Tác hại của thụ tinh trong ống nghiệm và cách giảm rủi ro

Tác hại của thụ tinh trong ống nghiệm có thể gồm biến chứng y khoa, áp lực tâm lý hay đa thai. Dù vậy, IVF vẫn là phương pháp mang lại hy vọng cho nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả thụ tinh ống nghiệm và cách giảm thiểu, để hành trình tìm con được an toàn và trọn vẹn.

Mục lục bài viết

Thụ tinh trong ống nghiệm là gì?

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF – In vitro Fertilization) là một phương pháp hỗ trợ sinh sản tiên tiến, được áp dụng khi vợ chồng hoặc cá nhân gặp khó khăn trong việc thụ thai tự nhiên.

Trong IVF, trứng và tinh trùng được kết hợp bên ngoài cơ thể, trong môi trường phòng thí nghiệm, để tạo thành phôi. Sau đó, phôi khỏe mạnh sẽ được chuyển vào tử cung, giúp quá trình mang thai diễn ra tự nhiên.

IVF thường được chỉ định trong các trường hợp:

Tắc hoặc tổn thương ống dẫn trứng
Lạc nội mạc tử cung
Suy buồng trứng sớm hoặc dự trữ buồng trứng thấp
Rối loạn rụng trứng
Tinh trùng yếu, dị dạng hoặc số lượng thấp
Vô sinh không rõ nguyên nhân
Người bệnh cần xét nghiệm di truyền để tránh bệnh bẩm sinh

Mặc dù IVF mang lại cơ hội làm cha mẹ cho hàng triệu gia đình, nhưng vẫn tồn tại yếu tố tác động đến kết quả của thụ tinh trong ống nghiệm nếu không được thực hiện và theo dõi đúng cách. Vì vậy, việc lựa chọn cơ sở uy tín và bác sĩ có chuyên môn cao là rất cần thiết.

Quy trình thụ tinh trong ống nghiệm

Quy trình IVF gồm nhiều bước được kiểm soát nghiêm ngặt, kéo dài từ vài tuần đến hơn một tháng tùy từng phác đồ điều trị. Dưới đây là quy trình 7 bước chi tiết khi thực hiện phương pháp IVF:

Thăm khám ban đầu

Trước khi bắt đầu IVF, hai vợ chồng sẽ được khám tổng quát sức khỏe sinh sản, xét nghiệm hormone, siêu âm buồng trứng, tử cung, kiểm tra tinh dịch đồ và các xét nghiệm chuyên sâu khác nếu cần. Bác sĩ sẽ phân tích nguyên nhân hiếm muộn, đưa ra phác đồ kích thích buồng trứng phù hợp và giải đáp các thắc mắc về tỷ lệ thành công, tác động của thụ tinh trong ống nghiệm.

Kích thích buồng trứng

Người phụ nữ sẽ được tiêm hormone (FSH, LH, HCG) để buồng trứng phát triển nhiều nang trứng trưởng thành. Giai đoạn này cần theo dõi bằng siêu âm và xét nghiệm máu để tránh quá kích buồng trứng.

Chọc hút trứng

Khoảng 34 – 38 giờ sau mũi tiêm cuối cùng, bác sĩ tiến hành chọc hút trứng qua ngả âm đạo dưới hướng dẫn siêu âm bằng phương pháp gây mê. Quá trình này mất khoảng 15 – 20 phút.

Thu thập tinh trùng

Tinh trùng có thể được lấy từ chồng hoặc người hiến tặng vào cùng ngày chọc hút trứng, hoặc lấy trước và trữ lạnh. Trường hợp khó lấy, bác sĩ có thể áp dụng các kỹ thuật MESA, PESA hoặc micro-TESE.

Thụ tinh trong phòng thí nghiệm

Thụ tinh thông thường: Trứng và tinh trùng được ủ chung.
ICSI: Tiêm trực tiếp một tinh trùng vào bào tương trứng, thường dùng khi tinh trùng yếu hoặc đã thất bại với phương pháp thông thường.

Phôi được nuôi trong 3 – 5 ngày, phát triển từ giai đoạn phân bào đến phôi nang. Bác sĩ sẽ chọn phôi khỏe mạnh nhất để chuyển.

Chuyển phôi

Phôi khỏe được đưa vào tử cung qua một ống catheter mỏng. Nếu phôi làm tổ thành công, thai kỳ sẽ bắt đầu.

Thử thai

Khoảng 10 – 14 ngày sau chuyển phôi, xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ beta-hCG. Nếu kết quả dương tính, người mẹ sẽ tiếp tục được theo dõi thai kỳ, đặc biệt là những tuần đầu tiên để đảm bảo phôi phát triển ổn định.

