Biến chứng thai kỳ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mẹ và bé nếu không được phát hiện sớm. Trong suốt thai kỳ, bất kỳ bất thường nào về huyết áp, đường huyết, nhau thai hay sự phát triển của thai nhi. Việc phát hiện sớm và theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu bất thường giúp mẹ bầu tránh được nhiều nguy cơ nguy hiểm. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa biến chứng thai kỳ hiệu quả, an toàn tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn.

1. Biến chứng thai kỳ là gì?
Biến chứng thai kỳ là những tình trạng bất thường xảy ra trong quá trình mang thai, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Biến chứng có thể xuất hiện sớm (trong 3 tháng đầu), giữa hoặc cuối thai kỳ, thậm chí trong lúc chuyển dạ và sau sinh.
Một số biến chứng chỉ gây khó chịu tạm thời, nhưng cũng có những biến chứng nguy hiểm như tiền sản giật, nhau bong non, sinh non hoặc tiểu đường thai kỳ – có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
2. Nguyên nhân gây biến chứng thai kỳ
Có nhiều yếu tố khiến mẹ bầu dễ gặp biến chứng trong thai kỳ, bao gồm:
- Tuổi mang thai không phù hợp: Phụ nữ dưới 18 tuổi hoặc trên 35 tuổi có nguy cơ cao gặp biến chứng do thay đổi nội tiết và khả năng thích nghi kém.
- Tiền sử sản khoa: Mẹ từng sảy thai, sinh non, thai lưu, tiền sản giật hoặc sinh mổ nhiều lần.
- Bệnh lý nền: Các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường, tim mạch, rối loạn đông máu làm tăng nguy cơ biến chứng.
- Dinh dưỡng và lối sống: Thiếu dinh dưỡng, thừa cân – béo phì, hút thuốc, uống rượu, stress kéo dài ảnh hưởng đến sự phát triển của thai.
- Yếu tố di truyền hoặc bất thường thai nhi: Một số dị tật bẩm sinh hoặc rối loạn nhiễm sắc thể có thể gây biến chứng nghiêm trọng.

3. Các biến chứng thai kỳ thường gặp và dấu hiệu nhận biết
3.1 Tiền sản giật và sản giật
Tiền sản giật là biến chứng nguy hiểm xảy ra sau tuần thai thứ 20, đặc trưng bởi tăng huyết áp và có protein trong nước tiểu. Nếu không kiểm soát, bệnh có thể chuyển thành sản giật – gây co giật, hôn mê và đe dọa tính mạng mẹ, thai.
Dấu hiệu cảnh báo:
- Huyết áp tăng cao (>140/90 mmHg).
- Sưng phù tay, mặt, chân đột ngột.
- Đau đầu dữ dội, hoa mắt, mờ mắt.
- Đau vùng thượng vị hoặc buồn nôn.
Xử trí:
- Mẹ bầu cần được theo dõi huyết áp định kỳ, xét nghiệm nước tiểu, nghỉ ngơi hợp lý và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
3.2 Tiểu đường thai kỳ
Đây là tình trạng đường huyết tăng cao trong thai kỳ do rối loạn nội tiết tố, thường gặp ở mẹ bầu trên 30 tuổi hoặc có tiền sử béo phì.
Dấu hiệu nhận biết:
- Khát nước, tiểu nhiều, mệt mỏi.
- Thai lớn hơn so với tuổi thai.
- Kết quả test dung nạp đường bất thường.
- Hậu quả nếu không kiểm soát: Thai to, khó sinh, tăng nguy cơ sinh mổ, trẻ sơ sinh dễ hạ đường huyết sau sinh.
Phòng ngừa: Kiểm tra đường huyết định kỳ, ăn uống lành mạnh, hạn chế tinh bột và đường, duy trì vận động nhẹ nhàng theo hướng dẫn của bác sĩ.

3.3 Sinh non
Sinh non là tình trạng sinh trước 37 tuần thai, gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của trẻ sơ sinh do hệ hô hấp, tiêu hóa chưa hoàn thiện.
Nguyên nhân thường gặp:
- Nhiễm trùng tử cung hoặc đường tiết niệu.
- Cổ tử cung yếu, tử cung bất thường.
- Tiền sử sinh non, mang đa thai.
- Stress, làm việc quá sức, dinh dưỡng kém.
Dấu hiệu cảnh báo:
- Ra huyết âm đạo, tăng tiết dịch bất thường.
- Co thắt tử cung, đau bụng dưới âm ỉ.
- Cảm giác nặng vùng chậu.
Xử trí: Khi có dấu hiệu sinh non, cần đến ngay cơ sở y tế để được theo dõi và dùng thuốc giảm co, hỗ trợ phổi cho thai nhi nếu cần.
3.4 Nhau tiền đạo và nhau bong non
Nhau tiền đạo: nhau thai bám thấp, che phủ một phần hoặc toàn bộ cổ tử cung.
Nhau bong non: nhau tách sớm khỏi thành tử cung khi chưa đến kỳ sinh.
Triệu chứng:
- Ra máu âm đạo đỏ tươi không đau (nhau tiền đạo).
- Đau bụng dữ dội, tử cung co cứng, ra máu thâm (nhau bong non).
Hậu quả: Cả hai biến chứng đều có thể gây mất máu cấp, thiếu oxy cho thai, thậm chí tử vong nếu không xử trí kịp.
Phòng ngừa:
- Tránh lao động nặng, hạn chế va chạm bụng.
- Khám thai định kỳ để xác định vị trí nhau thai.
3.5 Thiếu ối hoặc đa ối
Thiếu ối: Là lượng nước ối ít hơn bình thường, có thể khiến thai bị chèn ép, dị tật hoặc suy thai.
Đa ối: Là lượng nước ối nhiều bất thường, có thể gây sinh non hoặc vỡ ối sớm.
Nguyên nhân: Rối loạn nước – điện giải, tiểu đường thai kỳ, bất thường bẩm sinh ở thai.
Chẩn đoán: Siêu âm đánh giá chỉ số ối (AFI) giúp bác sĩ theo dõi và xử lý kịp thời.

