5 lưu ý để hệ tuần hoàn luôn khỏe mạnh
Tất cả các tế bào trong cơ thể cần có oxy và chất dinh dưỡng, đồng thời chúng cần loại bỏ chất thải. Đây là những vai trò chính của hệ tuần hoàn.
1. Hệ tuần hoàn là gì?
Hệ tuần hoàn, còn được gọi là hệ thống tim mạch, là một mạng lưới rộng lớn gồm các cơ quan và mạch máu hoạt động như một hệ thống phân phối và loại bỏ chất thải cho cơ thể. Các chất dinh dưỡng, oxy và hormone được chuyển đến mọi tế bào và khi những thứ cần thiết này được cung cấp, các chất thải như carbon dioxide sẽ được loại bỏ.
Hệ tuần hoàn không chỉ giữ cho các tế bào của chúng ta khỏe mạnh mà còn giúp chúng ta sống sót. Theo các chuyên gia, trái tim liên tục nhận được tín hiệu từ phần còn lại của cơ thể để chỉ đạo mức độ bơm cần thiết để cung cấp đúng lượng cho cơ thể những gì nó cần.
Ví dụ, khi ngủ, cơ thể sẽ gửi tín hiệu điện đến tim để bảo nó hoạt động chậm lại. Khi tham gia tập luyện nặng, tim nhận được tín hiệu phải bơm mạnh hơn để cung cấp thêm oxy cho cơ bắp.
2. Hệ tuần hoàn hoạt động như thế nào?
Trái tim nằm ở trung tâm của hệ tuần hoàn và bơm máu qua phần còn lại của mạng lưới. Theo Đại học Michigan, cơ rỗng này được tạo thành từ bốn buồng: Tâm nhĩ trái và phải tạo thành hai buồng ở phía trên và tâm thất trái và phải tạo thành hai buồng ở phía dưới. Các buồng được ngăn cách bằng van một chiều để đảm bảo máu chảy đúng hướng.
Theo Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia Hoa Kỳ (NCBI), hệ thống phổi chịu trách nhiệm cung cấp oxy tươi cho máu và loại bỏ carbon dioxide. Máu nghèo oxy đến từ tĩnh mạch dẫn đến tâm nhĩ phải của tim.
Sau đó, máu được bơm qua tâm thất phải, rồi qua động mạch phổi, động mạch này tách thành hai và chia thành các động mạch và mao mạch ngày càng nhỏ hơn trước khi đi vào phổi.
Các mao mạch nhỏ tạo thành một mạng lưới trong phổi tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi carbon dioxide và oxy. Từ phổi, máu giàu oxy chảy ngược về tim.
Tiếp theo, hệ thống động mạch, tĩnh mạch và mao mạch tiếp quản. Động mạch và tĩnh mạch không giống nhau, mặc dù chúng đều là loại mạch máu. Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, động mạch mang máu giàu oxy và chất dinh dưỡng từ tim đến tất cả các bộ phận của cơ thể.
Tĩnh mạch mang máu nghèo oxy và chất dinh dưỡng trở lại tim. Các mao mạch là loại mạch máu nhỏ nhất và là cầu nối giữa động mạch và tĩnh mạch.
Theo NCBI, khi máu giàu oxy đến từ phổi, nó sẽ đi vào tâm nhĩ trái và sau đó đi qua tâm thất trái trước khi được bơm đi khắp cơ thể. Máu được bơm qua động mạch chủ (động mạch lớn nhất trong cơ thể) trước khi đi vào các động mạch nhỏ hơn mang máu đến mọi bộ phận của cơ thể.
Khi máu cung cấp chất dinh dưỡng và oxy đến từng tế bào, carbon dioxide và các chất thải khác sẽ được hấp thụ khi máu chảy qua các mao mạch và vào tĩnh mạch.
Sự co bóp và thư giãn của tim – nhịp tim được điều khiển bởi nút xoang, là một cụm tế bào nằm ở phía trên tâm nhĩ phải. Nút xoang gửi tín hiệu điện qua hệ thống dẫn điện của tim để điều khiển cơ co bóp hoặc thư giãn.
Nhịp tim được chia thành hai giai đoạn: giai đoạn tâm thu và tâm trương. Đầu tiên, tâm thất co lại và đẩy máu vào động mạch phổi hoặc động mạch chủ. Đồng thời, các van ngăn cách tâm nhĩ và tâm thất đóng lại để ngăn máu chảy ngược.
Trong giai đoạn tâm trương, các van nối với tâm nhĩ mở ra, tâm thất thư giãn và chứa đầy máu. Nút xoang kiểm soát tốc độ của hai giai đoạn này.
Theo Bệnh viện Tim Arkansas, người trưởng thành có tổng cộng khoảng 5 đến 6 lít máu bơm qua cơ thể. Trung bình, tim bơm khoảng 100.000 lần mỗi ngày, đẩy khoảng 2.000 gallon (7.570 lít) máu qua tổng số 60.000 dặm (96.560 km) mạch máu. Chỉ mất khoảng 20 giây để máu đi qua toàn bộ hệ tuần hoàn.
3.Các bệnh thường gặp ở hệ tuần hoàn
3.1 Xơ vữa động mạch
Xơ vữa động mạch là hiện tượng xơ cứng động mạch. Nguyên nhân thường là do chế độ ăn nhiều chất béo, để lại chất béo tích tụ trên niêm mạc mạch máu trong hệ tuần hoàn. Những chất béo tích tụ này dính lại với nhau và làm cho động mạch trở nên cứng và kém linh hoạt.