Làm IVF có ảnh hưởng gì không?

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại, nhưng bên cạnh đó vẫn tiềm ẩn một số tác động và các cặp vợ chồng nên hiểu rõ trước khi quyết định thực hiện.

Tác động về cảm xúc và tâm lý

Hành trình IVF không chỉ là một quá trình y khoa mà còn là một trải nghiệm cảm xúc phức tạp.

Áp lực tinh thần lớn: Người tham gia thường trải qua cảm xúc lên xuống thất thường.
Ảnh hưởng mối quan hệ: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự gắn kết của vợ chồng.
Hụt hẫng sau thất bại: Khi chu kỳ IVF không thành công, cảm giác mất mát và suy sụp tinh thần có thể rất sâu sắc.

Gánh nặng tài chính

Chi phí điều trị IVF ở Việt Nam có thể dao động từ vài chục đến hơn trăm triệu đồng mỗi chu kỳ, chưa kể chi phí thuốc, xét nghiệm, di chuyển và nghỉ dưỡng.

Khó khăn với những gia đình thu nhập trung bình: Dù có các chương trình trả góp hoặc hỗ trợ tài chính, nhưng đây vẫn là khoản đầu tư lớn.
Áp lực chi phí khi cần nhiều chu kỳ: Không phải ai cũng thành công ngay từ lần đầu, và việc làm lại sẽ tốn thêm nhiều chi phí.

Ảnh hưởng sức khỏe cho phụ nữ

Quy trình thụ tinh trong ống nghiệm đòi hỏi sự can thiệp y khoa ở nhiều giai đoạn, từ kích thích buồng trứng, chọc hút trứng, nuôi cấy phôi cho đến chuyển phôi. Tuy nhiên, nó vẫn tồn tại một số tác dụng phụ hoặc biến chứng có thể xảy ra.

Tác dụng phụ của thuốc kích trứng

Trong giai đoạn kích thích buồng trứng, phụ nữ phải sử dụng thuốc nội tiết và hormone để thúc đẩy nhiều nang trứng phát triển cùng lúc. Điều này có thể gây ra một số phản ứng tạm thời:

Nóng bừng, căng tức ngực, thay đổi tâm trạng
Đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn hoặc rối loạn tiêu hóa
Triệu chứng thường xuất hiện vào 2 – 3 ngày cuối của quá trình kích trứng và biến mất sau khi chọc hút trứng

Hội chứng quá kích buồng trứng (OHSS)

OHSS là tình trạng buồng trứng phản ứng quá mức với thuốc kích trứng, khiến chúng sưng to và đau.

Mức độ nhẹ: đau bụng, đầy hơi, buồn nôn, tăng cân nhẹ, kéo dài khoảng 1 tuần
Mức độ nặng: khó thở, tích nước trong ổ bụng, hạ huyết áp, cần điều trị y tế

Biến chứng khi chọc hút trứng

Đây là một thủ thuật xâm lấn nên vẫn tiềm ẩn rủi ro nhỏ như:

Chảy máu hoặc nhiễm trùng
Tổn thương các cơ quan lân cận như ruột, bàng quang hoặc mạch máu
Phản ứng với thuốc an thần hoặc gây mê

Nguy cơ khi chuyển phôi

Chuyển phôi thường là bước nhẹ nhàng, ít gây khó chịu, nhưng vẫn có thể xuất hiện một số vấn đề nhỏ:

Chảy máu âm đạo nhẹ
Nhiễm trùng âm đạo
Thay đổi dịch tiết

Phần lớn các triệu chứng này sẽ tự khỏi hoặc cải thiện nhanh khi được bác sĩ hướng dẫn chăm sóc.

Mang đa thai và biến chứng liên quan

Việc chuyển nhiều phôi cùng lúc làm tăng khả năng mang đa thai, dẫn đến rủi ro:

Sinh non, tiểu đường thai kỳ
Tăng áp lực lên cơ thể mẹ và nguy cơ cho trẻ sơ sinh

Nên làm thụ tinh trong ống nghiệm không?

Mặc dù có những tác động nhất định, thụ tinh trong ống nghiệm vẫn là phương pháp hỗ trợ sinh sản được tin tưởng và áp dụng rộng rãi nhất hiện nay. Lý do là vì các ưu điểm của IVF thường vượt trội hơn so với tác hại của thụ tinh trong ống nghiệm, đặc biệt khi được thực hiện tại bệnh viện uy tín:

Tỷ lệ thành công IVF cao: Mang lại cơ hội làm cha mẹ cho nhiều trường hợp vô sinh hiếm muộn khó điều trị bằng phương pháp khác.
Giải quyết đa dạng nguyên nhân vô sinh: Từ tắc ống dẫn trứng, tinh trùng yếu, rối loạn rụng trứng, đến vô sinh không rõ nguyên nhân.
Có thể sàng lọc phôi di truyền (PGT): Giúp chọn phôi khỏe mạnh, giảm nguy cơ sảy thai và dị tật bẩm sinh.
Chủ động thời điểm sinh con: Nhờ kỹ thuật đông lạnh trứng hoặc phôi.

