các cơ quan chưa phát triển hoàn chỉnh. Do đó, việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo và cách phòng ngừa sinh non là vô cùng quan trọng để đảm bảo hành trình thai kỳ an toàn.
2. Nguyên nhân gây sinh non
Sinh non có thể do nhiều yếu tố tác động từ mẹ, thai nhi, nhau thai hoặc môi trường. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
2.1 Nguyên nhân từ người mẹ
- Bệnh lý nền: Mẹ bầu mắc các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc nhiễm trùng âm đạo… có nguy cơ sinh non cao hơn.
- Tử cung và cổ tử cung bất thường: Cổ tử cung ngắn, hở eo tử cung hoặc tử cung dị dạng (hai sừng, có vách ngăn) làm giảm khả năng giữ thai.
- Tiền sử sản khoa: Mẹ từng sảy thai, sinh non hoặc có can thiệp phẫu thuật cổ tử cung cũng dễ tái diễn tình trạng sinh non.
- Lối sống không lành mạnh: Hút thuốc, uống rượu bia, sử dụng chất kích thích hoặc làm việc quá sức ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi.
- Căng thẳng, stress kéo dài: Hormone căng thẳng có thể kích hoạt cơn gò tử cung sớm, dẫn đến sinh non.
2.2 Nguyên nhân từ thai nhi
- Thai đa (song thai, tam thai): Sức ép từ nhiều thai cùng lúc làm tử cung giãn quá mức, kích thích chuyển dạ sớm.
- Dị tật bẩm sinh: Một số bất thường ở thai nhi có thể khiến quá trình mang thai không thể duy trì đến đủ tháng.
2.3 Nguyên nhân từ nhau thai và màng ối
- Nhau bong non, nhau tiền đạo: Làm mất nguồn cung cấp oxy và dinh dưỡng, khiến thai nhi bị đe dọa.
- Nhiễm trùng ối: Là nguyên nhân hàng đầu gây vỡ ối sớm và khởi phát chuyển dạ trước 37 tuần.
2.4 Nguyên nhân môi trường và xã hội
Làm việc trong môi trường độc hại, ô nhiễm, chịu nhiều áp lực, hoặc thiếu chăm sóc thai kỳ đúng cách cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ sinh non.
3. Dấu hiệu cảnh báo sinh non
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo sinh non giúp mẹ bầu có thể can thiệp y tế kịp thời, giảm thiểu rủi ro cho cả mẹ và bé. Một số dấu hiệu mẹ cần đặc biệt lưu ý gồm:
- Cơn gò tử cung đều đặn (4 – 6 cơn trong 1 giờ) dù không đau nhiều.
- Cảm giác nặng bụng dưới hoặc đau lưng âm ỉ như khi hành kinh.
- Ra dịch nhầy hồng hoặc chảy máu âm đạo.
- Rỉ nước ối: Có thể là dấu hiệu vỡ ối sớm.
- Giảm cử động thai: Em bé ít đạp hoặc phản ứng chậm.
Nếu xuất hiện các triệu chứng trên, mẹ bầu nên đến Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn ngay để được thăm khám và xử trí kịp thời.
4. Các biến chứng của sinh non
Trẻ sinh non có nguy cơ cao gặp phải nhiều biến chứng nghiêm trọng do cơ quan chưa phát triển hoàn thiện:
- Suy hô hấp: Do phổi chưa trưởng thành, thiếu surfactant dẫn đến hội chứng suy hô hấp cấp.
- Vàng da, hạ đường huyết: Gan hoạt động yếu, khả năng điều hòa đường huyết kém.
- Nhiễm trùng: Hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh khiến trẻ dễ mắc bệnh.
- Xuất huyết não, rối loạn tiêu hóa, tim mạch.
Ảnh hưởng phát triển trí tuệ và vận động: Một số trẻ sinh non có thể bị chậm phát triển hoặc gặp khó khăn trong học tập về sau.
5. Những yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ sinh non
5.1 Tuổi mẹ
Phụ nữ dưới 18 tuổi hoặc trên 35 tuổi có nguy cơ sinh non cao hơn do chức năng sinh sản chưa hoàn thiện hoặc đã suy giảm.
5.2 Khoảng cách giữa các lần mang thai
Mang thai quá sớm sau sinh (dưới 12 tháng) khiến cơ thể chưa kịp phục hồi, làm tăng nguy cơ chuyển dạ sớm.