Xơ vữa động mạch dẫn đến huyết áp cao, có thể gây tổn thương tim, thận và thậm chí dẫn đến đột quỵ.
3.2 Sa van hai lá
Sa van hai lá là tình trạng van hai lá bị lồi ra hoặc sa ra do đóng không đều. Van hai lá bơm máu tươi được oxy hóa ra khỏi tim đến phần còn lại của cơ thể.
3.3 Hở van hai lá
Hở van hai lá xảy ra khi van hai lá không đóng hoàn toàn và gây rò rỉ, khiến một phần máu được oxy hóa chảy ngược lại trong hệ tuần hoàn.
3.4 Hẹp hai lá
Hẹp hai lá có nghĩa là van hai lá hẹp bất thường, có thể ngăn máu chảy trơn tru hoặc nhanh chóng qua nó.
3.5 Thiếu máu cơ tim
Thiếu máu cơ tim xảy ra khi cơ tim không nhận đủ oxy để hoạt động bình thường. Người bệnh bị thiếu máu cơ tim thường sẽ bị đau giống như đau thắt ngực và có thể cảm thấy như thể họ đang bị đau tim.
3.6 Cholesterol cao
Cholesterol cao là hệ quả của một lối sống ít vận động và chế độ ăn nhiều chất béo không tốt. Một số người cũng có thể có nguy cơ bị cholesterol cao do di truyền.
Chúng ta đều cần cholesterol, nhưng quá nhiều cholesterol có thể tạo thành một lớp dày bên trong mạch máu, ngăn chặn lưu lượng máu vận chuyển trong hệ tuần hoàn.
3.7 Suy tim
Suy tim là tình trạng tim không bơm máu đi khắp cơ thể hiệu quả như bình thường. Suy tim có thể dẫn đến mệt mỏi, khó thở và ho. Suy tim cũng gây cản trở các hoạt động hàng ngày như thể dục, leo cầu thang, bê vác đồ.
3.8 Huyết áp cao (tăng huyết áp)
Cao huyết áp là do áp suất của máu chảy qua mạch luôn ở mức quá cao. Huyết áp cao có thể dẫn đến đột quỵ, mất thị lực, suy tim, đau tim, bệnh thận và giảm chức năng tình dục.
3.9 Đột quỵ
Đột quỵ có thể xảy ra khi một trong các mạch máu dẫn lên não bị tắc nghẽn do cục máu đông hoặc vỡ. Điều này làm ngừng lưu lượng máu và ngăn oxy đến não.
3.10 Bệnh động mạch ngoại biên (PAD)
Bệnh động mạch ngoại biên (PAD) là tình trạng thu hẹp các động mạch dẫn đến chân, dạ dày, cánh tay và đầu. Lưu lượng máu giảm này có thể làm hỏng các tế bào và mô ở các chi, các cơ quan và não. Bệnh có xu hướng xảy ra thường xuyên hơn ở người lớn tuổi.
4. 5 lưu ý để hệ tuần hoàn luôn khỏe mạnh
4.1 Ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe hệ tuần hoàn. Một chế độ ăn có lợi bao gồm thực phẩm ít chất béo không bão hòa, đường bổ sung và natri (muối).
Các thực phẩm tốt cho hệ tuần hoàn bao gồm thực phẩm giàu chất xơ (ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả) và một số chất béo (như chất béo trong dầu ô liu và cá).
4.2 Uống rượu có chừng mực
Theo các nhà nghiên cứu, tiêu thụ rượu quá nhiều là nguyên nhân hàng đầu gây ra những bệnh lý ảnh hưởng tới sức khỏe. Tuy nhiên nếu việc uống rượu ở mức khuyến nghị lại vô cùng tốt cho sức khỏe của tim mạch. Phụ nữ có thể uống 1 ly rượu hoặc ít hơn mỗi ngày, còn nam giới từ 2 ly hoặc ít hơn.
4.3 Hoạt động thể chất
Hoạt động thể chất thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa bệnh tim. Người lớn cần ít nhất 150 phút hoạt động aerobic cường độ vừa phải mỗi tuần. Điều này bao gồm bất cứ điều gì khiến tim bạn đập nhanh hơn – như đi bộ, khiêu vũ và đạp xe.
4.4 Duy trì cân nặng hợp lý
Những người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ mắc bệnh tim, huyết áp cao và tiểu đường tuýp 2.
Nếu bạn thừa cân hoặc béo phì, giảm 5 đến 10% trọng lượng cơ thể có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
4.5 Bỏ hút thuốc và tránh xa khói thuốc lá
Thuốc lá rất có hại cho cơ thể chúng ta. Vì vậy nếu bạn đang hút thuốc hãy bắt đầu bỏ thuốc và tránh xa khói thuốc lá để giữ sức khỏe nói chung và duy trì hệ tuần hoàn khỏe mạnh nói riêng.
Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là bệnh viện chuyên khoa điều trị vô sinh hiếm muộn, nam khoa tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Bên cạnh những dịch vụ thăm khám và xét nghiệm tìm ra nguyên nhân hiếm muộn, bệnh viện còn cung cấp các gói khám đánh giá sức khỏe tổng quát, các xét nghiệm liên quan đến sinh sản
Hơn thế nữa, bệnh viện còn sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, đội ngũ bác sĩ và nhân viên y tế đều là những người có kinh nghiệm, được đào tạo chuyên môn bài bản, điều này sẽ nâng cao tỷ lệ điều trị thành công hơn.
BỆNH VIỆN HỖ TRỢ SINH SẢN & NAM HỌC SÀI GÒN
|
Nguồn tài liệu tham khảo:
Theo dõi Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn trên 