Thực tế, hầu hết các rủi ro đã nêu ở trên hoàn toàn có thể phòng tránh hoặc giảm thiểu nếu người bệnh:

Chọn cơ sở có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.
Tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị.
Được theo dõi sát sao trong suốt quá trình.

Cách giảm thiểu những tác động khi làm IVF

Việc lo lắng về những tác động khi làm thụ tinh trong ống nghiệm là điều dễ hiểu, bởi quá trình này đòi hỏi can thiệp sâu vào cơ thể và tâm lý của người phụ nữ. Tuy nhiên, rủi ro không đồng nghĩa với thất bại. Khi cả hai vợ chồng chuẩn bị tốt về sức khỏe, tinh thần và kiên trì tuân thủ phác đồ, cơ hội thành công sẽ tăng lên đáng kể.

Chuẩn bị sức khỏe thể chất trước điều trị

Thăm khám tổng quát và xét nghiệm chuyên sâu: Cả hai vợ chồng nên thực hiện các xét nghiệm như kiểm tra dự trữ buồng trứng, tinh dịch đồ, sàng lọc bệnh truyền nhiễm, siêu âm tử cung… để bác sĩ nắm rõ tình trạng sinh sản và xây dựng phác đồ IVF cá nhân hóa.
Cải thiện lối sống: Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia và caffeine, duy trì cân nặng hợp lý, ăn uống lành mạnh và tập luyện nhẹ nhàng. Những thói quen này giúp nâng cao chất lượng trứng và tinh trùng và giảm nguy cơ biến chứng.

Chọn thời điểm và phương án xử lý hợp lý

Chuyển phôi ngày 5, khi phôi đã đạt giai đoạn phôi nang, thường cho tỷ lệ làm tổ cao hơn nhờ khả năng bám vào niêm mạc tử cung tốt hơn.

Bên cạnh đó, đối với phôi dư, việc trữ đông để sử dụng cho những chu kỳ sau là phương án tối ưu. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí điều trị mà còn giảm số lần phải kích thích buồng trứng hoặc can thiệp y khoa lặp lại.

Duy trì sức khỏe tinh thần

Tác động tâm lý là một phần quan trọng trong các tác hại của thụ tinh trong ống nghiệm, vì vậy việc chăm sóc sức khỏe tinh thần là yếu tố không thể bỏ qua.

Tìm kiếm sự hỗ trợ: Tham gia nhóm hỗ trợ, chia sẻ với người thân hoặc gặp chuyên gia tâm lý để giảm căng thẳng.
Giữ tinh thần lạc quan: Các nghiên cứu cho thấy tâm lý tích cực có thể giúp cải thiện kết quả điều trị.

Lựa chọn cơ sở điều trị IVF uy tín

Quyết định chọn đúng bệnh viện hay trung tâm hỗ trợ sinh sản là yếu tố mang tính quyết định trong việc giảm rủi ro.

Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm: Ưu tiên cơ sở có chuyên gia nhiều năm trong ngành, đã thực hiện thành công nhiều ca IVF.
Trang thiết bị hiện đại: Hệ thống phòng lab đạt chuẩn, quy trình khép kín và công nghệ nuôi cấy phôi tiên tiến sẽ giúp tăng tỉ lệ thành công.
Chi phí minh bạch: Hỏi rõ về chi phí từng bước, các gói hỗ trợ tài chính hoặc bảo hiểm để chủ động ngân sách, tránh áp lực tài chính không đáng có.

Tư vấn thụ tinh trong ống nghiệm tại Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn

Nếu đang lo lắng về yếu tố tác động của thụ tinh trong ống nghiệm, nhiều ba mẹ sẽ muốn tìm đến một cơ sở y tế uy tín để được tư vấn kỹ lưỡng, nắm rõ những yếu tố tác động và cách giảm thiểu. Hãy đến ngay Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn để được tư vấn về IVF chuyên sâu, cá nhân hóa theo từng trường hợp, giúp các cặp đôi yên tâm hơn khi bước vào hành trình tìm con.