5.3 Dinh dưỡng khi mang thai
Thiếu máu, thiếu sắt, canxi, acid folic hoặc protein đều ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và khả năng duy trì thai kỳ.
5.4 Môi trường sống và công việc
Mẹ bầu làm việc trong môi trường áp lực, độc hại, hoặc thường xuyên tiếp xúc hóa chất có nguy cơ sinh non cao hơn.
6. Cách phòng ngừa sinh non hiệu quả
Phòng ngừa sinh non cần sự kết hợp giữa chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng hợp lý và quản lý thai kỳ chặt chẽ.
6.1 Thăm khám thai định kỳ
Mẹ bầu nên tuân thủ lịch khám thai theo hướng dẫn của bác sĩ sản khoa. Việc siêu âm và xét nghiệm định kỳ giúp phát hiện sớm bất thường, theo dõi sự phát triển của thai nhi và xử lý kịp thời nếu có dấu hiệu dọa sinh non.
6.2 Dinh dưỡng hợp lý
- Bổ sung đầy đủ acid folic, sắt, canxi, DHA và các vitamin nhóm B.
- Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám và thực phẩm giàu protein.
- Hạn chế đồ ăn nhanh, chất kích thích, cà phê và thức uống có gas.
6.3 Nghỉ ngơi hợp lý
Ngủ đủ giấc, tránh làm việc nặng hoặc đứng lâu. Nếu có dấu hiệu mệt mỏi, mẹ nên nghỉ ngơi ngay.
6.4 Kiểm soát bệnh lý nền
Điều trị ổn định các bệnh như tiểu đường, cao huyết áp, nhiễm trùng âm đạo… giúp giảm nguy cơ sinh non.
6.5 Tránh stress
Giữ tinh thần thoải mái, tham gia các hoạt động nhẹ như yoga cho bà bầu, thiền, nghe nhạc giúp ổn định nội tiết và giảm co bóp tử cung bất thường.
6.6 Theo dõi cổ tử cung và màng ối
Trong các trường hợp có nguy cơ cao (tiền sử sinh non, cổ tử cung ngắn…), bác sĩ có thể chỉ định khâu cổ tử cung, dùng thuốc giảm gò hoặc theo dõi sát sao trong suốt thai kỳ.
7. Chăm sóc trẻ sinh non như thế nào?
Trẻ sinh non cần được chăm sóc đặc biệt để đảm bảo quá trình phát triển ổn định:
- Giữ trẻ trong lồng ấp để duy trì thân nhiệt.
- Cho ăn bằng sữa mẹ qua ống nếu chưa bú được trực tiếp.
- Theo dõi hô hấp, cân nặng và phản xạ bú mút hằng ngày.
- Tiêm chủng đúng lịch và khám định kỳ để kiểm tra sự phát triển thể chất, trí tuệ.
Tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn, các mẹ bầu sẽ được quản lý thai kỳ sát sao bởi đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng giàu kinh nghiệm.
8. Địa chỉ chăm sóc và phòng ngừa sinh non uy tín
Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là Bệnh Viện chuyên khoa điều trị vô sinh hiếm muộn, nam khoa, sản phụ khoa, quản lý thai kỳ, nổi bật với:
- Phòng Lab đạt chuẩn ISO 6, đảm bảo môi trường vô khuẩn tuyệt đối trong các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
- Trang thiết bị hiện đại: Hệ thống siêu âm 4D, máy monitor theo dõi tim thai liên tục.
- Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa đầu ngành, giàu kinh nghiệm trong quản lý thai kỳ nguy cơ cao và xử lý sinh non.
Xem thêm tại: https://benhvienhiemmuonsaigon.vn/doi-ngu/
Sinh non là biến chứng sản khoa nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu mẹ bầu được theo dõi và chăm sóc thai kỳ đúng cách. Việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát bệnh lý nền và thăm khám định kỳ tại cơ sở y tế uy tín là chìa khóa giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh đến ngày chào đời.
Hãy để hành trình thai kỳ của bạn luôn an toàn và trọn vẹn! Đăng ký thăm khám và quản lý thai kỳ tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn – nơi đồng hành cùng mẹ bầu trên hành trình nuôi dưỡng sự sống.
- Hotline: 033 758 6226
- Đăng ký khám: https://www.facebook.com/benhvienhotrosinhsanvanamhocsaigon
- Địa chỉ: 87 Lý Chiêu Hoàng, Phường Bình Phú, TP. Hồ Chí Minh.