3.6 Nhiễm trùng trong thai kỳ
Nhiễm khuẩn tiết niệu, viêm âm đạo, rubella, toxoplasma hoặc cytomegalovirus đều có thể ảnh hưởng đến thai nhi, gây dị tật hoặc sinh non.
Phòng ngừa:
- Tiêm phòng đầy đủ trước và trong thai kỳ.
- Giữ vệ sinh vùng kín, quan hệ an toàn.
- Khám thai định kỳ để phát hiện sớm dấu hiệu nhiễm trùng.
4. Biến chứng thai kỳ ảnh hưởng thế nào đến mẹ và bé?
Nếu không được kiểm soát tốt, biến chứng thai kỳ có thể dẫn đến:
- Đối với mẹ: Tăng nguy cơ băng huyết, nhiễm trùng, suy thận, sản giật, trầm cảm sau sinh.
- Đối với thai nhi: Thai chậm phát triển, sinh non, ngạt sau sinh, nhẹ cân hoặc tử vong chu sinh.
Chính vì vậy, việc khám thai định kỳ và theo dõi sát các chỉ số sức khỏe của mẹ – bé là vô cùng quan trọng trong suốt thai kỳ.
5. Cách phòng ngừa biến chứng thai kỳ hiệu quả
Khám thai định kỳ đúng lịch
- Khám thai định kỳ giúp bác sĩ theo dõi sự phát triển của thai, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ, thiếu ối hoặc bất thường thai nhi.
Duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý
- Bổ sung đầy đủ sắt, canxi, acid folic, DHA.
- Ăn đa dạng thực phẩm: rau xanh, trái cây, cá, thịt nạc.
- Hạn chế đồ ngọt, chất béo bão hòa, thực phẩm chế biến sẵn.
Giữ tinh thần thoải mái và vận động nhẹ nhàng
Tập yoga, đi bộ hoặc bơi lội giúp mẹ bầu giảm stress, cải thiện tuần hoàn máu và kiểm soát cân nặng hợp lý.
Tiêm phòng và kiểm tra sức khỏe tiền sản
Trước khi mang thai, mẹ nên kiểm tra tổng quát, tầm soát bệnh lý mạn tính và tiêm ngừa các bệnh như cúm, rubella, viêm gan B để bảo vệ thai kỳ khỏe mạnh.

Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn là địa chỉ uy tín trong lĩnh vực sản phụ khoa và quản lý thai kỳ an toàn, được nhiều mẹ bầu tin tưởng lựa chọn. Với những ưu điểm nổi bật sau:
- Đội ngũ bác sĩ sản khoa nhiều năm kinh nghiệm trong chẩn đoán, theo dõi và xử trí các biến chứng thai kỳ phức tạp.
- Phòng khám – siêu âm – xét nghiệm hiện đại, giúp phát hiện sớm bất thường trong thai kỳ.
- Chương trình quản lý thai sản toàn diện, theo dõi sát sao sức khỏe mẹ và bé từng giai đoạn.
- Dịch vụ chăm sóc tận tâm, hỗ trợ tư vấn dinh dưỡng, tâm lý và kế hoạch sinh phù hợp.
Biến chứng thai kỳ có thể xảy ra ở bất kỳ mẹ bầu nào, nhưng hoàn toàn có thể được phòng ngừa và kiểm soát nếu được theo dõi y khoa đúng cách. Việc tuân thủ khám thai định kỳ, ăn uống khoa học và lắng nghe cơ thể sẽ giúp mẹ bầu trải qua thai kỳ khỏe mạnh, an toàn.
Theo dõi và quản lý thai kỳ an toàn tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn. Hãy để thai kỳ của bạn được chăm sóc toàn diện và an toàn!
Đặt lịch khám thai định kỳ ngay hôm nay tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn để được theo dõi, phát hiện và phòng ngừa sớm mọi biến chứng thai kỳ.
- Địa chỉ: 87 Lý Chiêu Hoàng, Phường Bình Phú, TP.HCM
- Hotline: 033 758 6226