Đa dạng dịch vụ IVF

Bệnh viện không chỉ thực hiện các ca thụ tinh trong ống nghiệm tiêu chuẩn mà còn cung cấp các kỹ thuật nâng cao nhằm tăng tỷ lệ thành công và hạn chế tối đa rủi ro:

ICSI và Piezo ICSI: Kỹ thuật tiêm tinh trùng vào bào tương trứng, trong đó Piezo ICSI giúp giảm tổn thương trứng.
Nuôi phôi ngày 5: Chọn phôi chất lượng cao trước khi chuyển.
Sàng lọc di truyền tiền làm tổ (PGT-A, PGT-M): Loại bỏ phôi mang gen bệnh, giảm nguy cơ sảy thai hoặc dị tật.
Đông lạnh và lưu trữ noãn, tinh trùng, phôi: Chủ động thời điểm sinh con.

Cơ sở vật chất hiện đại

Bệnh Viện đầu tư hệ thống phòng Lab đạt chuẩn ISO 6 với Clean Room và lọc HEPA, đảm bảo môi trường vô trùng tuyệt đối.

Tủ nuôi phôi Time-lapse tích hợp AI: Theo dõi 24/7, chọn phôi tốt nhất để chuyển.
Kính hiển vi đảo ngược Nikon Eclipse Ti2-A: Hỗ trợ quan sát và thao tác chính xác.
Hệ thống IVF Chamber Unica, tủ nuôi cấy CO2 Thermo, CellXpert: Đảm bảo điều kiện tối ưu cho phôi.

Cơ sở vật chất hiện đại — Kính hiển vi đảo ngược Nikon Eclipse Ti2-A

Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm

Bệnh Viện quy tụ nhiều bác sĩ chuyên khoa về hiếm muộn:

Bác sĩ Chyên khoa II Hồ Cao Cường: Giám đốc Chuyên môn Bệnh Viện, gần 30 năm kinh nghiệm hiếm muộn, sản phụ khoa.
Bác sĩ Chuyên khoa II Lý Thái Lộc: Cố vấn Chuyên môn Cấp cao Bệnh Viện, gần 40 năm kinh nghiệm, thực hành trong lĩnh vực Sản Phụ khoa và 28 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản.
Bác sĩ Chuyên khoa II Lê Huy Bình: Trưởng khoa Sản phụ Bệnh Viện, có hơn 15 kinh nghiệm trong lĩnh vực Sản phụ khoa.

Khi ba mẹ hiểu rõ quy trình, chủ động phối hợp với bác sĩ và duy trì lối sống lành mạnh, hành trình IVF sẽ an toàn hơn, đồng thời nâng cao cơ hội chào đón em bé khỏe mạnh.

Thông tin liên hệ:

Địa chỉ: 87 Lý Chiêu Hoàng, Phường Bình Phú, TP Hồ Chí Minh
Giờ làm việc: Thứ Hai đến Thứ Bảy: 7:00 – 16:30 và Chủ Nhật: 7:00 – 11:30
Liên hệ: 033.758.6226 – 1800.0095
Email: lienhe@benhvienhiemmuonsaigon.vn
Website: benhvienhiemmuonsaigon.vn

Tác hại của thụ tinh trong ống nghiệm có thể bao gồm các biến chứng như hội chứng quá kích buồng trứng, đa thai, ảnh hưởng tâm lý, hoặc yếu tố tác động từ quy trình y khoa. Tuy nhiên, IVF vẫn là phương pháp điều trị vô sinh, hiếm muộn hiệu quả và đáng tin cậy cho nhiều cặp vợ chồng. Để đảm bảo an toàn và nâng cao tỷ lệ thành công, hãy lựa chọn cơ sở y tế uy tín và được theo dõi chặt chẽ từ khâu thăm khám đến sau khi chuyển phôi. Liên hệ ngay Bệnh Viện Hỗ Trợ Sinh Sản & Nam Học Sài Gòn để được tư vấn chi tiết và xây dựng lộ trình điều trị phù hợp!

Nguồn tham khảo:

One Fertility Kitchener Waterloo. (2022, December 9). Pros and Cons – In Vitro Fertilization(IVF). One Fertility Kitchener Waterloo. https://www.onefertilitykitchenerwaterloo.com/ivf-advantages-disadvantages/
Campbell, S. (2018, February 21). The advantages and disadvantages of IVF. CREATE Fertility Natural IVF; Create Health. https://www.createfertility.co.uk/blog/the-advantages-and-disadvantages-of-ivf
Reproductive Fertility. (2023, August 17). IVF – Advantages and Disadvantages. Reproductive Fertility. https://www.reproductivefertility.com/blog/ivf-advantages-and-disadvantages
Mayo Clinic Staff. (2023, September 1). In vitro fertilization (IVF). Mayo Clinic; Mayo Foundation for Medical Education and Research. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/in-vitro-fertilization/about/pac-20384716